Σε ισχυρή πληθωριστική δίνη θα στροβιλίζονται τουλάχιστον έως και το φθινόπωρο νοικοκυριά και επιχειρήσεις με βάση τις αναθεωρημένες επί τα χείρω προβλέψεις της Κομισιόν σύμφωνα με τις οποίες ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτών, που είναι χαμηλότερος κατά 0,4-0,8 ποσοστιαίες μονάδες από τον εθνικό δείκτη της ΕΛΣΤΑΤ, θα τρέχει με ταχύτητα πάνω από το 3% το πρώτο εξάμηνο του έτους.
Ακόμα όμως και αυτή η εκτίμηση εμπεριέχει υψηλό ρίσκο καθώς το σκηνικό στην ενέργεια παραμένει θολό και με πολλαπλές αβεβαιότητες λόγω και των γεωπολιτικών εντάσεων στην Ανατολική Ευρώπη.
Αναφερόμενος στις εξελίξεις για το πληθωρισμό στην ΕΕ ο Ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για την οικονομία Πάολο Τζεντιλόνι δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «οι πιέσεις στις τιμές είναι πιθανό να παραμείνουν ισχυρές μέχρι το καλοκαίρι, μετά από το οποίο ο πληθωρισμός προβλέπεται να μειωθεί καθώς η αύξηση των τιμών της ενέργειας μετριάζεται και τα σημεία συμφόρησης στην προσφορά χαλαρώνουν. Ωστόσο, η αβεβαιότητα και οι κίνδυνοι παραμένουν υψηλά».
Η Κομισιόν ανεβάζει πλέον τον πήχη για τον μέσο πληθωρισμό στην Ελλάδα το τρέχον έτος στο 3,1% ανατρέποντας δραματικά τις προηγούμενες μόλις προ δύο μηνών προβλέψεις της για μεταβολή μόλις 1% και θέτοντας εκτός πραγματικότητας τον στόχο που έχει εγγραφεί στο κρατικό προϋπολογισμό για αύξηση 0,8%.
Μάλιστα η «καταιγίδα» θα ενταθεί τους επόμενους μήνες και αναμένεται να σπάσει όλα τα κοντέρ στο πρώτο τρίμηνο του έτους στη συνέχεια έως το τέλος του έτους να εξακολουθεί να χτυπά τα εισοδήματα των νοικοκυριών και τα κόστη των επιχειρήσεων αλλά με μικρότερη ένταση.
Οι προβολές για την εξέλιξη του πληθωρισμού όπως αποτυπώνονται στις χειμερινές προβλέψεις της Κομισιόν δείχνουν εκτίναξη του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή στο 4,6% μέσα στο πρώτο τρίμηνο του έτους από 3,7% το τελευταίο τρίμηνο του 2021 και θα ακολουθήσει μια μερική αποκλιμάκωση, με τον δείκτη να διαμορφώνεται στο 3,6% στο δεύτερο τρίμηνο, στο 2,7% στο τρίτο τρίμηνο και 1,7% στο τελευταίο τρίμηνο του 2022. Σημειώνεται ότι οι παραπάνω ρυθμοί αύξησης των τιμών θα είναι υψηλότεροι με βάση τις μετρήσεις της ΕΛΣΤΑΤ για τον εθνικό δείκτη.
Στην έκθεση της Κομισιόν επισημαίνεται ότι ο βασικός τροφοδότης του πληθωρισμού είναι η άνοδος στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και των καυσίμων που αναμένεται να κορυφωθεί στο πρώτο τρίμηνο του έτους και να υποχωρήσει αργότερα μέσα στο έτος και υπογραμμίζεται ότι το υψηλό κόστος ενέργειας θα μεταφερθεί στη συνέχεια στα υπόλοιπα αγαθά και υπηρεσίες που συνθέτουν το «καλάθι της νοικοκυράς».
Το πρόβλημα αποκτά δραματικές διαστάσεις αφού:
- Ο πληθωρισμός θα τρέξει φέτος με εξαπλάσια ταχύτητα σε σχέση με το 2021 στο 3,1% από 0,6%. Μάλιστα προκύπτει αγεφύρωτο το χάσμα με το 2020 οπότε καταγράφηκε αρνητική μεταβολή των τιμών κατά 1,3%.
- Ακόμα και το επόμενο έτος οι τιμές κατά μέσον όρο θα αυξάνονται με υψηλότερο ρυθμό συγκριτικά με πέρυσι στο 1,1% από 0,6%.
Πάντως, η χώρα μας θα έχει τον έκτο χαμηλότερο πληθωρισμό στην Ευρωζώνη μετά τη Μάλτα με 2,1%, την Πορτογαλία με 2,3%, την Κύπρο και τη Φινλανδία με 2,6% και τη Γαλλία με 2,8%, ενώ ο μέσος όρος στην ευρωζώνη εκτιμάται στο 3,5%.
Την ίδια ώρα σε εντονότερη ανοδική τροχιά συγκριτικά με την Ελλάδα θα κινηθεί ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη όπου προβλέπεται κορύφωση των πιέσεων στο 4,8% στο πρώτο τρίμηνο του 2022 από 4,6% στο τέταρτο τρίμηνο του 2021 και υποχώρησαν στο 3,9% στο δεύτερο τρίμηνο, στο 3,3% στο τρίτο τρίμηνο και στο 2,1% στο τέταρτο τρίμηνο για να υποχωρήσει στο 1,7% το 2023. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τις προβλέψεις του Νοεμβρίου ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη θα αυξάνονταν κατά 2,2% το 2022 και κατά 1,4% το 2023.
Όπως αναφέρει η Κομισιόν, σε σύγκριση με τις φθινοπωρινές προβλέψεις, οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό έχουν αναθεωρηθεί προς τα πάνω, καθώς οι τιμές της ενέργειας πρόκειται πλέον να παραμείνουν υψηλές για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και οι πιέσεις τιμών διευρύνονται σε διάφορες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών. Ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ προβλέπεται να κορυφωθεί το πρώτο τρίμηνο του 2022 και να παραμείνει πάνω από το 3% μέχρι το τρίτο τρίμηνο του έτους.
Καθώς οι πιέσεις από τους περιορισμούς της προσφοράς και τις τιμές της ενέργειας εξασθενούν, ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί αισθητά το τελευταίο τρίμηνο του έτους και να υποχωρήσει κάτω από το 2% το επόμενο έτος. Συνολικά, ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ προβλέπεται να αυξηθεί από 2,6% το 2021 (2,9% στην ΕΕ) σε 3,5% (3,9% ΕΕ) το 2022, πριν υποχωρήσει στο 1,7% (1,9% ΕΕ) το 2023. Οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό υπόκεινται σε ανοδικούς κινδύνους εάν οι πιέσεις κόστους μετακυλίονται από τις τιμές παραγωγού στις τιμές καταναλωτή σε μεγαλύτερο βαθμό, αυξάνοντας την πιθανότητα ισχυρών δευτερογενών επιπτώσεων.