Γιατί προβλέπουν οι τραπεζίτες νίκη στη «μάχη» με τα «κόκκινα» δάνεια

Την αισιοδοξία τους για γρήγορη εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών, με ελεγχόμενη αύξηση των «κόκκινων» δανείων, εκφράζουν οι κορυφαίοι Έλληνες τραπεζίτες, ενώ αξιολογούν θετικά τις αναπτυξιακές προοπτικές της οικονομίας, δίνοντας έμφαση στην αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, και αναφέρουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό ως μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις αυτής της περιόδου.

Παρά την πρωτοφανή οικονομική κρίση που έχει προκαλέσει η πανδημία, μιλώντας χθες στο Capital Link Forum, οι επικεφαλής των τεσσάρων συστημικών τραπεζών εξέφρασαν την αισιοδοξία τους για τις προοπτικές του τραπεζικού τομέα και της οικονομίας. Για το πλέον επίκαιρο θέμα, την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων που κληρονόμησαν οι τράπεζες από την προηγούμενη κρίση, αλλά και των νέων που θα δημιουργηθούν λόγω της πανδημίας, υπογράμμισαν ότι έχουν γίνει ήδη μεγάλα βήματα προόδου.

Όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, Φωκίων Καραβίας, τους τελευταίους μήνες έγιναν «άλματα προόδου». Η Eurobank, ανέφερε ο κ. Καραβίας, προχώρησε σε δραστική εξυγίανση του ισολογισμού της, ενώ και οι άλλες τράπεζες έχουν σε προχωρήσει το δικό τους σχεδιασμό. «Μόλις πρόσφατα, η διαφορά από τις ευρωπαϊκές τράπεζες εκλαμβανόταν ως χάσμα, αλλά μειώνεται πολύ γρήγορα», ανέφερε χαρακτηριστικά, σημειώνοντας ότι αυτή η σύγκλιση και η ορατή προοπτική μείωσης των δεικτών μη εξυπηρετούμενων δανείων σε μονοψήφια ποσοστά αναγνωρίζεται από την αγορά και οδηγεί σε βελτίωση των αποτιμήσεων των τραπεζικών μετοχών.

Ήδη η Eurobank, υπογράμμισε ο κ. Καραβίας, με δεδομένη τη μεγάλη πρόοδο στην αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, έχει αρχίσει το σχεδιασμό για την επόμενη φάση, προωθώντας ένα μεγάλο σχέδιο μετασχηματισμού, ώστε να γίνει ως το 2030 ηγετικός τραπεζικός όμιλος της περιοχής.

Τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων κατά 60% από το 2016 ως το τέλος του 2019 σημείωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank, Βασίλης Ψάλτης, υπογραμμίζοντας ότι ένα μεγάλο ορόσημο σε αυτή την πορεία ήταν η ενεργοποίηση του σχεδίου «Ηρακλής», που έγινε καταλύτης για μεγάλες τιτλοποιήσεις. Ήδη η Eurobank ολοκλήρωσε δύο τιτλοποιήσεις δανείων 9 δισ. ευρώ και η Alpha Bank είναι έτοιμη να υπογράψει την τιτλοποίηση δανείων 10,8 δισ. ευρώ, ενώ η Πειραιώς και η Εθνική προωθούν τιτλοποιήσεις συνολικού ύψους 13 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό ύψος τιτλοποιήσεων, συνολικά 33 δισ. ευρώ σε λιγότερα από δύο χρόνια, τόνισε ο κ. Ψάλτης.

Σχετικά με το σχέδιο «Galaxy», ο κ. Ψάλτης σημείωσε ότι επανεκκινήθηκε αμέσως μετά το πρώτο lockdown και ολοκληρώθηκε στη διάρκεια του δεύτερου lockdown, κάτι που απέδωσε στην επιχειρησιακή ετοιμότητα της Alpha και στην ελκυστικότητα της εταιρείας διαχείρισης δανείων Cepal, αλλά και στη βελτίωση της διεθνούς εικόνας της Ελλάδας, χάρη στην καλή διαχείριση της πανδημίας και τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων από την κυβέρνηση.

Για τη συνέχεια, η σημαντικότερη πρόκληση θα έλθει από τα δάνεια που έχουν περάσει σε αναστολή λόγω της πανδημίας και αντιστοιχούν στο 15% των συνολικών εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών, όπως υπογράμμισε ο κ. Ψάλτης, εκφράζοντας πάντως αισιοδοξία ότι τα μέτρα στήριξης που έχει λάβει η κυβέρνηση, μεταξύ των οποίων και το πρόγραμμα «Γέφυρα», όπως και οι ετοιμότητα των τραπεζών να προσφέρουν διευκολύνσεις στους πελάτες τους, τελικά θα μετριάσουν το ύψος των δανείων που θα καταστούν μη εξυπηρετούμενα. «Αισθανόμαστε σίγουροι ότι οι επιπτώσεις στις ελληνικές τράπεζες από δάνεια που θα περάσουν από την αναστολή στη μη εξυπηρέτηση θα συγκρατηθούν», τόνισε ο κ. Ψάλτης.

Μια ακόμη πρόκληση, όπως υπογράμμισε, θα έλθει από την πρόσφατη απόφαση του Eurogroup να εφαρμοσθεί νωρίτερα η χρηματοδοτική υποστήριξη της εκκαθάρισης τραπεζών από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, κάτι που σημαίνει, όπως είπε, ότι θα ενταθεί η πίεση στις τράπεζες για να επιτύχουν το στόχο της μείωσης του δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων κάτω από το όριο του 5%.

Στην κατεύθυνση αυτή, τόνισε ο κ. Ψάλτης, θα βοηθήσει ο σχεδιασμός της Κομισιόν για bad banks σε εθνικό επίπεδο, ο οποίος συμπίπτει με θετικό τρόπο με την πρωτοβουλία της Τράπεζας της Ελλάδος για bad bank, για την οποία, όπως είπε, οι σχετικές συζητήσεις με την ελληνική κυβέρνηση βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο. Επιπλέον, στην επιτάχυνση της μείωσης των NPE θα συμβάλει και το σχέδιο της κυβέρνησης για επέκταση του σχεδίου «Ηρακλής», ώστε να προωθηθούν περισσότερες τιτλοποιήσεις.

Ισχυρή ανάκαμψη το 2021

Μετά τη βαθιά ύφεση του 2020, ο διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς, Χρήστος Μεγάλου, προέβλεψε ότι από το 2021 η οικονομία θα εισέλθει σε φάση ισχυρής ανάκαμψης, με ετήσιους ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ άνω του 4%, με δύο προωθητικές δυνάμεις: την ενίσχυση της πιστωτικής επέκτασης, που έγινε θετική ήδη το 2020, για πρώτη φορά από το 2009, αλλά και την αξιοποίηση των πόρων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης. 

Το ύψος των πόρων από το Next Generation EU για την Ελλάδα ανέρχεται στο 20% του ΑΕΠ του 2020, διπλασιάζοντας ουσιαστικά την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας για την επόμενη επταετία, σημείωσε ο κ. Μεγάλου. Η χρηματοδότηση αυτή θα διοχετευθεί σε τομείς όπου η Ελλάδα έχει πλεονέκτημα, όπως η ενέργεια, η πράσινη οικονομία, ο ψηφιακός μετασχηματισμός στον τομέα των υπηρεσιών και της δημόσιας διοίκησης, η αναβάθμιση της γεωργικής παραγωγής και o τομέας της τεχνολογίας.

Σύμφωνα με τον κ. Μεγάλου, οι ελληνικές τράπεζες μπορούν να συμβάλλουν στην προσπάθεια αξιοποίησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης με τρεις τρόπους:

1. Παρέχοντας ενδιάμεση χρηματοδότηση, ώστε να ξεκινήσει χωρίς καθυστερήσεις η υλοποίηση του προγράμματος,
2. Παρέχοντας την αναγκαία τεχνογνωσία για την αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων αλλά και συμβουλευτικές υπηρεσίες σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις για την προετοιμασία των δικών τους σχεδίων,
3. Συγχρηματοδοτώντας επενδυτικά σχέδια, καθώς κεφάλαια ύψους 12,5 δισ. ευρώ από το σύνολο των 32 δισ. ευρώ του Ταμείου που είναι οι πόροι για την Ελλάδα θα μοχλευθούν με συμμετοχή 20% του ιδιωτικού τομέα και 40% μέσω τραπεζικού δανεισμού.

Κλειδί ο ψηφιακός μετασχηματισμός

Στην ανάγκη της προώθησης του ψηφιακού μετασχηματισμού των τραπεζών, ιδιαίτερα στο νέο περιβάλλον που έχει δημιουργήσει η πανδημία, αναφέρθηκε με έμφαση ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, Παύλος Μυλωνάς, τονίζοντας ότι υπάρχουν πέντε δυνάμεις που ωθούν, παγκοσμίως, τα τελευταία χρόνια τις τράπεζες προς την υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών:

1. Το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων αναγκάζει τις τράπεζες να μειώσουν τις δαπάνες και να βρουν νέες πηγές εσόδων.
2. Το ρυθμιστικό πλαίσιο και, κυρίως, η Οδηγία PSD2, μέσω της οποίας δίνεται η δυνατότητα και σε άλλους παρόχους να αποκτήσουν πρόσβαση σε δεδομένα.
3. Η ένταση του ανταγωνισμού: Δεν είναι μόνο μεταξύ των τραπεζών, αλλά έχουμε και τις «νέες τράπεζες», εφαρμογές που προσφέρουν επίσης υπηρεσίες και προσβάσεις σε κλάδους όπως ο τουρισμός, η διασκέδαση και η εστίαση.
4. Η τεχνολογική επανάσταση που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.
5. Η συμπεριφορά των πελατών, που είναι και ο σημαντικότερος παράγοντας, καθώς έχουν συνηθίσει σε ένα επίπεδο υπηρεσιών που προσφέρουν άλλοι κλάδοι - όπως του fintech και των τηλεπικοινωνιών - γεγονός που ανεβάζει τις απαιτήσεις και για τις τράπεζες.

Η πανδημία ήρθε να επιταχύνει τις εξελίξεις με τρόπο που δεν περίμεναν οι τράπεζες και άλλαξε τη συμπεριφορά των πελατών, κάτι που θα συνεχίσει να ισχύει και μετά το τέλος της, τόνισε ο κ. Μυλωνάς, υπογραμμίζοντας ότι το μέλλον θα είναι ψηφιακό και οι τράπεζες θα πρέπει να αλλάξουν γρήγορα αν θέλουν να επιβιώσουν.