Τα αναμενόμενα από τις αγορές έπραξε για μία ακόμη φορά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η διοίκηση της οποίας ξεκαθάρισε ότι θα υπάρξει μείωση του ρυθμού αγορών ομολόγων μέσω του έκτακτου προγράμματος ΡΕΡΡ το επόμενο διάστημα, χωρίς, πάντως, στην ανακοίνωσή της να προσδιορίζει το ακριβές ύψος αυτής της μείωσης.
Η ανακοίνωση έγινε δεκτή με θετικό τρόπο από τους επενδυτές, με αποτέλεσμα οι κορυφαίοι ευρωπαϊκοί δείκτες είτε να γυρίσουν σε θετική πορειά είτε να μαζέψουν τις αρχικές τους απώλειες. Λίγα λεπτά μετά τη δημοσιοποίηση των προθέσεων της τράπεζας ο πανευρωπαϊκός Stoxx 600 μαζεύει τις απώλειές του στο 0,2%, ενώ ο γερμανικός DAX 30 κινείται μόλις 0,04% χαμηλότερα.
Παράλληλα, κάτι το οποίο θεωρούνταν απόλυτα δεδομένο, η ΕΚΤ διατήρησε αμετάβλητα τα βασικά επιτόκια της ευρωζώνης ενώ κάνει λόγω για βελτίωση των χρηματοοικονομικών συνθηκών σε σύγκριση με τα δύο προηγούμενα τρίμηνα, γεγονός το οποίο «δικαολογεί έναν σταδιακό περιορισμό των αγορών μέσω του PEΡΡ».
Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση της ΕΚΤ «με βάση μια κοινή εκτίμηση των συνθηκών χρηματοδότησης και των προοπτικών πληθωρισμού, το διοικητικό συμβούλιο κρίνει ότι οι ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης μπορούν να διατηρηθούν με έναν μέτρια χαμηλότερο ρυθμό καθαρών αγορών περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος λόγω της πανδημίας (PEPP) από ό, τι τα προηγούμενα δύο τρίμηνα».
Τα επιτόκια των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακού δανεισμού και της διευκόλυνσης καταθέσεων θα παραμείνουν αμετάβλητα στο 0,00%, 0,25% και -0,50% αντίστοιχα, ενώ ξεκαθαρίζεται ότι θα διατηρηθούν στο τρέχον ή και σε ακόμη χαμηλότερο επίπεδο έως ότου ο πληθωρισμός διαμορφωθεί στο 2% σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Καμία αλλαγή δεν πρόκειται να υπάρξει στο πρόγραμμα ΑΡΡ με τις μηνιαίες αγορές να παραμένουν στο επίπεδο των 20 δισ. ευρώ με το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ να «συνεχίζει να αναμένει ότι οι μηνιαίες καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο της APP θα διαρκέσουν όσο χρειαστεί για να ενισχυθεί ο ευνοϊκός αντίκτυπος των επιτοκίων πολιτικής του και θα λήξει λίγο πριν αρχίσει να αυξάνει τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ».
Αναφορικά με το ΡΕΡΡ σημειώνεται ότι θα συνεχιστούν οι μηνιαίες αγορές έως και τον Μάρτιο του 2022 όπου τυπικά λήγει το πρόγραμμα, αλλά παραμένει αμετάβλητη η φρασεολογία ότι εάν η ΕΚΤ κρίνει ότι υπάρχει ανάγκη παράτασής τους, αυτή θα πραγματοποιηθεί με το πρόγραμμα να παραμένει σε ισχύ έως ότου η τράπεζα «κρίνει ότι η κρίση λόγω του κορονοϊού έχει τελειώσει».
Σημειώνεται ακόμη ότι «το διοικητικό συμβούλιο θα αγοράσει με ευελιξία σύμφωνα με τις συνθήκες της αγοράς και με σκοπό την πρόληψη αυστηρότερων όρων χρηματοδότησης που δεν συνάδει με την αντιμετώπιση των καθοδικών επιπτώσεων της πανδημίας στην προβλεπόμενη πορεία πληθωρισμού. Επιπλέον, η ευελιξία των αγορών με την πάροδο του χρόνου, μεταξύ κατηγοριών περιουσιακών στοιχείων και μεταξύ δικαιοδοσιών θα συνεχίσει να υποστηρίζει την ομαλή μετάδοση της νομισματικής πολιτικής», ενώ η ΕΚΤ θα «συνεχίσει να επανεπενδύει τις κύριες πληρωμές από χρεόγραφα λήξης που αγοράστηκαν στο πλαίσιο του PEPP τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2023».
Αμετάβλητο παραμένει και το πρόγραμμα στοχευμένων πράξεων μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTRO III) με την ΕΚΤ να υπογραμμίζει ότι θα συνεχίσει να παρέχει άφθονη ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα, προκειμένου να υπάρξει αντίστοιχη ενίσχυση του δανεισμού προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Η ανακοίνωση της ΕΚΤ
Βάσει κοινής αξιολόγησης των συνθηκών χρηματοδότησης και των προοπτικών για τον πληθωρισμό, το Διοικητικό Συμβούλιο κρίνει ότι οι ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης μπορούν να διατηρηθούν με έναν μετρίως χαμηλότερο ρυθμό διενέργειας καθαρών αγορών στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (pandemic emergency purchase programme – PEPP) σε σύγκριση με τα δύο προηγούμενα τρίμηνα.
Το Διοικητικό Συμβούλιο επιβεβαίωσε επίσης τα άλλα μέτρα που έχει λάβει, δηλαδή το επίπεδο των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ, την παροχή ενδείξεων για την ενδεχόμενη μελλοντική εξέλιξη αυτών των επιτοκίων, τις αγορές που διενεργεί στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς στοιχείων ενεργητικού (asset purchase programme - APP), τις πολιτικές επανεπένδυσης και τις πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης. Ειδικότερα:
Βασικά επιτόκια της ΕΚΤ
Το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα παραμείνουν αμετάβλητα σε 0,00%, 0,25% και -0,50% αντιστοίχως.
Για να στηρίξει τον συμμετρικό στόχο του για πληθωρισμό 2% και σύμφωνα με τη στρατηγική νομισματικής πολιτικής του, το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα παραμείνουν στα σημερινά τους ή σε χαμηλότερα επίπεδα έως ότου διαπιστώσει ότι ο πληθωρισμός φθάνει το 2% πολύ πριν από το τέλος του υπό εξέταση χρονικού ορίζοντα προβολής και με διάρκεια κατά το υπόλοιπο του χρονικού ορίζοντα προβολής, και κρίνει ότι η πορεία του υποκείμενου πληθωρισμού έχει σημειώσει επαρκή πρόοδο ούτως ώστε να είναι συμβατή με σταθεροποίηση του πληθωρισμού στο 2% μεσοπρόθεσμα.
Αυτό μπορεί επίσης να συνεπάγεται μεταβατική περίοδο κατά την οποία ο πληθωρισμός διαμορφώνεται σε επίπεδο μετρίως υψηλότερο από τον στόχο.
Έκτακτο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού λόγω πανδημίας (PEPP)
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να διενεργεί καθαρές αγορές στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του προγράμματος PEPP, το συνολικό ποσό του οποίου ανέρχεται σε 1.850 δισεκ. ευρώ, τουλάχιστον μέχρι το τέλος Μαρτίου 2022 και, σε κάθε περίπτωση, έως ότου το Διοικητικό Συμβούλιο κρίνει ότι η κρίση του κορωνοϊού έχει λήξει.
Με βάση την κοινή εκτίμηση των συνθηκών χρηματοδότησης και των προοπτικών πληθωρισμού, το Διοικητικό Συμβούλιο κρίνει ότι μπορούν να διατηρηθούν ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης με έναν μέτρια χαμηλότερο ρυθμό καθαρών αγορών περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο του PEPP από ό, τι τα δύο προηγούμενα τρίμηνα.
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα διενεργεί τις αγορές με ευελιξία σύμφωνα με τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά και με σκοπό να αποτρέψει την υιοθέτηση αυστηρότερων συνθηκών χρηματοδότησης που δεν συμβαδίζουν με την αντιστάθμιση της προς τα κάτω επίδρασης που ασκεί η πανδημία στην προβλεπόμενη πορεία του πληθωρισμού.
Επιπλέον, η ευελιξία των αγορών ως προς τον χρόνο, τις κατηγορίες στοιχείων ενεργητικού και τις χώρες θα συνεχίσει να στηρίζει την ομαλή μετάδοση της νομισματικής πολιτικής. Αν μπορούν να διατηρηθούν ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης με ροές αγορών στοιχείων ενεργητικού που δεν οδηγούν σε εξάντληση του συνολικού ποσού του PEPP στη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των καθαρών αγορών του, το ποσό αυτό δεν χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί στο ακέραιο.
Ομοίως, το συνολικό ποσό μπορεί, εφόσον χρειαστεί, να αναπροσαρμοστεί με σκοπό τη διατήρηση ευνοϊκών συνθηκών χρηματοδότησης οι οποίες θα συμβάλουν στην αντιστάθμιση της αρνητικής διαταραχής που ασκεί η πανδημία στην πορεία του πληθωρισμού. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να επανεπενδύει τα ποσά κεφαλαίου από την εξόφληση τίτλων που αποκτήθηκαν στο πλαίσιο του PEPP κατά τη λήξη τους τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2023. Σε κάθε περίπτωση, η μελλοντική σταδιακή μείωση (roll-off) του χαρτοφυλακίου PEPP θα ρυθμιστεί κατά τρόπο ώστε να αποφευχθούν παρεμβολές στην ενδεδειγμένη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.
Πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού (APP)
Η διενέργεια καθαρών αγορών στο πλαίσιο του προγράμματος APP θα συνεχιστεί με ύψος 20 δισεκ. ευρώ μηνιαίως. Το Διοικητικό Συμβούλιο εξακολουθεί να αναμένει ότι οι μηνιαίες καθαρές αγορές στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο του προγράμματος APP θα διενεργούνται για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται αναγκαίο προκειμένου να ενισχυθεί η διευκολυντική επίδραση των επιτοκίων πολιτικής του, και ότι θα λήξουν λίγο πριν αρχίσει να αυξάνει τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ.
Το Διοικητικό Συμβούλιο σκοπεύει επίσης να συνεχίσει να επανεπενδύει, πλήρως, τα ποσά από την εξόφληση τίτλων αποκτηθέντων στο πλαίσιο του προγράμματος APP κατά τη λήξη τους για παρατεταμένη χρονική περίοδο μετά την ημερομηνία κατά την οποία θα αρχίσει να αυξάνει τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ και πάντως για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται αναγκαίο για τη διατήρηση ευνοϊκών συνθηκών ρευστότητας και ενός διευκολυντικού, σε μεγάλο βαθμό, χαρακτήρα της νομισματικής πολιτικής.
Πράξεις αναχρηματοδότησης
Το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρέχει άφθονη ρευστότητα μέσω των πράξεων αναχρηματοδότησης που διενεργεί. Πιο συγκεκριμένα, η τρίτη σειρά στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (ΣΠΠΜΑ III) εξακολουθεί να αποτελεί ελκυστική πηγή χρηματοδότησης για τις τράπεζες, στηρίζοντας τη χορήγηση τραπεζικών δανείων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.