Περισσότερο αισιόδοξο για την πορεία της οικονομίας το 2021 εμφανίζεται πλέον το ΙΟΒΕ, κυρίως επειδή συνεκτιμά τις θετικές εξελίξεις που έχουν σημειωθεί σε ό,τι αφορά τα εμβόλια μετά την παρουσίαση της προηγούμενης έκθεσής του για την οικονομία. Πλέον, το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών αποσύρει το «μαύρο» σενάριο που είχε παρουσιάσει τον Οκτώβριο, το οποίο προέβλεπε παράταση της ύφεσης και το 2021 σε περίπτωση δυσμενούς εξέλιξης της υγειονομικής κρίσης, και εκτιμά ότι, ακόμη και στη χειρότερη περίπτωση, ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ θα είναι οριακά θετικός.
Παρουσιάζοντας τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ για την ελληνική οικονομία, ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής Νίκος Βέττας, εξήγησε ότι από την παρουσίαση της προηγούμενης έκθεσης, τον Οκτώβριο, έχουν μεσολαβήσει πολλές εξελίξεις, θετικές και αρνητικές, με σημαντικότερη την έγκριση εμβολίων για τον κορονοϊό, από τον Νοέμβριο και μετά. Σε αυτό το πλαίσιο, οι αναλυτές του ΙΟΒΕ αναθεώρησαν το δυσμενές σενάριο που είχε παρουσιασθεί τον Οκτώβριο και προέβλεπε κάμψη του ΑΕΠ κατά 2,5% έως 4,5%. Πλέον, το δυσμενές σενάριο του ΙΟΒΕ για το 2021 προβλέπει οριακή ανάπτυξη με ρυθμό 0,5% - 1%.
To βασικό σενάριο του ΙΟΒΕ, πάντως, δεν έχει αναθεωρηθεί σημαντικά και εξακολουθεί να προβλέπει ανάπτυξη ελαφρώς πιο ασθενή από τις αντίστοιχες προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών, δηλαδή 4% με 4,3%, έναντι πρόβλεψης 4,8% στον προϋπολογισμό. Σε αυτό το σενάριο, ενσωματώνεται μια πρόβλεψη για σημαντική αύξηση των τουριστικών εσόδων, που πάντως θα παραμείνουν χαμηλά σε σχέση με το 2019 και θα ανέλθουν περίπου στο 50% των εσόδων του 2019, ενώ το 2020 είχαν υποχωρήσει στο 25%. Το πιο ευνοϊκό σενάριο, που θα επιβεβαιωθεί εάν προχωρήσει γρήγορα το πρόγραμμα των εμβολιασμών, προβλέπει ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα μπορούσε να ξεπεράσει και το 5%.
Τα τρία σενάρια του ΙΟΒΕ για την ανάπτυξη του 2021
Ο κ. Βέττας αναγνώρισε ότι όλες οι προβλέψεις ενέχουν υψηλό βαθμό αβεβαιότητας, καθώς οι οικονομικές εξελίξεις συναρτώνται με την εξέλιξη της υγειονομικής κρίσης. Σε αυτό το πλαίσιο, ερωτηθείς σχετικά, αρνήθηκε να αποκλείσει εντελώς ένα «μαύρο σενάριο», όπως το χαρακτήρισε, παράτασης της ύφεσης και το 2021, αν και ξεκαθάρισε ότι δεν είναι πιθανό. Σημείωσε, πάντως, ότι στις προβλέψεις του ΙΟΒΕ έχει ενσωματωθεί και η εκτίμηση για ένα κακό πρώτο τρίμηνο του έτους, λόγω των περιορισμών που έχουν επιβληθεί από τον Νοέμβριο και παρατείνονται.
Εξήγησε, επίσης, ότι η περίπτωση της Ελλάδας είναι ιδιαίτερη, σε σχέση με τις περισσότερες οικονομίες της ευρωζώνης, λόγω της μεγάλης εξάρτησης από τον τουρισμό. Για παράδειγμα, το γ' τρίμηνο η ύφεση στην Ελλάδα έφθασε το -11,7%, λόγω της πτώσης των εσόδων από τον τουρισμό κατά 80%, και ήταν η μεγαλύτερη στην ευρωζώνη, όπου κατά μέσο όρο το ποσοστό κάμψης του ΑΕΠ ήταν -4,3%.
Σε αυτό το πλαίσιο, τόνισε, οι οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα συνδέονται πολύ στενά με το ρυθμό προόδου στο πεδίο των εμβολιασμών. Όπως είπε χαρακτηριστικά, έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία για την Ελλάδα να έχει εμβολιασθεί ως τον Μάιο μεγάλο μέρος του πληθυσμού και να έχει προχωρήσει αντίστοιχα ο εμβολιασμός στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ώστε να μην χαθεί και πάλι ένα μεγάλο μέρος της τουριστικής περιόδου, από την οποία εξαρτάται η οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Αντίθετα, για παράδειγμα, αυτό δεν ισχύει για τη γερμανική οικονομία, καθώς η ανάπτυξη της βασίζεται περισσότερο σε εξαγωγές βιομηχανικών αγαθών, όπως μηχανολογικού εξοπλισμού στις οικονομίες της Ασίας που ανακάμπτουν.
Στις εκτιμήσεις του για την ανάπτυξη του 2020, που δεν είναι οριστικές μέχρι να ενσωματωθούν τα στοιχεία του δ' τριμήνου, το ΙΟΒΕ εμφανίζεται πιο αισιόδοξο από το υπουργείο Οικονομικών, που εκτιμά ότι η ύφεση θα είναι -10,5%. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ το ποσοστό της κάμψης θα είναι -9% έως -9,5%, με θετική συμβολή από τη δημόσια κατανάλωση και τις επενδύσεις, οι οποίες πάντως δεν αφορούν πάγιο κεφάλαιο αλλά επενδύσεις σε αποθέματα.
Ανησυχία για το έλλειμμα
Σχετικά με την πορεία των δημοσιονομικών στοιχείων, ο κ. Βέττας εμφανίσθηκε αρκετά ανήσυχος για τη μεγάλη αύξηση στο έλλειμμα λόγω των εκτεταμένων μέτρων στήριξης, εκτιμώντας ότι για το 2020 το πρωτογενές έλλειμμα θα διαμορφωθεί περίπου σε 15 δισ. ευρώ, ενώ προβλεπόταν αρχικά πλεόνασμα.
«Το τεράστιο ερώτημα», είπε χαρακτηριστικά, είναι «με ποιο τρόπο θα γίνει η αντιστροφή των ελλειμμάτων, που θα πρέπει να αρχίσει από το 2021, ώστε να μην υπονομεύσει την ανάκαμψη της οικονομίας».
Σημειώνεται ότι στο 9μηνο του 2020, το πρωτογενές έλλειμμα αυξήθηκε στα 13,7 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πλεόνασμα 2,3 δισ. και η διεύρυνση αυτή του ελλείμματος κατά το μεγαλύτερο μέρος οφείλεται στις πρόσθετες δαπάνες για μεταβιβάσεις σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, καθώς και σε άλλα μέτρα στήριξης μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (επιστρεπτέα προκαταβολή κ.α.), που συνολικά απορρόφησαν 11,1 δισ. ευρώ.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
