Αντίστροφα μετράει ο χρόνος για τις πολυαναμενόμενες ανακοινώσεις της κυβέρνησης για τη στήριξη καταναλωτών και επιχειρήσεων έναντι των αυξημένων τιμών της ενέργειας, την ώρα που σκληραίνει το πολιτικό παιχνίδι με την αντιπολίτευση και αυξάνεται η δυσαρέσκεια από τους πολίτες. Θέλοντας να βάλει ανάχωμα στο αρνητικό αυτό περιβάλλον, σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να ανακοινώσει τα μέτρα Μαΐου και ενδεχομένως Ιουνίου για την ενέργεια και την Παρασκευή να ακολουθήσει η εξειδίκευση των μέτρων από τους αρμόδιους υπουργούς.
Στο τραπέζι έχουν πέσει πολλά σενάρια και στα σημερινά μέτρα που «κλείδωσαν» μετά από διαδοχικές συσκέψεις η εστίαση θα είναι στις επιδοτήσεις, στη λογική των προηγούμενων μηνών με τη διαφορά ότι πλέον θα καλύπτουν μεγαλύτερο εύρος καταναλωτών.
Ειδικότερα, έως σήμερα οι επιδοτήσεις αφορούσαν καταναλώσεις έως 300 κιλοβατώρες το μήνα, ωστόσο στα νέα μέτρα θα προβλέπονται οριζόντιες ρυθμίσεις και για μεγαλύτερες καταναλώσεις, ενδεχομένως έως τις 500 κιλοβατώρες το μήνα, ώστε να καλύπτουν περισσότερα νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Μάλιστα έμφαση αναμένεται να δοθεί στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Μένει, ωστόσο, να φανεί αν οι διευρυμένες αυτές επιδοτήσεις θα αφορούν και τους δύο μήνες, ή μόνο τον Ιούνιο, όπως θέλει ένα σενάριο που ακούγεται έντονα.
Στόχος της κυβέρνησης, όπως είχε αναφέρει σε συνέντευξή του υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας είναι να καλυφθεί και τον Μάιο σχεδόν το 80% της επιβάρυνσης που προκύπτει από τη ρήτρα αναπροσαρμογής. Πάντως, η επιδότηση του Μαΐου σε απόλυτους αριθμούς θα είναι μικρότερη από εκείνη του Απριλίου. Πιο αναλυτικά, αναμένεται να κινηθεί για τα νοικοκυριά στα 55 ευρώ από τα 72 ευρώ ως αποτέλεσμα και της πτώσης συγκριτικά με τον Μάρτιο της μέσης τιμής χονδρικής του Απριλίου κατά 9,56% στα 246,60 ευρώ/MWh.
Πληροφορίες κάνουν λόγο μάλιστα για σχέδιο που θα επαναφέρει τις τιμές στα επίπεδα του πρώτου εξαμήνου του 2021, πριν το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης το περασμένο καλοκαίρι. Στο πλαίσιο αυτό, η τιμή της κιλοβατώρας θα κινείται πλέον στα 15-17 λεπτά.
Στα σενάρια που έχουν ακουστεί είναι η ανάπτυξη ενός ευρύτερου σχεδίου από την κυβέρνηση για τη διαχείριση της κρίσης στις τιμές της ενέργειας σε βάθος χρόνου, ακόμα και με την πρόβλεψη για συνέχιση ειδικών ρυθμίσεων και μέσα στο επόμενο έτος, εάν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση. Στην κατεύθυνση αυτή εξετάζεται και η επιβολή πλαφόν στη χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος προχωρώντας παράλληλα και στην αποζημίωση των εταιρειών παραγωγής ρεύματος έως το μεταβλητό κόστος ανά διαφορετική κατηγορία παραγωγής. Τα μέτρα υπολογίζεται ότι θα ανέλθουν σε άλλα 5 δισ. ευρώ σε βάθος 12μήνου και θα καλυφθούν, εκτός από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (δηλαδή από τον ΕΛΑΠΕ και τα δικαιώματα εκπομπών ρύπων) και από τον προϋπολογισμό.
Ο πιο μόνιμος αυτός μηχανισμός, ενδέχεται να μην αποτελεί μέρος των σημερινών ανακοινώσεων, καθώς η επιβολή πλαφόν στη χονδρική θα χρειαζόταν την έγκριση της ΕΕ ενώ, επίσης, οι πληροφορίες λένε ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα ζητήσει συζήτηση στη Βουλή για τα θέματα ενέργειας μετά την επιστροφή του από τις ΗΠΑ στις 18 Μαΐου και είναι πιθανό να θέλει τη μεγαλύτερη δυνατή σύγκλιση των κομμάτων σε αυτή την κατεύθυνση.
Σε κάθε περίπτωση, στο Μαξίμου υπολογίζουν και το πολιτικό κόστος ή κέρδος των κινήσεών τους, καθώς η δυσαρέσκεια των πολιτών μεγαλώνει και αυτό πλέον αποτυπώνεται στον δημόσιο διάλογο αλλά και στις δημοσκοπήσεις. Ο Κ. Μητσοτάκης θέλει να «γυρίσει το παιχνίδι» αναλαμβάνοντας την πρωτοβουλία των κινήσεων, λίγο πριν το συνέδριο της ΝΔ και ενώ η αντιπολίτευση έχει ανεβάσει τους τόνους στο ζήτημα της ενέργειας και πολλοί καταναλωτές κατευθύνονται και στη λύση των συλλογικών αγωγών.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητάει πλαφόν σε χονδρική και λιανική κατηγορώντας την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό ότι αποφάσισε να οδηγήσει τους πολίτες σε φτωχοποίηση και τις εταιρείες σε υπερκέρδη σε βάρος τους, ενώ κατέθεσε τροπολογία που προβλέπει ότι δεν θα είναι υποχρεωτική η αποπληρωμή της ρήτρας αναπροσαρμογής έως να αποφασιστεί δικαστικά η νομιμότητά της.
Από την πλευρά του το ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ ζητάει την επιβολή πλαφόν στην λιανική τιμή της ενέργειας τονίζοντας ότι προκειται «μια λύση συμβατή με την εργαλειοθήκη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δίνει άμεσα λύση στο πρόβλημα νοικοκυριών και επιχειρήσεων με τους υπέρογκους λογαριασμούς και δεν κλείνει το μάτι στην κερδοσκοπία». Το ΜεΡΑ25 κάνει λόγο για καρτέλ στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, ενώ το ΚΚΕ υποστηρίζει ότι οι προτάσεις κυβέρνησης και των άλλων κομμάτων δεν θίγουν στο ελάχιστο τις κύριες αιτίες της ενεργειακής ακρίβειας και ως εκ τούτου δεν αποτελούν λύση.