Ως καθοριστική στιγμή όχι μόνο για την οικονομία της Ευρώπης αλλά και για την πορεία της παγκοσμιοποίησης χαρακτήρισε τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ.
Όπως επεσήμανε, μιλώντας στο Peterson Institute of International Economics, «οι οικονομικές επιπτώσεις από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία μπορεί να σηματοδοτήσουν μια καθοριστική στιγμή για την παγκοσμιοποίηση στον 21ο αιώνα. Η απρόκλητη επιθετικότητα της Ρωσίας προκάλεσε μια θεμελιώδη επανεκτίμηση των οικονομικών σχέσεων και εξαρτήσεων στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία μας».
Εκτίμησε ότι η κύρια πρόκληση της Ευρώπης σήμερα είναι να επιτύχει «ανοικτή στρατηγική αυτονομία» - δηλαδή να επιτύχει προσεκτική ισορροπία μεταξύ της ασφάλισης έναντι κινδύνων σε τομείς όπου υπάρχουν κάποια τρωτά σημεία αλλά και να αποφύγει τη στροφή στον προστατευτισμό.
Σύμφωνα με την κα Λαγκάρντ η Ευρώπη διαθέτει τρία βασικά πλεονεκτήματα:
- Πρώτον, διαθέτει τη μεγαλύτερη ενιαία αγορά στον κόσμο, η οποία παρέχει στα κράτη μέλη μια ισχυρή βάση για τη δημιουργία νέων αλυσίδων εφοδιασμού, εάν το απαιτούν οι στρατηγικές επιταγές. Στην πραγματικότητα, πάνω από το 70% της συμμετοχής της ζώνης του ευρώ σε παγκόσμιες αλυσίδες αξίας ήταν ήδη περιφερειακή το 2019.
- Δεύτερον, επιδιώκει εδώ και καιρό μια μορφή «ελεγχόμενης παγκοσμιοποίησης» στο πλαίσιο της ενιαίας αγοράς. Αν και οι φραγμοί στο εμπόριο και τις ανταλλαγές έχουν μειωθεί κατακόρυφα, έχουμε δημιουργήσει ισχυρά κοινά θεσμικά όργανα για την εποπτεία της αγοράς και τη διασφάλιση ότι οι χώρες μπορούν να προσφεύγουν σε δεσμευτική διαιτησία σε περίπτωση διαφορών. Αυτό είναι πιθανό να καταστήσει το άνοιγμα πιο βιώσιμο εντός της Ευρώπης σε μια εποχή που θα μπορούσε να απειληθεί σε παγκόσμιο επίπεδο.
- Τρίτον, έχει ήδη σημειώσει σημαντική πρόοδο προς την κατεύθυνση της συγκέντρωσης των πόρων, η οποία θα είναι σημαντική για τη διαχείριση των συνεχιζόμενων μεταβάσεων. Οι επενδυτικές ανάγκες που αντιμετωπίζουμε είναι τεράστιες, ιδίως αν θέλουμε να αποσυνδεθούμε γρήγορα από τη Ρωσία. Αλλά έχουμε ήδη δημιουργήσει καινοτόμα ευρωπαϊκά μέσα που μπορούν να βοηθήσουν, συμπεριλαμβανομένου του ταμείου της ΕΕ επόμενης γενιάς ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ που δημιουργήθηκε για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Σχεδόν το 40% των δαπανών αυτών έχει διατεθεί για την πράσινη μετάβαση.
Συνεχίζοντας, η πρόεδρος της ΕΚΤ επεσήμανε ότι «η ενιαία αγορά επιτρέπει στην ΕΕ να χρησιμοποιεί το οικονομικό της βάρος για να κατευθύνει το άνοιγμα προς μια κατεύθυνση βασισμένη σε κανόνες και να θέτει αξίες και πρότυπα σε άλλα μέρη του κόσμου - κάτι που ήδη κάνει μέσω του λεγόμενου φαινομένου των Βρυξελλών. Και επειδή οι περιφέρειες γίνονται πιο δυναμικές στο εσωτερικό τους όταν ενσωματώνονται περαιτέρω, θα μπορούσαμε να δούμε την Ευρώπη να αναδεικνύεται σε άλλη μια οικονομική μηχανή στην οποία μπορεί να στηριχθεί η παγκόσμια οικονομία για να διατηρήσει την ανάπτυξη.
Οι πρόσφατες αποφάσεις θα βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Οι επενδύσεις της ΕΕ της επόμενης γενιάς, για παράδειγμα, θα μπορούσαν να αυξήσουν το πραγματικό ΑΕΠ στην ΕΕ κατά 1,5% έως το 2024. Επιπλέον, εάν οι ηγέτες της ΕΕ αυξήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ ως απάντηση στη ρωσική απειλή, αυτό θα σήμαινε αύξηση των κρατικών δαπανών κατά 0,7% του ΑΕΠ. Αυτό θα μπορούσε να προσθέσει άλλες 0,2 ποσοστιαίες μονάδες στην ανάπτυξη της ζώνης του ευρώ έως το 2024».
Διεύρυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης
Στάθηκε ακόμη στην ανάγκη μεγαλύτερες ενοποίησης στην ευρωπαϊκή αγορά καθώς «εξακολουθούμε να στερούμαστε μιας πλήρους ενιαίας αγοράς υπηρεσιών, γεγονός που θα αποτελέσει ακόμη μεγαλύτερο εμπόδιο για την ανάπτυξη σε έναν κόσμο απομακρυσμένης εργασίας. Και οι ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές παραμένουν κατακερματισμένες, περιορίζοντας τον επιμερισμό των κινδύνων μέσω διασυνοριακών συμμετοχών σε χρέη και μετοχές. Μόνο το 20% περίπου των κλυδωνισμών στη ζώνη του ευρώ μετριάζεται με αυτόν τον τρόπο, σε σύγκριση με τουλάχιστον 60% στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Παρ' όλα αυτά, είμαι αισιόδοξη για την Ευρώπη συνολικά, σε μεγάλο βαθμό επειδή η μεταβαλλόμενη δυναμική που οδηγεί στην ολοκλήρωση είναι πιθανό να κάνει τα οφέλη της ΕΕ πιο ορατά στους πολίτες της».
Τις τελευταίες δεκαετίες, σημείωσε η κα Λαγκάρντ, η ολοκλήρωση ήταν σε μεγάλο βαθμό εσωτερικά καθοδηγούμενη και πυροδοτούμενη από οικονομικές κρίσεις. Υπήρξαν αξιοσημείωτα επιτεύγματα - όπως η οικοδόμηση της τραπεζικής ένωσης - αλλά είναι αμφίβολο πόσο ορατές είναι αυτές οι επιτυχίες στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων.
Ωστόσο, οι εξωτερικές απειλές γίνονται τώρα και πάλι πιο διαδεδομένες και αυτό οδηγεί την ολοκλήρωση σε τομείς που αναμφισβήτητα εμπνέουν ισχυρότερα συναισθήματα στους πολίτες της ΕΕ. Για παράδειγμα, πάνω από τα τρία τέταρτα των Ευρωπαίων τάσσονται υπέρ μιας κοινής πολιτικής άμυνας και ασφάλειας της ΕΕ.
Επομένως, ένα αποτέλεσμα αυτού του μεταβαλλόμενου παγκόσμιου περιβάλλοντος θα μπορούσε να είναι να γίνουν πιο απτά τα οφέλη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και, ως εκ τούτου, να αυξηθεί η νομιμοποίηση της ΕΕ συνολικά.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
