Αισιόδοξη για την πορεία της οικονομίας της ευρωζώνης εμφανίστηκε η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, στη συνέντευξη που ακολούθησε τη συνεδρίαση της τράπεζας, υπογραμμίζοντας ότι η οικονομική ανάκαμψη θα συνεχιστεί, κυρίως χάρη στην ισχυρή εγχώρια ζήτηση.
Ειδική αναφορά, μετά από ερώτηση Έλληνα δημοσιογράφου, έκανε η κα Λαγκάρντ για τα ελληνικά ομόλογα και τον τρόπο με τον οποίο θα συνεχιστούν οι αγορές τους από τη στιγμή που η χώρα μας δεν μπορεί να συμμετάσχει στο ΑΡΡ λόγω της έλλειψης της κατάλληλης πιστοληπτικής αξιολόγησης.
«Αυτή τη στιγμή στο πλαίσιο του APP αγοράζουμε μόνο κρατικά ομόλογα επενδυτικής βαθμίδας. Παρόλο που η Ελλάδα έχει σημειώσει αναμφίβολη πρόοδο και έχει βελτιώσει την πιστοληπτική αξιολόγησή της δεν είναι στην επενδυτική βαθμίδα. Για αυτό και αποφασίσαμε να έχουμε ειδική αναφορά στα ελληνικά ομόλογα», σημείωσε και επανέλαβε το σημείο της ανακοίνωσης της ΕΚΤ στο οποίο γίνεται ειδική αναφορά στην Ελλάδα «σε περίπτωση κατακερματισμού της αγοράς που θα συνδέεται με την πανδημία, οι επαναπενδύσεις του PEPP θα μπορούν να αναπροσαρμοστούν όσον αφορά την χρονική διάρκεια, τις κατηγορίες ενεργητικού και τις χώρες. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει και ομόλογα, που εκδίδονται από το ελληνικό δημόσιο, πέρα και πάνω από τα όρια του roll over. Νομίζω ότι αυτό είναι ένα πολύ ισχυρό σήμα προς τις αγορές».
Οι εκτιμήσεις για ανάπτυξη - πληθωρισμό
Όπως ανέφερε οι οικονομολόγοι της ΕΚΤ στις νέες αναθεωρημένες εκτιμήσεις τους προχωρούν σε αναβάθμιση της πρόβλεψης για το τρέχον έτος και το 2023 αλλά σε υποβάθμιση αυτών για το 2022.
Πιο αναλυτικά για το 2021 εκτιμάται ότι ο ρυθμός ανάπτυξης στην ευρωζώνη θα φθάσει στο 5,1% (από 5% πριν), αλλά θα υποχωρήσει στο 4,2% το 2022 (έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για ρυθμό 4,6%) και στο 2,9% το 2023 (από 2,1% πριν), ενώ για το 2024 τον τοποθετούν στο 1,6%.
Για τον πληθωρισμό, όπως είναι απόλυτα φυσικό, υπάρχει αναβάθμιση όλων των εκτιμήσεων. Πιο συγκεκριμένα αναμένεται ότι φέτος θα διαμορφωθεί στο 2,6% (από 2,2% που προβλέπονταν τον Σεπτέμβριο), το 2022 θα ενισχυθεί περαιτέρω και θα φθάσει στο 3,2% (από 1,7% προηγούμενη πρόβλεψη) και θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται το 2023 υποχωρώντας στο 1,8% (πριν η εκτίμηση των τοποθετούσε στο 1,5%) και θα παραμείνει σε αυτό το επίπεδο και το 2024.
Αναφερόμενη στην οικονομία η κα Λαγκάρντ τόνισε χαρακτηριστικά ότι «αναμένουμε ότι η οικονομική ανάκαμψη θα συνεχιστεί, λόγω της ισχυρής εγχώριας ζήτησης. Η αγορά εργασίας βελτιώνεται, με περισσότερα άτομα να έχουν θέσεις εργασίας και λιγότερα σε προγράμματα διατήρησης θέσεων εργασίας. Αυτό υποστηρίζει την προοπτική αύξησης του εισοδήματος και της κατανάλωσης των νοικοκυριών. Η εξοικονόμηση πόρων κατά τη διάρκεια της πανδημίας θα υποστηρίξει επίσης την κατανάλωση. Η τρέχουσα στήριξη της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής, μαζί με τη συνεχιζόμενη παγκόσμια ανάκαμψη, θα πρέπει να στηρίξουν την ανάπτυξη».
Επανέλαβε ότι η αύξηση του πληθωρισμού οφείλεται κατά κύριο λόγω στην έκρηξη των τιμών ενέργειας, αλλά και στην ολοκλήρωση της πολιτικής μείωσης του ΦΠΑ στη Γερμανία, γεγονός που οδήγησε υψηλότερα αρκετές τιμές εξαγόμενων προϊόντων της χώρας.
«Κατά τη διάρκεια του 2022, αναμένουμε να σταθεροποιηθούν οι τιμές της ενέργειας, να ομαλοποιηθούν το ισοζύγιο προσφοράς – ζήτησης αλλά και να περιοριστεί η άνοδος στις τιμές που οφείλεται στα προβλήματα που υπάρχουν στη διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα. Την ίδια ώρα, όμως, η σταδιακή επιστροφή της οικονομίας σε πλήρη δυναμικότητα και περαιτέρω βελτιώσεις στην αγορά εργασίας αναμένεται να στηρίξουν την ταχύτερη αύξηση των μισθών», υπογράμμισε.
Οι κίνδυνοι που υπάρχουν
Σύμφωνα με την κα Λαγκάρντ οι κίνδυνοι είναι αρκετά ισορροπημένοι αλλά δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν. Ο βασικός δεν είναι άλλος από την πανδημία και το ενδεχόμενο η νέα μετάλλαξη Όμικρον να την καταστήσει πιο επιθετική, γεγονός που θα μπορούσε να αποδειχθεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη.
Στους κινδύνους συμπεριλαμβάνεται τόσο η συνέχιση της ανοδικής πορείας για τις ενεργειακές τιμές αλλά και τυχόν καθυστέρηση στην επίλυση του «μπλοκαρίσματος» της εφοδιαστικής αλυσίδας, ενώ και οι ενδεχόμενες αυξήσεις μισθών υψηλότερα των εκτιμήσεων της ΕΚΤ θα μπορούσαν να δημιουργήσουν πιο ενισχυμένες πληθωριστικές πιέσεις.
Το ανακοινωθέν της ΕΚΤ
Το Διοικητικό Συμβούλιο κρίνει ότι η πρόοδος που έχει σημειωθεί όσον αφορά την οικονομική ανάκαμψη και προς τον μεσοπρόθεσμο στόχο του για τον πληθωρισμό επιτρέπει μια σταδιακή μείωση του ρυθμού διενέργειας αγορών στοιχείων ενεργητικού τα επόμενα τρίμηνα. Εξακολουθεί όμως να είναι αναγκαία η άσκηση διευκολυντικής νομισματικής πολιτικής προκειμένου ο πληθωρισμός να σταθεροποιηθεί στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα. Λόγω της τρέχουσας αβεβαιότητας, το Διοικητικό Συμβούλιο πρέπει να διατηρήσει την ευελιξία και την ευχέρεια επιλογής κατά την άσκηση της νομισματικής πολιτικής. Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, το Διοικητικό Συμβούλιο έλαβε τις ακόλουθες αποφάσεις:
Έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP)
Το α΄ τρίμηνο του 2022, το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει ότι θα διενεργήσει καθαρές αγορές στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (pandemic emergency purchase programme - PEPP) με σημαντικά χαμηλότερο ρυθμό από ό,τι το προηγούμενο τρίμηνο. Θα σταματήσει τις καθαρές αγορές στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP στο τέλος Μαρτίου του 2022.
Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε να παρατείνει τον χρονικό ορίζοντα επανεπένδυσης για το πρόγραμμα PEPP. Σκοπεύει στο εξής να επανεπενδύει τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP κατά τη λήξη τους τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2024. Σε κάθε περίπτωση, η μελλοντική σταδιακή μείωση (roll-off) του χαρτοφυλακίου PEPP θα ρυθμιστεί κατά τρόπο ώστε να αποφευχθούν παρεμβολές στην ενδεδειγμένη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.
Η πανδημία έδειξε ότι, υπό συνθήκες πίεσης, η ευελιξία ως προς τον σχεδιασμό και τη διενέργεια των αγορών στοιχείων ενεργητικού έχει βοηθήσει στην αντιμετώπιση των δυσλειτουργιών του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής και έχει καταστήσει πιο αποτελεσματικές τις προσπάθειες για επίτευξη του στόχου του Διοικητικού Συμβουλίου. Εντός των ορίων της εντολής μας, υπό συνθήκες πίεσης, η ευελιξία θα συνεχίσει να αποτελεί στοιχείο της νομισματικής πολιτικής όποτε παράγοντες που απειλούν τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής διακυβεύουν την επίτευξη της σταθερότητας των τιμών. Πιο συγκεκριμένα, στην περίπτωση νέου κατακερματισμού στις αγορές που σχετίζεται με την πανδημία, οι επανεπενδύσεις στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP μπορούν ανά πάσα στιγμή να προσαρμοστούν με ευελιξία ως προς τον χρόνο, τις κατηγορίες στοιχείων ενεργητικού και τις χώρες. Η ευελιξία αυτή θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνει την αγορά ομολόγων που εκδίδει η Ελληνική Δημοκρατία επιπλέον της αξίας των ομολόγων που επανεπενδύεται στη λήξη τους, προκειμένου να αποφευχθεί η διακοπή των αγορών στη συγκεκριμένη χώρα, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής προς την ελληνική οικονομία, ενώ αυτή εξακολουθεί να ανακάμπτει από τις επιπτώσεις της πανδημίας. Οι καθαρές αγορές στο πλαίσιο του PEPP θα μπορούσαν να ξεκινήσουν εκ νέου, εφόσον κριθεί αναγκαίο, για την αντιμετώπιση αρνητικών διαταραχών που σχετίζονται με την πανδημία.
Πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP)
Στο πλαίσιο σταδιακής μείωσης των αγορών στοιχείων ενεργητικού και με σκοπό να διασφαλιστεί ότι η κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής παραμένει συμβατή με τη σταθεροποίηση του πληθωρισμού στον στόχο του μεσοπρόθεσμα, το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε τη διενέργεια καθαρών αγορών στοιχείων ενεργητικού με μηνιαίο ρυθμό 40 δισεκ. ευρώ το β΄ τρίμηνο και 30 δισεκ. ευρώ το γ΄ τρίμηνο μέσω του προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού (asset purchase programme - APP). Από τον Οκτώβριο του 2022 και μετά το Διοικητικό Συμβούλιο θα διατηρήσει τη διενέργεια καθαρών αγορών στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του προγράμματος APP σε μηνιαίο ρυθμό 20 δισεκ. ευρώ για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται αναγκαίο για την ενίσχυση της διευκολυντικής επίδρασης των επιτοκίων πολιτικής του. Το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει ότι οι καθαρές αγορές θα λήξουν λίγο πριν αρχίσει να αυξάνει τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ.
Το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει επίσης να συνεχίσει να επανεπενδύει, πλήρως, τα ποσά από την εξόφληση τίτλων αποκτηθέντων στο πλαίσιο του προγράμματος APP κατά τη λήξη τους για παρατεταμένη χρονική περίοδο μετά την ημερομηνία κατά την οποία θα αρχίσει να αυξάνει τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ και πάντως για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται αναγκαίο για τη διατήρηση ευνοϊκών συνθηκών ρευστότητας και ενός διευκολυντικού, σε μεγάλο βαθμό, χαρακτήρα της νομισματικής πολιτικής.
Βασικά επιτόκια της ΕΚΤ
Το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα παραμείνουν αμετάβλητα σε 0,00%, 0,25% και -0,50% αντιστοίχως.
Για να στηρίξει τον συμμετρικό στόχο του για πληθωρισμό 2% και σύμφωνα με τη στρατηγική νομισματικής πολιτικής του, το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα παραμείνουν στα σημερινά τους ή σε χαμηλότερα επίπεδα έως ότου διαπιστώσει ότι ο πληθωρισμός φθάνει το 2% πολύ πριν από το τέλος του υπό εξέταση χρονικού ορίζοντα προβολής και με διάρκεια κατά το υπόλοιπο του χρονικού ορίζοντα προβολής, και κρίνει ότι η πορεία του υποκείμενου πληθωρισμού έχει σημειώσει επαρκή πρόοδο ούτως ώστε να είναι συμβατή με σταθεροποίηση του πληθωρισμού στο 2% μεσοπρόθεσμα. Αυτό ενδέχεται να συνεπάγεται επίσης μια μεταβατική περίοδο κατά την οποία ο πληθωρισμός διαμορφώνεται μετρίως πάνω από τον στόχο.
Πράξεις αναχρηματοδότησης
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί τις συνθήκες χρηματοδότησης των τραπεζών και να διασφαλίζει ότι η λήξη των πράξεων στο πλαίσιο της τρίτης σειράς στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (ΣΠΠΜΑ ΙΙΙ) δεν επηρεάζει την ομαλή μετάδοση της νομισματικής πολιτικής του. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογεί επίσης τακτικά το πώς οι στοχευμένες πράξεις χρηματοδότησης συνεισφέρουν στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής μας. Όπως έχει ανακοινωθεί, αναμένει ότι οι ειδικές συνθήκες που εφαρμόζονται στο πλαίσιο των ΣΠΠΜΑ ΙΙΙ θα λήξουν τον Ιούνιο του επόμενου έτους. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα αξιολογήσει επίσης την κατάλληλη βαθμονόμηση του συστήματος δύο βαθμίδων που εφαρμόζει για τον εκτοκισμό των αποθεματικών ούτως ώστε η πολιτική αρνητικών επιτοκίων να μην περιορίζει τη διαμεσολαβητική ικανότητα των τραπεζών σε ένα περιβάλλον άφθονης πλεονάζουσας ρευστότητας.
Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει καταλλήλως και προς πάσα κατεύθυνση όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή του προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί στον στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
