Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Κριστίν Λαγκάρντ, το παραδέχθηκε δημοσίως, στην κατάθεσή της στο Ευρωκοινοβούλιο την περασμένη εβδομάδα: η ΕΚΤ άργησε να κατανοήσει πόσο επικίνδυνος ήταν ο πληθωρισμός.
Όπως, δε, όλα δείχνουν δεν είναι ακόμη έτοιμη, παρά τις καλές της προθέσεις, να αντιμετωπίσει ένα ενδεχόμενο κατακερματισμού της αγοράς ομολόγων, με εκτίναξη των αποδόσεων, όπως αυτή καταγράφηκε νωρίτερα κατά τη διάρκεια του Ιουνίου, με την απόδοση του ιταλικού 10ετούς να ξεπερνά το 4% και να φέρνει δυσάρεστες αναμνήσεις από την κρίση χρέους στην ευρωζώνη.
Πληθωρισμός, ανάπτυξη και φυσικά αγορά ομολόγων θα είναι το τρίπτυχο το οποίο θα κληθούν να συζητήσουν σήμερα τα μέλη της διοίκησης της ΕΚΤ, που συναντώνται στο πορτογαλικό θέρετρο Sintra, σε μία εκδήλωση αντίστοιχη με αυτή του Jackson Hall που διοργανώνει η Fed.
Οι αγορές έχουν ήδη σημάνει συναγερμό για το τι μπορεί να συμβεί το επόμενο χρονικό διάστημα, με τις αυξήσεις επιτοκίων αλλά και την αγορά ομολόγων. Η ΕΚΤ έχει, ήδη, ξεκαθαρίσει ότι την 21η Ιουλίου θα προχωρήσει στην πρώτη αύξηση κατά 25 μονάδες βάσης, μετά από μία 10ετία χαλαρής νομισματικής πολιτικής, ενώ θα υπάρξει μία ακόμη τον Σεπτέμβριο και πιθανώς να ακολουθήσουν και άλλες.
«Η ΕΚΤ βρίσκεται, εκ νέου, σε πολύ δύσκολη θέση», σημειώνει ο Τσαρλς Γκούντχαρτ, πρώην στέλεχος της Τράπεζας της Αγγλίας και τονίζει: «Δεν μπορούν να προχωρήσουν σε ταχεία ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής, προχωρώντας σε μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων, χωρίς πρώτα να έχουν αντιμετωπίσει το πρόβλημα του κατακερματισμού».
Νέα αύξηση του πληθωρισμού στο 8,5% αναμένουν οι αναλυτές
Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη είναι 4πλάσιος σε σύγκριση με το όριο του 2% που έχει θέσει η τράπεζα και η κα Λαγκάρντ παραδέχθηκε στους Ευρωβουλευτές ότι «νομοθέτες και αξιωματούχοι εκτίμησαν λανθασμένα ορισμένους παράγοντες που είχαν σημαντικό αντίκτυπο στον πληθωρισμό». Η διστακτικότητα να αυξήσουν τα επιτόκια όπως έκαναν η Fed και άλλοι ήταν θέμα αξιοπιστίας που συνδεόταν με προηγούμενες κατευθύνσεις που έκτοτε έχουν ξεπεραστεί, είπε η ίδια.
Ενώ η ΕΚΤ βρίσκεται τώρα στα πρόθυρα της αντιστροφής των μηδενικών επιτοκίων, η στροφή δοκιμάζεται από το χειρότερο ξεπούλημα των τελευταίων ετών στα ομόλογα των υπερχρεωμένων κυβερνήσεων της ευρωζώνης. Με τις μεγάλης κλίμακας αγορές περιουσιακών στοιχείων της τράπεζας να λήγουν την Παρασκευή, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής προσπαθούν να σχεδιάσουν ένα νέο πρόγραμμα που θα βοηθήσει στην τιθάσευση των αποδόσεων, καθώς η προσπάθειά τους για ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής ανεβάζει ταχύτητα.
Το premium της απόδοσης του 10ετούς ομολόγου της Ιταλίας έναντι της αντίστοιχης γερμανικής -που θεωρείται ως δείκτης κινδύνου στην περιοχή- κυμαινόταν κάτω από τις 200 μονάδες βάσης σήμερα, έχοντας εκτιναχθεί σε υψηλό διετίας πάνω από 244 μονάδες βάσης νωρίτερα αυτό το μήνα. Η απόδοσή του ακολουθεί, όμως, ανοδική πορεία στο 3,659%, παραμένοντας, πάντως, χαμηλότερα από το «καμπανάκι κινδύνου» του 4%.
Το φόρουμ της Sintra προοριζόταν παραδοσιακά ως μια χαλαρή εκδήλωση που θα επέτρεπε στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους ακαδημαϊκούς να μελετήσουν τη γενικότερη εικόνα. Ωστόσο η πανδημία και ακολούθως η εκτίναξη του πληθωρισμού έχει αλλάξει τα δεδομένα.
Η εκδήλωση αυτής της εβδομάδας θα είναι η πρώτη που θα παρακολουθήσει αυτοπροσώπως η Λαγκάρντ από τότε που έγινε πρόεδρος της ΕΚΤ στα τέλη του 2019 και θα περιλαμβάνει συζητήσεις για την παγκοσμιοποίηση, τις αγορές εργασίας και τα ψηφιακά νομίσματα. Όμως οι κεντρικοί τραπεζίτες θα αντιμετωπίσουν πιο πιεστικά ερωτήματα σχετικά με το πώς σκοπεύουν να διατηρήσουν την ακεραιότητα της ευρωζώνης, σταματώντας παράλληλα τον πληθωρισμό.
Την Παρασκευή, δύο ημέρες μετά την ολοκλήρωση της συνάντησής τους, τα στοιχεία αναμένεται να δείξουν ότι οι τιμές καταναλωτή ευρωζώνη έφτασαν σε νέο ιστορικό υψηλό τον Ιούνιο. Οι οικονομολόγοι προβλέπουν ότι θα φθάσουν το 8,5%. Για όσους ανησυχούν για μια νέα κρίση ομολόγων, υπάρχουν λόγοι να ελπίζουν ότι μπορεί να αποφευχθεί: Τα μέσα επιτόκια του χρέους είναι χαμηλότερα από ό,τι πριν από μια δεκαετία και η μέση διάρκεια των οφειλομένων είναι μεγαλύτερη, με την ΕΚΤ να κατέχει πολλά από τα ανεξόφλητα ομόλογα, σύμφωνα με τους οικονομολόγους της Barclays Plc.
Αυτό εγκυμονεί τον κίνδυνο να καταλήξουν σε υπερβολική σύσφιξη, όπως κατηγορούνται ακόμη οι προκάτοχοί τους το 2008 και το 2011. Ο πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ - ο οποίος θα παρευρεθεί επίσης στην εκδήλωση - έδωσε την πιο ρητή μέχρι στιγμής αναγνώρισή του για τον κίνδυνο ύφεσης την περασμένη εβδομάδα, λέγοντας ότι το αποτέλεσμα είναι πιθανό και ότι η επίτευξη μιας ήπιας προσγείωσης είναι "πολύ δύσκολη".
Για τη ζώνη του ευρώ, οι άμεσοι οικονομικοί κίνδυνοι είναι ενδεχομένως ακόμη υψηλότεροι από ό,τι στις ΗΠΑ, δεδομένου ότι ορισμένοι βρίσκονται εκτός της επιρροής της νομισματικής πολιτικής. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει πλήξει τους κατασκευαστές, ενώ οι προβλέψεις για ύφεση στη Γερμανία αυξάνονται καθώς το Κρεμλίνο περιορίζει τον ενεργειακό εφοδιασμό.
Ο οικονομολόγος της Commerzbank Joerg Kraemer - ο οποίος αναμένει ύφεση στις ΗΠΑ το επόμενο έτος και, προς το παρόν, ανάπτυξη κάτω του 1% στη ζώνη του ευρώ - λέει ότι η ΕΚΤ πιθανόν να αντιδράσει με κάποια «ευαισθησία» εάν οι προοπτικές επιδεινωθούν. «Πάνω από όλες τις προβλέψεις μας κρέμεται σαν δαμόκλειος σπάθη η πιθανότητα ο Πούτιν να κλείσει μόνιμα και εντελώς τη στρόφιγγα του φυσικού αερίου», σημειώνει. Ένα ενδεχόμενο που θα ήταν καταστροφικό όχι μόνο για την ΕΚΤ αλλά για το σύνολο της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
