Αποφέροντας το 1/5 του ΑΕΠ της χώρας και προσθέτοντας μία στις τέσσερις νέες θέσεις εργασίας, με καταλυτική συνδρομή στις νέες ηλικίες, έχοντας διάχυση του θετικού αποτυπώματος σε συνολικά 17 κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας και εννέα τομείς, ο τουρισμός δεν είναι… ένας ακόμη κλάδος της ελληνικής οικονομίας, αλλά ο κλάδος – ναυαρχίδα.
Είναι ο κλάδος που κράτησε όρθια τη χώρα στη δεκαετία της οικονομικής κρίσης δημοσιονομικής κρίσης, της πτώχευσης και των μνημονίων, λειτουργώντας σαν ανάχωμα στην ανεργία. Η ραγδαία άνοδος του τουρισμού από το 2013 και εντεύθεν, αύξησε το εκτόπισμα της τουριστικής βιομηχανίας στο ΑΕΠ της χώρας συγκριτικά με τη συμβολή της βιομηχανίας, της μεταποίησης και όλων των υπολοίπων κλάδων.
Μέσα στη δεκαετία της δημοσιονομικής κρίσης, ο τουρισμός έχει φέρει στην Ελλάδα πάνω από 145 δισ. ευρώ έσοδα, πάνω από 260 εκατ. επισκέπτες, ενώ αύξησε ετησίως την απασχόληση κατά 12% περίπου, την ίδια ώρα που στους λοιπούς κλάδους υπήρξε συρρίκνωση.
Μάλιστα, σύμφωνα με τη μελέτη που πραγματοποίησε η Grant Thornton με τίτλο «Η στρατηγική σημασία της φιλοξενίας για την Ελλάδα» για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου της Ελλάδος (ΞΕΕ), την περίοδο 2015 - 2019, ο τουρισμός (καταλύματα και υπηρεσίες εστίασης) είναι ο μοναδικός τομέας της ελληνικής οικονομίας με αύξηση προστιθέμενης αξίας (4,1% κατά μέσο όρο, σε ετήσια βάση).
Η συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ
Ο κλάδος της φιλοξενίας (καταλύματα και εστίαση) παρουσίασε τη μεγαλύτερη αύξηση σε εργαζόμενους, σχεδόν κατά 30% για την περίοδο 2015- 2019. Μάλιστα, μία στις τέσσερις πρόσθετες θέσεις εργασίας στην οικονομία αυτή την 5ετία είναι αποτέλεσμα της δραστηριότητας του κλάδου της φιλοξενίας, στοιχείο που ασφαλώς αποτυπώνει και το μέγεθος του πλήγματος λόγω της πανδημίας, καθώς οι δύο αυτοί τομείς επλήγησαν τα μέγιστα λόγω Covid -19.
Αύξηση 28,6% των απασχολούμενων την περίοδο 2015 - 2019
Το ίδιο διάστημα, σημειώθηκε και ενίσχυση του ύψους των αμοιβών κατά περίπου 30%. Το ποσοστό των αμοιβών προς τον κύκλο εργασιών της φιλοξενίας υπερβαίνει διαχρονικά το μέσο όρο των λοιπών κλάδων, κάτι που αναιρεί τις θεωρίες περί χαμηλών αμοιβών στον συγκεκριμένο κλάδο.
To 2019 δημιουργήθηκαν 83 χιλ. νέες θέσεις εργασίας στη χώρα μας. Από αυτές, πάνω από 20 χιλ. θέσεις ήταν στον ευρύτερο κλάδο της φιλοξενίας. Ένα άλλο εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο, είναι ότι πρωτίστως, αυτές οι θέσεις αφορούν άτομα νεαρής ηλικίας, χώρος που μαστίζεται από μεγάλα ποσοστά ανεργίας. Σύμφωνα με τη μελέτη, το μερίδιο των εργαζομένων νεαρής ηλικίας ξεπερνά κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες το μέσο μερίδιο των λοιπών κλάδων.
Επίσης, είναι άτομα που δεν απαιτείται να έχουν πανεπιστημιακές σπουδές, καθώς το 85% των εργαζομένων είναι πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Πρόκειται για επίσης ένα σημαντικό στοιχείο, που δείχνει ότι ο τουρισμός δίνει εργασιακή διέξοδο σε μια κρίσιμη μερίδα της κοινωνίας που δεν έχει υψηλή επιστημονική κατάρτιση. Επιπλέον, ο τουρισμός προωθεί την ισότητα των φύλλων, καθώς περίπου το ήμισυ (46%) των εργαζομένων αφορά γυναικεία απασχόληση.
Οι συνδεόμενοι κλάδοι
Η έρευνα διαπιστώνει ότι η φιλοξενία συνδέει μέσω της διεύρυνσης των επαγγελμάτων - δραστηριοτήτων ,που αντιστοιχούν ανά επιμέρους κατηγορία εργασιών ανακαίνισης, 17 κύριους διψήφιους κλάδους δραστηριότητας που αφορούν τις απαιτούμενες κατασκευαστικές εργασίες, τη λιανική και χονδρική πώληση και τη μεταποίηση των απαιτούμενων εμπορευμάτων (επίπλων, ειδών διακόσμησης κ.λπ.) καθώς και την επίβλεψη των έργων και την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών.
H μελέτη ακτινογραφώντας την ελληνική οικονομία εντοπίζει εννέα επηρεαζόμενους τομείς δραστηριότητας από το σύνολο των 20 τομέων της οικονομίας (45% των τομέων της οικονομίας) που επηρεάζονται άμεσα από τη Φιλοξενία. Πρόκειται για τους τομείς: Βιομηχανία - μεταποίηση, Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού, Κατασκευές, Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, Μεταφορά και αποθήκευση, Ενημέρωση και επικοινωνία, Επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες, Διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες.
Αλ. Βασιλικός: Θα πάμε καλύτερα από πέρυσι, αλλά η σεζόν είναι αβέβαιη
«Όσο δεν είμαστε σε μια υγειονομική κανονικότητα, δεν υπάρχει λόγος να κάνουμε εκτιμήσεις για την πορεία του τουρισμού φέτος. Οι όροι που θα κινηθούμε και το 2021, θα είναι πολύ κοντά στους περυσινούς». Αυτά τόνισε μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του ΞΕΕ, Αλέξανδρος Βασιλικός, κατά τη διάρκεια της χθεσινής παρουσίασης της μελέτης της Grant Thornton, προσθέτοντας πάντως πως «πιστεύω ότι τα πράγματα θα είναι καλύτερα από πέρυσι, έχουμε λίγο χρόνο μέχρι το ξεκίνημα της σεζόν και πράγματι υπάρχει ένα διαφορετικό σκηνικό. Έχουμε περισσότερα εργαλεία όσον αφορά την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης».
Και συνέχισε ο κ. Βασιλικός: «Το ζητούμενο είναι με ποιο έτος θέλουμε να συγκριθούμε. Με το 2019 ή με το 2020; Και 100% να ενισχυθούμε από πέρυσι, θα είμαστε στο 40% ή 45% έναντι του 2020. Το πιο σημαντικό είναι να επικεντρωθούμε τώρα όχι τόσο στο πότε αλλά στο πώς: Πώς θα ταξιδέψουμε, πώς θα εξελιχθούν οι όροι εντός κι εκτός Ελλάδος με τους οποίους θα διευκολυνθούν τα ταξίδια, πώς θα ανοίξουν οι αγορές. Τον τελευταίο λόγο τον έχουν οι λοιμωξιολόγοι και το πολύ σημαντικό είναι η προστασία εργαζομένων, τοπικών κοινωνιών κι επισκεπτών».
Τέλος, ο κ. Βασιλικός άφησε αισιόδοξο μήνυμα για τις μακροπρόθεσμες προοπτικές του ελληνικού τουρισμού, τονίζοντας πως «έχουμε τη σιγουριά ότι η φιλοξενία θα δείξει πάλι τη δυναμική της. Θα υπάρξει ένα ισχυρό rebound, για το οποίο όμως κανείς δεν μπορεί να εντοπίσει το πότε, καθώς δεν υπάρχει προηγούμενη εμπειρία με υγειονομική κρίση αυτού του μεγέθους. Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι η μη δυνατότητα πρόβλεψης από την στιγμή που φέτος δεν έχουμε ούτε κλειδωμένα slots από τις αεροπορικές, δεν υπάρχουν προκρατήσεις και κυρίως δεν έχουμε προκρατήσεις που να συνδέονται με συμβόλαια προκαταβολών και εγγυήσεων, άρα η σεζόν είναι αβέβαιη».