Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να περιορίσει, ταχύτερα του αναμενόμενου, το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης ΑΡΡ, δίχασε αναλυτές και επενδυτές καθώς καταφθάνει σε μία περίοδο όπου ο πόλεμος απειλεί την ανάπτυξη της ευρωζώνης, ενώ ενισχύονται οι φόβοι για αποπληθωρισμό.
Κάποιοι μίλησαν για μπλόφα, άλλοι για μεγάλο λάθος εκ μέρους της ΕΚΤ και αρκετοί για μία ουσιαστική αλλαγή της νομισματικής πολιτικής, όπου η ανάπτυξη «θυσιάζεται» προκειμένου να περιοριστούν οι πληθωριστικές πιέσεις.
Πλέον οι αγορές εκτιμούν ότι η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε αύξηση επιτοκίων κατά 45 μονάδες βάσης έως το τέλος του 2022, δίνοντας τέλος μετά από 8 χρόνια στην πολιτική των μηδενικών επιτοκίων, ενώ η αντίστοιχη πρόβλεψη πριν από τη συνεδρίαση της Πέμπτης 10/3 ήταν για αύξηση κατά 30 μονάδες βάσης.
Οι οικονομολόγοι της τράπεζας ήταν ξεκάθαροι, προχωρώντας σε υποβάθμιση της εκτίμησης φέτος στο 3,7% και για διατήρηση του πληθωρισμού στο επίπεδο ρεκόρ του 5,1%, ενώ στο απόλυτα αρνητικό σενάριο προβλέπουν ότι μπορεί να ξεπεράσει και το 7%. Παράλληλα δεν αναμένουν υποχώρησή του κάτω του στόχου του 2% πριν από το 2024.
Οι εκτιμήσεις της ΕΚΤ για ανάπτυξη και πληθωρισμό στην ευρωζώνη
Από την πλευρά της η Κριστίν Λαγκάρντ παραδέχθηκε ότι οι αβεβαιότητες τόσο για την ανάπτυξη όσο και για τον πληθωρισμό είναι ισχυρές λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ τόνισε ότι η ΕΚΤ θα έχει πλήρη «ευελιξία» προκειμένου να ανταπεξέλθει σε τυχόν νέες προκλήσεις που θα εμφανιστούν για την ευρωοικονομία.
Σύμφωνα με την Άννα Στουπνίτσκα της Fidelity International, το ενεργειακό σοκ εξαιτίας της Ουκρανίας θα μπορούσε να ωθήσει την ευρωζώνη σε ύφεση το δεύτερο εξάμηνο του 2022. «Δεν αναμένουμε από την ΕΚΤ να αυξήσει τα επιτόκια φέτος, παρά την αλλαγή στις εκτιμήσεις των αγορών», επεσήμανε και προσέθεσε ότι «υπάρχει μεγάλη πιθανότητα στροφής προς μεγαλύτερη ποσοτική χαλάρωση, ειδικά εάν οι προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην Ευρώπη διαταραχθούν το επόμενο διάστημα».
Από την πλευρά του ο Γκάρπριτ Γκιλ της Goldman Sachs Asset Management εκτιμά ότι δεν θα υπάρξουν αυξήσεις επιτοκίων εντός του 2022, καθώς θεωρεί ότι οι προοπτικές της οικονομίας είναι περιορισμένες.
«Τουλάχιστον, η αβεβαιότητα που σχετίζεται με τον πόλεμο θα διασφαλίσει ότι η ΕΚΤ θα προχωρήσει προσεκτικά και σταδιακά», εκτίμησε η Σίλβια Νταλ’Άντζελο της Federated Hermes. «Στο χειρότερο σενάριο, είναι πιθανό η ΕΚΤ να αναγκαστεί να καταφύγει σε ένα νέο πακέτο μέτρων έκτακτης ανάγκης και να καθυστερήσει την άρση του».
Η λανθασμένη πολιτική Τρισέ
Σε αρκετούς η τρέχουσα πολιτική που ακολουθεί η ΕΚΤ θύμισε τον πρώην επικεφαλής της Ζαν Κλοντ Τρισέ ο οποίος, λανθασμένα όπως κρίνεται εκ του αποτελέσματος, προχώρησε σε δύο αυξήσεις επιτοκίων, πρώτα το 2008 εν τω μέσω της χρηματοπιστωτικής κρίσης και λίγο αργότερα ενώ είχε ξεσπάσει η κρίση χρέους σε αρκετές χώρες της ευρωζώνης.
Η επανειλημμένη δικαιολογία του τότε ήταν ότι η ΕΚΤ είχε μια μοναδική εστίαση και εντολή και αυτή ήταν η διατήρηση της σταθερότητας των τιμών.
«Υπήρξε μία «μυρωδιά» Τρισέ στις αποφάσεις της ΕΚΤ. Μία τάση, όμως, που αποδείχθηκε λανθασμένη», σημειώνει ο Άντριου Μούλινερ, της Janus Henderson Investors, σύμφωνα με τον οποίο αποτελεί πρόκληση να κατανοήσει κάποιος ποιες είναι οι πραγματικές προθέσεις της ΕΚΤ.
Επικριτικός εμφανίζεται και ο Τσαρλς Χεπγουορθ της GAM Investments υποστηρίζοντας ότι υπάρχει μία αίσθηση «déjà vu για συνεχή λάθη πολιτικής από την ΕΚΤ».
Την ίδια ώρα, βέβαια, αρκετοί αναγνωρίζουν ότι οι κεντρικές τράπεζες βρίσκονται σε μία δεινή θέση. Από τη μία πλευρά πρέπει να συγκρατήσουν τις πληθωριστικές πιέσεις και από την άλλη πρέπει να τονώσουν την ανάκαμψη. Όμως δεν υπάρχει, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, κάποια πολιτική που να μπορεί να συνδυάσει και τα δύο.
«Ας μην κάνουμε λάθος, εάν η σύγκρουση παραταθεί και οι αυξημένες τιμές ενέργειας επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό την κατανάλωση και την εμπιστοσύνη των νοικοκυριών, η ΕΚΤ θα δυσκολευτεί πάρα πολύ να αυξήσει τα επιτόκια φέτος», δήλωσε η Σέμα Σαχ της Principal Global Investors. «Ποιος θα ήθελε να γίνει κεντρικός τραπεζίτης σε αυτή την κατάσταση;», αναρωτήθηκε.
Ωστόσο, παρ' όλες τις αμφιβολίες των επενδυτών, πηγές του Reuters αναφέρουν ότι μόνο λίγα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ ήταν κατά του τερματισμού του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων μέχρι το τέλος του τρίτου τριμήνου.
Με τον πληθωρισμό να μην αποτελεί πρόβλημα για μεγάλο χρονικό διάστημα και τη Γερμανία να επιμένει για σφιχτή δημοσιονομική πολιτική, η διαχείριση της ζήτησης και των πιστώσεων αφέθηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου στην ΕΚΤ. Όμως, καθώς ο πληθωρισμός επιστρέφει, εντεινόμενος και από τον πόλεμο στην Ουκρανία η ΕΚΤ επιστρέφει στον βασικό της ρόλο που δεν είναι άλλος από τον περιορισμό του.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
