Την ανάγκη αναθεώρησης του ελληνικού θεσμικού πλαισίου, μοναδικού στον ευρωπαϊκό χώρο, το οποίο περιορίζει τις δυνατότητες παρέμβασης της Επιτροπής Ανταγωνισμού για την εφαρμογή της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας σε κλάδους που εποπτεύονται από ειδικές ρυθμιστικές αρχές, όπως αυτός των τηλεπικοινωνιών, υπογράμμισαν χθες κορυφαίοι ομιλητές σε ημερίδα της Επιτροπής Ανταγωνισμού, μεταξύ των οποίων ο πρώην επίτροπος Ανταγωνισμού, Μάριο Μόντι.
Στη διάρκεια της ημερίδας, όπου μίλησε και ο πρόεδρος της ΕΕΤΤ, Κωνσταντίνος Μασσέλος, εκτυλίχθηκε, μέσα από επιστημονικές τοποθετήσεις, ένα νέο επεισόδιο στη δημόσια και σκληρή κόντρα που ξέσπασε τον περασμένο Μάιο, όταν η Επιτροπή Ανταγωνισμού παρενέβη στο πεδίο ευθύνης της ΕΕΤΤ, μέσω ειδικής έρευνας που ανέθεσε στη φινλανδική Rewheel, το συμπέρασμα της οποίας ήταν ότι οι Έλληνες καταναλωτές πληρώνουν τις υψηλότερες τιμές στην Ευρώπη επειδή δεν λειτουργεί σωστά ο ανταγωνισμός, συμπέρασμα που είχε αμφισβητήσει η ΕΕΤΤ, χωρίς πάντως να παρουσιάσει αντίστοιχη μελέτη που θα υποστήριζε τη θέση της.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, Ιωάννης Λιανός τόνισε ότι το θεσμικό πλαίσιο ως έχει αφήνει κενά στην εποπτεία της τήρησης των κανόνων του ανταγωνισμού και επισήμανε την ανάγκη να υπάρξουν αλλαγές που θα ενισχύσουν τον έλεγχο των κανόνων σε κλάδους των υπηρεσιών, «φωτογραφίζοντας» τον κλάδο των τηλεπικοινωνιών.
Ο κ. Λιανός πρότεινε να δημιουργηθεί ένα δίκτυο της Επιτροπής Ανταγωνισμού και των επιμέρους ρυθμιστικών αρχών, όπου θα υπάρχει συνεχής συνεργασία, ενώ η κάθε αρχή θα έχει διακριτές και απολύτως σεβαστές αρμοδιότητες. «Ένα δίκτυο συνεργασίας μεταξύ των Ανεξάρτητων Αρχών, με κινητικότητα των στελεχών, ώστε να υπάρχει τεχνογνωσία στα τομεακά ζητήματα», όπως είπε. Σύμφωνα με τον κ. Λιανό, μέσω του δικτύου θα παρέχεται η δυνατότητα να δημιουργηθούν κοινές ομάδες εργασίας μεταξύ ρυθμιστικών αρχών και Επιτροπής Ανταγωνισμού και να υπάρχει η δυνατότητα να δημοσιεύονται κοινές κατευθυντήριες γραμμές για θέματα που αφορούν στους τομείς αρμοδιότητας της Επ. Ανταγωνισμού, όπως οι συγχωνεύσεις εταιριών.
Υπογράμμισε ότι «το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο δημιουργεί προβλήματα. Δεν είναι ξεκάθαρο στον πολίτη ποια Ρυθμιστική Αρχή είναι αρμόδια για κάθε τι», σημειώνοντας ότι «το 12% των επιστολών καταγγελίας που έφτασαν σε μας από τότε που ανέλαβα τα καθήκοντά μου αφορούσε θέματα τηλεπικοινωνιών, στα οποία είμαστε αναρμόδιοι».
Ο πρόεδρος της ΕΕΤΤ, Κωνσταντίνος Μασσέλος αν και τάχθηκε υπέρ των μηχανισμών συνεργασίας και συντονισμού με άλλες ανεξάρτητες αρχές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, σημείωσε ότι αυτοί πρέπει να οικοδομηθούν με βάση την καλή πίστη, την εκτίμηση και τον σεβασμό, κάτι που ερμηνεύθηκε ως μια έμμεση βολή κατά της Επιτροπής Ανταγωνισμού για ανάρμοστη, όπως θεωρεί η ΕΕΤΤ, παρέμβαση στις αρμοδιότητές της. Έθεσε ως προϋπόθεση να διασφαλίζεται η ανεξαρτησία και να υπάρχει ισότητα μεταξύ των αρχών χωρίς να θίγεται η κατανομή των αρμοδιοτήτων.
Απαντώντας σε διακεκριμένους ομιλητές που τόνισαν ότι μόνο στην Ελλάδα υπάρχει τέτοιο θεσμικό πλαίσιο, που δεν επιτρέπει ουσιαστικά στην Επιτροπή Ανταγωνισμού να ασκήσει το καθήκον της στην επιβολή της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας, ο κ. Μασσέλος ισχυρίσθηκε ότι δεν υπάρχει ένα ενιαίο μοντέλο ως προς την ανάθεση της αρμοδιότητας άσκησης του δικαίου του ανταγωνισμού, δεδομένου ότι τα σχετικά νομικά πλαίσια των χωρών διαφέρουν και ανέφερε ότι υπάρχουν σύνθετες ισορροπίες που θα πρέπει να εξετάζονται στο πλαίσιο του θεσμικού σχεδιασμού.
Παράλληλα επισήμανε την ανάγκη να εστιάσουμε στην εκ των προτέρων ρύθμιση (σ.σ.: που είναι αρμοδιότητα της ΕΕΤΤ και των άλλων ρυθμιστικών αρχών) παρά στην εκ των υστέρων κατασταλτική δράση στο πλαίσιο του δικαίου του ανταγωνισμού (σ.σ.: αρμοδιότητα της Επιτροπής Ανταγωνισμού). Όπως δήλωσε ο κ. Μασσέλος «η εκ των προτέρων ρύθμιση είναι εκείνη που μπορεί να αντιμετωπίσει αυτούς τους τύπους προβλημάτων, αντί της ενεργοποίησης των κανόνων του ανταγωνισμού αφού προκληθεί ζημιά».
Η ελληνική ιδιαιτερότητα
Ο τέως πρωθυπουργός της Ιταλίας και πρώην επίτροπος για τον Ανταγωνισμό Μάριο Μόντι, μια εμβληματική προσωπικότητα της Ευρώπης στα θέματα του Ανταγωνισμού, υπογράμμισε ότι οι Επιτροπές Ανταγωνισμού και όχι οι τομεακοί ρυθμιστές πρέπει να έχουν αποκλειστική αρμοδιότητα για την εκ των υστέρων εφαρμογή της νομοθεσίας για τον ανταγωνισμό σε όλους τους τομείς της εθνικής οικονομίας. Συνέστησε συνεπώς τη μεταρρύθμιση της ελληνικής έννομης τάξης, για να δοθούν οι αρμοδιότητες αυτές αποκλειστικά στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, με τις τομεακές ρυθμιστικές αρχές να έχουν αποκλειστική αρμοδιότητα μόνο στη ρύθμιση εκ των προτέρων.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού του ΟΟΣΑ Φρέντερικ Τζένι, προχώρησε σε μία συγκριτική ανάλυση της κατάστασης όσον αφορά την κατανομή των αρμοδιοτήτων στις χώρες του ΟΟΣΑ και ανέδειξε την ιδιαιτερότητα της ελληνικής έννομης τάξης, τονίζοντας ότι μόνο στην Ελλάδα και στο Μεξικό (από τις χώρες του ΟΟΣΑ) οι αρμοδιότητες για την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού στον τομέα των τηλεπικοινωνιών δεν έχουν δοθεί στην Επιτροπή Ανταγωνισμού. Σε κάθε περίπτωση ανέφερε ότι οποιοδήποτε μοντέλο τελικώς επιλεγεί είναι σημαντικό να υπάρχει συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής Ανταγωνισμού και των Ρυθμιστικών Αρχών όπως με τη δημιουργία ενός δικτύου ρυθμιστικής συνεργασίας και ανταγωνισμού.
Το παράδειγμα του Ισραήλ
Ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της έκθεσης της Rewheel, που είχε προκαλέσει έντονες συζητήσεις, ήταν ότι ο ανταγωνισμός στην ελληνική αγορά τηλεπικοινωνιών δεν λειτουργεί επαρκώς επειδή ελέγχεται από τρεις εταιρείες με σταθερά μερίδια αγοράς επί σειρά ετών, ενώ αντίθετα λειτουργεί καλύτερα σε αγορές με τέσσερις ή περισσότερες εταιρείες και ο ανταγωνισμός ανάμεσά τους οδηγεί σε χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές.
Αυτή η διαπίστωση επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία για την αγορά του Ισραήλ, μία αγορά συγκρίσιμου μεγέθους με την ελληνική. Ειδικότερα, εντύπωση προκάλεσε η τοποθέτηση της προέδρου της Ισραηλινής Επιτροπής Ανταγωνισμού Michal Halperin, σύμφωνα με την οποία η είσοδος δύο επιπλέον ανταγωνιστών στην αγορά τηλεπικοινωνιών στο Ισραήλ (με συνέπεια να δραστηριοποιούνται πλέον πέντε εταιρίες σε μία χώρα με πληθυσμό περίπου 10 εκατ. κατοίκων) αλλά και οι γενικότερες ενέργειες της Επιτροπής Ανταγωνισμού του Ισραήλ, οδήγησαν σε σημαντική πτώση (πλέον του 60%) των τιμών δεδομένων κινητής στο Ισραήλ, χωρίς αυτό να επηρεάσει αρνητικά τις επενδύσεις στον κλάδο. Αντιθέτως παρατηρήθηκε ότι ο πιο έντονος ανταγωνισμός οδήγησε σε αύξηση των επενδύσεων, όπως τόνισε.
Στην ενδιάμεση έκθεση της Επιτροπή Πισσαρίδη επισημαινόταν πως «η χαμηλή παραγωγικότητα και η περιορισμένη διεθνής ανταγωνιστικότητα αποτελούν ισχυρές έμμεσες ενδείξεις ότι η ένταση του ανταγωνισμού στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας είναι χαμηλή». Οι τιμές των τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα είναι με μεγάλη διαφορά οι ακριβότερες από το μέσο όρο της Ε.Ε., σε σχέση με άλλες ομάδες αγαθών και υπηρεσιών. Χαρακτηριστικά, οι τιμές στην Ελλάδα για τις υπηρεσίες επικοινωνίας ήταν κατά 63,1% το 2019, υψηλότερες από τον μέσο όρο. Στοιχείο που παρέχει μια σαφή ένδειξη ότι στην αγορά των τηλεπικοινωνιών υπάρχουν και οι σοβαρότερες στρεβλώσεις του ανταγωνισμού, όπως τονιζόταν στην έκθεση.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
