Εκρηκτική αύξηση παρουσίασε το 2024 τόσο ο αριθμός όσο και το δημοσιονομικό κόστος των φοροαπαλλαγών που ισχύουν στη φορολογία εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, ακινήτων, ΦΠΑ, ειδικούς φόρους κατανάλωσης, αυτοκίνητα και σε τέλη συναλλαγών, όπως αποκαλύπτει ειδική έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.
Το ύψος των φοροαπαλλαγών άγγιξε τα 23 δισ. ευρώ, από τα 19 δισ. ευρώ, που ήταν ένα χρόνο νωρίτερα, με το υψηλότερο κόστος να αφορά τις απαλλαγές στη φορολογία κεφαλαίου, και ακολουθεί η φορολογία εισοδήματος επιχειρήσεων και των φυσικών προσώπων.
Τα ποσοτικά στοιχεία που περιλαμβάνονται στην παρούσα Έκθεση αφορούν το φορολογικό έτος 2024, με βάση τα στοιχεία της εκκαθάρισης φορολογικών δηλώσεων μέχρι και τον Οκτώβριο 2025.
Για ορισμένες κατηγορίες κρίθηκε σκόπιμο να χρησιμοποιηθούν και πιο πρόσφατα στοιχεία που ήταν διαθέσιμα όπως για τον ΕΝΦΙΑ που τα στοιχεία αφορούν την 1η Ιανουαρίου 2025 (χρόνος γένεσης φορολογικής υποχρέωσης).
Σημειώνεται πως ο αριθμός των φοροαπαλλαγών και του κόστους, θα διευρυνθεί αισθητά φέτος, με την υλοποίηση του πακέτου της ΔΕΘ, το οποίο περιλαμβάνει μειώσεις φόρων εισοδήματος και ΦΠΑ.
Αύξηση 7,32 δισ. ή 47%
Αναλυτικότερα, το 2024 ήταν σε ισχύ 1.236 περιπτώσεις φορολογικών δαπανών, έναντι 1.116 που ίσχυαν το 2023. Το συνολικό τους κόστος εκτοξεύτηκε σε 22,88 δισ. ευρώ από 18,83 δισ. ευρώ το 2023 και από 15,56 δισ. ευρώ που ήταν το ετήσιο κόστος τους το 2022. Προκύπτει δηλαδή μια αύξηση της τάξης των 4,06 δισ. ευρώ, ή κατά 21,5% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το εύρος των φοροαπαλλαγών έχει βρεθεί συχνά στο στόχαστρο του ΔΝΤ, του ΟΟΣΑ, καθώς και της Τράπεζας της Ελλάδος που ζητούν την επαναξιολόγησή τους, με στόχο κάποιες να καταργηθούν ή να περιοριστούν και να αυξηθούν αντίστοιχα τα δημόσια έσοδα.
Στην τελευταία ετήσια έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, αναφέρονταν χαρακτηριστικά ότι προτεραιότητα θα πρέπει επίσης να δοθεί στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, μέσω της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, και στην επαναξιολόγηση των υφιστάμενων φοροαπαλλαγών.
Κάτι τέτοιο θα επιτρέψει παράλληλα την καλύτερη στόχευση της κοινωνικής πολιτικής και γενικότερα την προώθηση της φορολογικής δικαιοσύνης», εξηγώντας ότι καθώς τόσο το πλήθος όσο και το κόστος των φοροαπαλλαγών έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, μια επαναξιολόγηση κρίνεται αναγκαία προκειμένου να διαπιστωθεί η αναγκαιότητά τους στην τρέχουσα συγκυρία και να διασφαλιστεί η επίτευξη του σκοπού τους (στήριξη ευάλωτων ομάδων, ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, προώθηση της καινοτομίας κ.ά.).
Ποιες είναι οι φοροαπαλλαγές
Στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων έχουν θεσπιστεί οι περισσότερες περιπτώσεις φορολογικών δαπανών, ενώ πρέπει να σημειωθεί πως, η ποσοτικοποίηση του δημοσιονομικού κόστους έγινε με βάση τους φόρους που θα πλήρωνε κανονικά το φυσικό ή το νομικό πρόσωπο το φορολογικό έτος 2022, εάν δεν ίσχυε κάθε φοροαπαλλαγή. Οι κυριότερες φοροαπαλλαγές που ήταν σε ισχύ το 2024 είναι οι ακόλουθες:
- Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων. Ισχύουν 252 φοροαπαλλαγές και κοστίζουν συνολικά 4,95 δισ. ευρώ. Το υψηλότερο δημοσιονομικό κόστος έχει τοπ αφορολόγητο όριο που ανέρχεται σε 3,92 δισ. ευρώ. Επίσης στη λίστα υπάρχουν εκπτώσεις δαπανών μικρομεσαίων επιχειρήσεων, απαλλαγές στο εισόδημα από κεφάλαιο (μερίσματα, τόκοι, δικαιώματα, ακίνητη περιουσία), απαλλαγές – μειώσεις στο εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, στο εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα,, από τα τεκμήρια και εκπτώσεις λόγω έκτακτων αναγκών (φυσικές καταστροφές-COVID-19- αύξηση κόστους - επίθεση Ρωσίας κ.λπ.).
- Φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων: Ισχύουν 265 φοροαπαλλαγές και κοστίζουν συνολικά 5,81 δισ. ευρώ. Αυτές αφορούν σε υποκειμενικές απαλλαγές νομικών προσώπων, απαλλαγές στο εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, στα εισοδήματα από τόκους, δικαιώματα και μερίσματα βάσει διμερών συμβάσεων για την αποφυγή διπλής φορολόγησης, απαλλαγές από τη φορολογία ορισμένων εισοδημάτων, εκπτώσεις δαπανών – λοιπών ποσών, μειωμένοι συντελεστές φορολογίας, μειώσεις φόρου, απαλλαγές κατά το μετασχηματισμό επιχειρήσεων, αναπτυξιακοί νόμοι και δαπάνες λόγω έκτακτων αναγκών (φυσικές καταστροφές, COVID-19, συνέπειες πολέμου στην Ουκρανία κ.λπ.).
- Φορολογία κεφαλαίου: Ισχύουν 129 εκπτώσεις και απαλλαγές, οι οποίες κοστίζουν 9,07 δισ. ευρώ. από τις οποίες επωφελήθηκαν συνολικά 4.981.442 φυσικά και νομικά πρόσωπα τα οποία είχαν εκπτώσεις στον ΕΝΦΙΑ, στον Ειδικό Φόρο Ακινήτων, στις μεταβιβάσεις, γονικές παροχές, κληρονομιές και δωρεές. Από τον Ειδικό Φόρο Επί των ακινήτων καταγράφηκε μείωση των κρατικών εσόδων κατά 6,35 δισ. ευρώ. επίσης από τον φόρο μεταβίβασης ακινήτων το δημοσιονομικό κόστος ήταν 2,43 δις. ευρώ, ενώ από τις απαλλαγές στον ΕΝΦΙΑ το δημοσιονομικό κόστος ήταν 93,63 εκατ. ευρώ.
Άλλες απαλλαγές
Το δημοσιονομικό κόστος των άλλων φοροαπαλλαγών που ίσχυαν το 2024 ήταν το ακόλουθο:
- Ειδικοί φόροι κατανάλωσης (ΕΦΚ): Κοστίζουν 1,02 δισ. ευρώ.
- Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ): 1,01 δις. ευρώ που αφορά κυρίως τους μειωμένους συντελεστές που ισχύουν στα νησιά.
- Τέλος ταξινόμησης οχημάτων-Φόρος κατανάλωσης προϊόντων καφέ: Κοστίζουν 270 εκατ. ευρώ.
- Φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίων (ΦΣΚ): 17,23 εκατ. ευρώ.
- Φόρος πολυτελείας: 200.000 ευρώ.
- Ψηφιακό τέλος συναλλαγής (πρώην τέλη χαρτοσήμου): Κοστίζει 72,88 εκατ. ευρώ.
- Φόρος ασφαλίστρων: κοστίζει 622,62 εκατ. ευρώ.
- Τέλη κυκλοφορίας οχημάτων: Κοστίζουν 24,490 εκατ. ευρώ.
- Άλλες φορολογίες: Κοστίζουν 20,53 εκατ. ευρώ.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
