Την εκτίμηση ότι δεν κινδυνεύει η ευρωζώνη, και κατ' επέκταση η χώρα μας, με ύφεση εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, διατύπωσε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, μιλώντας στο δελτιο ειδήσεων του ΣΚΑΙ. Παράλληλα σημείωσε ότι για την ανάσχεση της ακρίβειας απαιτείται όπως έγινε στην πανδημία μια κοινή ευρωπαϊκή απάντηση, τουλάχιστον μέχρι να τελειώσουν οι εχθροπραξίες, με συντονισμός νομισματικής - δημοσιονομικής πολιτικής. «Υπάρχουν στο τραπέζι αρκετές διαθέσιμες λύσεις. Το τι θα επιλέξουν οι Κυβερνήσεις πρώτον έχει να κάνει με το τι συμφωνία θα υπάρξει στις Βρυξέλλες, εάν υπάρξει μια κοινή πολιτική σε αυτό», τόνισε ο κ. Στουρνάρας.
Ο διοικητής της ΤτΕ σημείωσε ότι το βασικό σενάριο της ΕΚΤ αναφορικά με τις επιπτώσεις της κρίσης είναι η επίπτωση στο ΑΕΠ της ευρωζώνης θα φτάσει το 0,5% υπό την προϋπόθεση ότι οι εχθροπραξίες θα τελειώσουν γρήγορα. Το χειρότερο σενάριο, τόνισε ο κ. Στουρνάρας, «προβλέπει μείωση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης στην ευρωζώνη κατά 2 εκατοστιαίες μονάδες. Δηλαδή, αντί να είναι 4,2 θα είναι 2,2, άρα είναι 2 μονάδες το πολύ κακό σενάριο που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει στο τραπέζι».
Σε ότι αφορά τον πληθωρισμό σημείωσε ότι δείχνει τα δόντια του, ωστόσο, «στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν βλέπουμε ότι θα κρατήσει ο πληθωρισμός, αυτός ο πληθωρισμός ψηλά. Βέβαια έχουμε μια διαταραχή πάρα πολύ σοβαρή στην Ουκρανία, δεν ξέρουμε πόσο θα κρατήσει, σε κάθε περίπτωση όμως δεν βλέπω ότι αυτός ο πληθωρισμός μπορεί να κρατήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα». Σε ότι αφορά την Ελλάδα τόνισε: «δεν βλέπω διψήφιο ποσοστό, αλλά δεν έχει σημασία το πόσο θα είναι. Αν τα πράγματα χειροτερέψουν στην Ουκρανία μπορεί να ανέβει κι άλλο. Σημασία όμως έχει πόσο θα κρατήσει. Οι αποταμιεύσεις που έχουν συσσωρευτεί είναι αποταμιεύσεις που μπορεί να βγάλουν ένα νοικοκυριό ή μια επιχείρηση από μια δύσκολη θέση για μεγάλο χρονικό διάστημα. Σημασία έχει πόσο θα κρατήσει ο πληθωρισμός ψηλά».
Σχολιάζοντας τη θέση της Ρωσίας σημείωσε ότι είναι μεν μια πολύ μεγάλη χώρα, « Βεβαίως, η Ρωσία είναι μεν μια πολύ μεγάλη χώρα, αλλά από πλευράς οικονομικής δεν είναι μεγάλη δύναμη, δηλαδή αυτή τη στιγμή είναι κάτω από το 3% του παγκόσμιου ΑΕΠ, έχει το μέγεθος της οικονομίας της Ισπανίας για παράδειγμα». Τόνισε ωστόσο οτι στον τομέα της ενέργειας είναι γίγαντας καθώς «παράγει πάνω από το 11% της ενέργειας του κόσμου, άρα οι επιπτώσεις προέρχονται κυρίως από τον τομέα της ενέργειας».
Σε ότι αφορά τον περιορισμό του προγράμματος επαναγοράς ομολόγων εμφανίστηκε καθυσηχαστικός υπογραμμίζοντας ότι ο ισολογισμός της ΕΚΤ δεν θα μειωθεί και ότι θα συνεχίζει να επαναγοράζει ομόλογα που λήγουν προσθέτοντας ότι η Ελλάδα είναι πλήρως διασφαλισμένη μέχρι το 2024 ενώ πολύ νωρίτερα θα έχουμε ανακτήση της επενδυτική βαθμίδα.
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξη του κ. Στουρνάρα:
- Πάμε στην κεντρική τράπεζα, να καλωσορίσουμε εδώ τον κ. Γιάννη Στουρνάρα, τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και ομολογώ, κ. Διοικητά, ότι με ανησυχία παρακολουθούμε πλέον τα δυσάρεστα σενάρια να επιβεβαιώνονται, δεν ξέρω αν θα φτάσουμε στην επιβεβαίωση των πλέον δυσάρεστων, των πλέον δυσμενών σεναρίων, αυτό είναι κάτι που περιμένουμε με πολύ μεγάλη αγωνία να ακούσουμε από εσάς. Πάντως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με τις αποφάσεις της προχθές, τρόμαξε.
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Αυτή τη στιγμή υπάρχει πολύ μεγάλη αβεβαιότητα. Τα σενάρια εξαρτώνται από το τι θα γίνει στην Ουκρανία, όλοι ευχόμαστε να τελειώσει γρήγορα η περιπέτεια αυτή για τον ουκρανικό λαό. Η Δύση αποφάσισε ότι ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου και των αξιών της δημοκρατίας είναι πάνω από οτιδήποτε άλλο, άρα επέβαλλε κυρώσεις οι οποίες θίγουν και τους πολίτες της ίδιας της Δύσης. Επομένως αυτό το σενάριο έχουμε σήμερα.
Βεβαίως, η Ρωσία είναι μεν μια πολύ μεγάλη χώρα, αλλά από πλευράς οικονομικής δεν είναι μεγάλη δύναμη, δηλαδή αυτή τη στιγμή είναι κάτω από το 3% του παγκόσμιου ΑΕΠ, έχει το μέγεθος της οικονομίας της Ισπανίας για παράδειγμα. Η δική μας εξάρτηση είναι πολύ χαμηλή από αγαθά και υπηρεσίες, αλλά είναι όμως ένας γίγαντας στον τομέα της ενέργειας. Εκεί μάλιστα παράγει πάνω από το 11% της ενέργειας του κόσμου, άρα οι επιπτώσεις προέρχονται κυρίως από τον τομέα της ενέργειας.
- Σ. ΚΟΣΙΩΝΗ: Μόνο από εκεί λέτε, διότι κατά τα άλλα αν μεταφράζω σωστά αυτά που λέτε, ακόμη και μια κατάρρευση συνολική της ρωσικής οικονομίας δεν θα τραντάξει το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Αυτό μας λέτε;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Ναι, αυτό σας λέω ακριβώς. Ούτε από πλευράς αγαθών και υπηρεσιών, ούτε από πλευράς χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Σαφώς όμως θα υπάρχει μια επίπτωση σημαντική στον τομέα της ενέργειας. Όσον αφορά εμάς, είμαστε από τις χώρες που εισάγουμε και πετρέλαιο και φυσικό αέριο από τη Ρωσία, το 20% των εισαγωγών μας του πετρελαίου είναι από τη Ρωσία, το 40% των εισαγωγών του φυσικού αερίου είναι από τη Ρωσία και, αν λάβετε υπόψη ότι τα 2/3 των ενεργειακών αναγκών μας εισάγονται, τότε έχουμε μια σημαντική θα έλεγα, μεσαία μάλλον μεσαία, γιατί υπάρχουν και χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση που εξαρτώνται 100% από ρωσικό φυσικό αέριο. Εμείς είμαστε σε μια μέση κατηγορία θα έλεγα, έχουμε μια μέση εξάρτηση.
- Ε. ΛΑΣΚΑΡΗ: Στις τελευταίες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας καταλαβαίνουμε ότι η βασική πηγή ανησυχίας αφορά κυρίως τον πληθωρισμό, μέσω του καναλιού που περιγράψατε, της ενέργειας, και λιγότερο στην ανάπτυξη. Μήπως είναι λίγο υποεκτιμημένες οι πιέσεις, κ. Διοικητά, στην ανάπτυξη; Δηλαδή φαίνεται για τόσο μεγάλο πρόβλημα πολύ μικρή η επίπτωση στο ευρωπαϊκό ΑΕΠ.
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Έγινε μεγάλη συζήτηση στη Φρανκφούρτη τις δυο τελευταίες ημέρες, την Τετάρτη και την Πέμπτη. Υπάρχει αυτό που λέμε ένα baseline σενάριο, αυτό το οποίο παρουσιάστηκε, το οποίο πράγματι δείχνει ότι οι επιπτώσεις στο ΑΕΠ στην ευρωζώνη θα είναι 0,5%. Πράγματι, αυτό υποθέτει ότι οι εχθροπραξίες θα τελειώσουν γρήγορα και θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα. Δεν είναι κάτι το οποίο μπορεί να αποκλειστεί, ούτε είμαι ειδικός αυτή τη στιγμή να σας πω ότι είναι το βασικό σενάριο.
Υπάρχουν όμως και σενάρια, υπάρχει αυτό που λέμε ένα χειρότερο και ένα πολύ χειρότερο. Το πολύ χειρότερο, να σας το πω έτσι, προβλέπει μείωση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης στην ευρωζώνη κατά 2 εκατοστιαίες μονάδες. Δηλαδή, αντί να είναι 4,2 θα είναι 2,2, άρα είναι 2 μονάδες το πολύ κακό σενάριο που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει στο τραπέζι.
- Σ. ΚΟΣΙΩΝΗ: Άρα λέτε ότι και στο χειρότερο δυνατό σενάριο, δεν βλέπετε ύφεση.
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Όχι, δεν βλέπουμε ύφεση, ακριβώς. Μπορεί να υπάρχουν τάσεις, αυτό που λέμε να είναι ένα στασιμοπληθωριστικό σοκ, δηλαδή να υπάρχουν τάσεις στασιμοπληθωριστικές. Τι σημαίνει αυτό; Δηλαδή τάσεις για άνοδο του πληθωρισμού και για μείωση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης, αλλά ύφεση, δηλαδή αρνητικό ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης, δεν βλέπουμε.
- Ε. ΛΑΣΚΑΡΗ: Αντίθετα στα σενάρια του πληθωρισμού, από το καλύτερο το 5,1 έως το χειρότερο το 7,1%, η Ευρωζώνη έρχεται αντιμέτωπη με καταστάσεις που δεν έχει ξαναβιώσει. Σ. ΚΟΣΙΩΝΗ: Να συμπληρώσω κι εγώ εδώ, κ. Στουρνάρα, φοβόμαστε μήπως τα μεγέθη του πληθωρισμού είναι ακόμη μεγαλύτερα από αυτά που λέτε εσείς οι ειδικοί ότι φοβάστε.
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Μιλάμε με σενάρια και με πιθανότητες. Αν ανέβει πολύ ο πληθωρισμός, τότε θα πέσει το διαθέσιμο εισόδημα και θα αρχίσει ο πληθωρισμός να πέφτει από τη μείωση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης. Δεν βλέπουμε αυτή τη στιγμή ότι ο πληθωρισμός θα διαιωνιστεί και το 2023 και το 2024. Αντιθέτως στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θεωρούμε ότι το 2023 θα πέσει στο 2,1% και το 2024 στο 1,9%, για να είμαι ακριβής.
- Σ. ΚΟΣΙΩΝΗ: Τώρα, να έρθουμε σε αυτό το πρόωρο τέλος που φαίνεται ότι θα έχουμε στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, το περίφημο QE, και το δρόμο της μείωσης των επιτοκίων. Είδαμε ένα μήνυμα από τη Φρανκφούρτη, το οποίο σόκαρε τις αγορές, τρόμαξε τις αγορές και η αλήθεια είναι ότι προκαλεί και σε εμάς εδώ μια ανασφάλεια. Είχαμε το μαξιλάρι αυτό από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θα συνεχίσουμε να το έχουμε για να υπάρχει εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία, εμπιστοσύνη στη χώρα μας ή δεν θα το έχουμε, ή εν πάση περιπτώσει αυτό το μαξιλάρι έχει αρχίσει λίγο και έχει μικρότερο πάχος;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Τώρα το είπατε σωστά. Δεν θα σταματήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αγοράζει ομόλογα, ούτε για την Ελλάδα ούτε για τις υπόλοιπες χώρες. Αυτό που αποφασίσαμε χτες είναι να μειώσουμε τις αγορές, τις καθαρές αγορές, προσέξτε τις καθαρές. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι θα αρχίσει να μειώνεται ο ισολογισμός της Κεντρικής Τράπεζας. Όταν σταματήσουν οι καθαρές αγορές θα υπάρχουν επαναγορές, θα υπάρχουν δηλαδή επανεπενδύσεις. Τα ομόλογα τα οποία λήγουν, θα τα αγοράζουμε. Ειδικά τώρα για το πρόγραμμα της πανδημίας και για την Ελλάδα, γιατί η Ελλάδα δεν είναι στο κανονικό πρόγραμμα, επειδή δεν έχουμε ακόμη επενδυτική βαθμίδα, είμαστε μόνο στο πρόγραμμα της πανδημίας, το έκτακτο, το οποίο πράγματι τελειώνει τέλος Μαρτίου.
- Ε. ΛΑΣΚΑΡΗ: Με τις αποφάσεις σας αυτές κ. Διοικητά, η ομπρέλα θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι να αποκτήσει επενδυτική βαθμίδα η Ελλάδα;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Ναι, θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι το 2024. Αν δεν αποκτήσουμε μέχρι τότε… τι να πω; Θα αποκτήσουμε όμως πολύ συντομότερα. Άρα μην ανησυχείτε, να σας καθησυχάσω η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ανοιχτή την ομπρέλα για τα ελληνικά ομόλογα.
- Σ. ΚΟΣΙΩΝΗ: Και με τα επιτόκια;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Για τα επιτόκια δεν έχουμε πάρει καμία απόφαση ακόμη.
- Σ. ΚΟΣΙΩΝΗ: Ναι, αλλά προβλέπεται να πάρετε.
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Προσέξτε κάτι. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει αρνητικό επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων και ακόμη συνεχίζει και αγοράζει ομόλογα σε καθαρή βάση και τα επιτόκια είναι ακόμη αρνητικά. Άρα η νομισματική πολιτική είναι καθαρά επεκτατική ακόμη και θα είναι για πολλούς μήνες ακόμη. Σαφώς, επειδή ο πληθωρισμός δείχνει τα δόντια του, δηλαδή έχει ανέβει και επειδή η προτεραιότητά μας στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από το Καταστατικό μας στο οποίο έχουμε ορκιστεί πίστη, είναι ο πληθωρισμός, πήραμε χτες μια απόφαση που απλώς μειώνει το ρυθμό αγοράς ομολόγων. Τίποτε άλλο όμως. Ούτε απόφαση για αύξηση επιτοκίων πήραμε, ούτε για να σταματήσουμε τις αγορές ομολόγων.
Έχει σημασία αυτό, διότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μέσα στη δύσκολη αυτή κατάσταση παρέχει ρευστότητα στις Τράπεζες, παρέχει ρευστότητα στις Κυβερνήσεις, άρα δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας από τη νομισματική πολιτική. Απλώς κάναμε ένα μικρό βήμα, τραβήξαμε λίγο, να το πω απλά, από το γκάζι το πόδι μας, λίγο όμως. Δεν πατάμε το γκάζι τόσο πολύ, μάλλον δεν θα το πατάμε από τον Ιούνιο και μετά. Γιατί μέχρι τον Ιούνιο θα το πατάμε.
- Ε. ΛΑΣΚΑΡΗ: Να πάμε λίγο στο πορτοφόλι του Έλληνα κ. Διοικητά. Έχουμε κι εμείς εδώ στην Ελλάδα πολύ υψηλό πληθωρισμό, είχαμε ξεσυνηθίσει, για πολλά χρόνια είχαμε χαμηλό πληθωρισμό ή και αποπληθωρισμό, αλλά τώρα η ακρίβεια πονάει πλέον και τα δημοσιονομικά περιθώρια δεν είναι υπαρκτά για να πάρει η Κυβέρνηση τόσα μέτρα όσα χρειάζονται. Τι πρέπει να γίνει;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Πολλά πράγματα μπορούν να γίνουν. Αυτή τη στιγμή το πρόβλημα δεν είναι ελληνικό, το πρόβλημα είναι παγκόσμιο, είναι ευρωπαϊκό, είναι κάτι ανάλογο με την πανδημία, άρα ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα απαιτεί ευρωπαϊκή λύση. Όπως κάναμε στην πανδημία. Στην πανδημία υπήρξε μια άριστη συνεργασία της νομισματικής με τη δημοσιονομική πολιτική και αντιμετωπίσαμε το μεγάλο εχθρό, που ήταν η πανδημία. Λέω «αντιμετωπίσαμε» γιατί νομίζω ότι βαίνουμε προς το τέλος. Πιστεύω ότι κάτι αντίστοιχο πρέπει να γίνει τώρα, μέχρι να τελειώσουν οι εχθροπραξίες ή τουλάχιστον στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων να έχουμε κάποιο αποτέλεσμα.
- Σ. ΚΟΣΙΩΝΗ: Άρα μια συμφωνία για ένα πακέτο στήριξης των νοικοκυριών; Μια περαιτέρω ελαστικοποίηση εν πάση περιπτώσει των κανόνων έτσι ώστε να πάρουν ανάσα οι εθνικές Κυβερνήσεις, οι εθνικές οικονομίες, να τους δοθεί χώρος να πάρουν ανάσα και τα νοικοκυριά;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Υπάρχουν στο τραπέζι αρκετές διαθέσιμες λύσεις. Το τι θα επιλέξουν οι Κυβερνήσεις πρώτον έχει να κάνει με το τι συμφωνία θα υπάρξει στις Βρυξέλλες, εάν υπάρξει μια κοινή πολιτική σε αυτό. Μετά όμως θα πρέπει να υπάρξει ένας διαμοιρασμός. Σαφώς, όπως ξέρετε, η Ελληνική Κυβέρνηση, αλλά και οι Κυβερνήσεις άλλων χωρών, επιδοτούν την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος, άλλες πολύ – άλλες λίγο. Πάντως υπάρχει μια επιδότηση. Υπάρχει μια επιδότηση, που σε ένα κομμάτι χρηματοδοτείται από το σχέδιο ενεργειακής μετάβασης. Σε ένα άλλο κομμάτι, πολύ μικρό, από τον προϋπολογισμό. Ο προϋπολογισμός βέβαια δεν έχει πολύ μεγάλα περιθώρια, δεν έχουμε πολύ μεγάλο δημοσιονομικό χώρο.
Θα εξαρτηθεί λοιπόν από το τι αποφάσεις θα παρθούν στις Βρυξέλλες. Αν δηλαδή θα δοθεί περιθώριο δημοσιονομικό και το 2023 ή το υπόλοιπο του 2022 και σε τι βαθμό. Επίσης μην ξεχνάτε, όμως, σίγουρα το 2023 δεν θα ισχύσει ο κανόνας που λέει ότι θα πρέπει κάθε χώρα να μειώνει κατά 1/20 το χρέος της. Αυτό δεν θα ισχύσει.
- Ε. ΛΑΣΚΑΡΗ: Υπάρχει πιθανότητα να μην ισχύσουν γενικά στόχοι και κανόνες; Να μείνει δηλαδή η ρήτρα διαφυγής;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Δεν το γνωρίζω. Είναι θέμα Κυβερνήσεων, δεν έχει αποφασιστεί ακόμη, δεν έχει κοινοποιηθεί κάτι στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Αυτό που μας έχει κοινοποιηθεί όμως είναι ότι σίγουρα δεν θα ισχύσει ο κανόνας του 1/20 μείωσης του χρέους. Δεν γνωρίζουμε όμως εάν θα υπάρξει γενική χαλάρωση του κανόνα, όπως ισχύει μέχρι σήμερα.
Θέλω όμως να σας πω και κάτι άλλο. Η Ελληνική Κυβέρνηση ήταν από τις Κυβερνήσεις εκείνες που έδωσαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας τα μεγαλύτερα ποσά στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις. Ως ένα βαθμό, αυτό αντανακλάται σήμερα σε πολύ μεγάλο ποσοστό αποταμιεύσεων των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Άρα ένας σημαντικός αριθμός νοικοκυριών και επιχειρήσεων έχουν αποθεματικά, όπως έχει και το ελληνικό κράτος αποθεματικά σημαντικά για να αντιμετωπίσει ένα έκτακτο περιστατικό, όπως είναι αυτό.
- Σ. ΚΟΣΙΩΝΗ: Βεβαίως από την άλλη είναι τέτοια η εκτόξευση του κόστους ζωής, κ. Διοικητά, που φοβάμαι ότι ακόμη κι αυτά τα αποθεματικά που λέτε, είναι θέμα ελάχιστου χρόνου για τα περισσότερα νοικοκυριά να εξαφανιστούν. Ακούγονται σενάρια ακόμη και για διψήφιο ποσοστό πληθωρισμού τον Απρίλιο. Το βλέπετε εσείς αυτό;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Όχι, δεν βλέπω διψήφιο ποσοστό, αλλά δεν έχει σημασία το πόσο θα είναι. Αν τα πράγματα χειροτερέψουν στην Ουκρανία μπορεί να ανέβει κι άλλο. Σημασία όμως έχει πόσο θα κρατήσει. Οι αποταμιεύσεις που έχουν συσσωρευτεί είναι αποταμιεύσεις που μπορεί να βγάλουν ένα νοικοκυριό ή μια επιχείρηση από μια δύσκολη θέση για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Σημασία έχει πόσο θα κρατήσει ο πληθωρισμός ψηλά. Σας είπα πριν ότι στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν βλέπουμε ότι θα κρατήσει ο πληθωρισμός, αυτός ο πληθωρισμός ψηλά. Βέβαια έχουμε μια διαταραχή πάρα πολύ σοβαρή στην Ουκρανία, δεν ξέρουμε πόσο θα κρατήσει, σε κάθε περίπτωση όμως δεν βλέπω ότι αυτός ο πληθωρισμός μπορεί να κρατήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Άρα πρέπει να είμαστε ήρεμοι και να αντιμετωπίζουμε την κατάσταση όπως πρέπει, δηλαδή με αισιοδοξία. Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα μπροστά, έχει σημαντικά αποθεματικά και στο δημόσιο τομέα και στον ιδιωτικό τομέα.
- Ε. ΛΑΣΚΑΡΗ: Αν βάλουμε σε μια ζυγαριά, κ. Στουρνάρα, την πίεση που δέχεται η Κυβέρνηση από την κοινωνία για να πάρει μέτρα να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της ακρίβειας, του υψηλού πληθωρισμού και από την άλλη την ανάγκη να εκπέμψει η χώρα το σταθερό μήνυμα που εκπέμπει τα τελευταία χρόνια προς τις αγορές, ποιο πρέπει να έχει μεγαλύτερη σημασία και μεγαλύτερη βαρύτητα;
- Σ. ΚΟΣΙΩΝΗ: Δύσκολη ερώτηση!
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Πάντα υπάρχει μια άριστη ισορροπία. Η δημοκρατικά εκλεγμένη Κυβέρνηση είναι αυτή η οποία θα αποφασίσει ποιο θα είναι το ποσοστό μεταξύ των δύο άκρων, που υπονοήσατε.
- Σ. ΚΟΣΙΩΝΗ: Προφανώς δεν είναι ο ρόλος σας να το πείτε αυτό, ωστόσο παραδοσιακά ο ρόλος των κεντρικών τραπεζιτών είναι να προειδοποιούν για το τι δεν πρέπει να συμβεί. Είπατε ότι υπάρχουν πολλά εργαλεία, πολλά μέτρα, μια γκάμα εν πάση περιπτώσει επιλογών για να αντιμετωπίσουμε αυτή τη δυσχερέστατη κατάσταση, που όντως δεν αφορά μόνο εμάς αφορά όλο τον κόσμο, όλος ο κόσμος έχει έρθει άνω – κάτω, να σας ρωτήσω τι πιστεύετε ότι πρέπει να αποφύγει η Ελλάδα, ως χώρα. Δεν λέω να κάνετε εσείς την Κυβέρνηση προφανώς, τι δεν πρέπει να συμβεί στη χώρα μας αυτή τη στιγμή; Τι πρέπει να αποφύγουμε ως οικονομία για να βγούμε όρθιοι από αυτή την κρίση;
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Επειδή ακριβώς όπως λέτε υπάρχει κρίση, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, να προχωρούμε με μετρημένα βήματα μέχρι να τελειώσει η κρίση αυτή. Δεν υπάρχουν χρυσοί κανόνες, διότι δεν ξέρεις το αύριο τι θα σου ξημερώσει εδώ. Μπορεί αύριο να τελειώσει, πραγματικά να τα βρει ο κ. Πούτιν με τον κ. Ζελένσκι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να δείτε μετά ένα κύμα αισιοδοξίας.
- Σ. ΚΟΣΙΩΝΗ: Μακάρι.
Γ. ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ: Μπορεί να μη τα βρουν και να έχουμε ένα κύμα απαισιοδοξίας. Άρα αυτό που οι κεντρικοί τραπεζίτες συνιστούν στις περιπτώσεις, αυτές είναι πολύ προσεκτικά βήματα. Όχι μεγάλα ανοίγματα. Πολύ προσεκτικά βήματα, είμαστε μέσα στην ευρωζώνη, προχωρούμε συντεταγμένα οι χώρες της ευρωζώνης, όπως κάναμε στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το ίδιο συμβαίνει και στο Eurogroup, το ίδιο συμβαίνει και στο Συμβούλιο Κορυφής. Άρα προχωρούμε συντεταγμένα όλοι μαζί.
- Σ. ΚΟΣΙΩΝΗ: Σας ευχαριστούμε θερμά, κ. Διοικητά, κ. Στουρνάρα, νομίζω έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον η συζήτησή μας.