Κερδίζουν έδαφος οι ψηφιακές πληρωμές, αλλά τα μετρητά δεν θα χαθούν

Η πανδημία του κορονοϊού και τα συνεπακόλουθα περιοριστικά μέτρα αλλάζουν άρδην την καθημερινότητα όλων, ενώ δημιουργούν νέες, εξ ανάγκης, συνήθειες, οι οποίες, όμως, εκτιμάται ότι θα διατηρηθούν και στην μετά κορονοϊό εποχή. Μία εξ αυτών είναι οι πληρωμές με ψηφιακά μέσα, τα οποία μάλιστα διευρύνονται πέραν από τις «κλασσικές» και γνωστές σε όλους πιστωτικές – χρεωστικές κάρτες. 

Η αλλαγή στις συνήθειες πληρωμών επί ευρωπαϊκού αλλά και ελληνικού εδάφους δεν είναι κάτι νέο, καθώς έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια, αλλά σαφώς επιταχύνθηκε εξαιτίας των ιδιαίτερων συνθηκών που δημιουργεί η τρέχουσα υγειονομική – οικονομική κρίση. 

Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για το εν λόγω θέμα, σχεδόν το 50% των ενηλίκων στην ευρωζώνη προτιμούν σήμερα τις ψηφιακές πληρωμές. Σε μία συμπληρωματική έρευνα της τράπεζας τον Ιούλιο του 2020 οι 4 στους 10 συμμετέχοντες σε αυτήν απάντησαν ότι από την έναρξη της πανδημίας χρησιμοποίησαν μετρητά με πολύ μικρότερη συχνότητα. Ταυτόχρονα, οι περισσότεροι εξ αυτών υποστήριξαν ότι θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν πλαστικό χρήμα και ψηφιακές πληρωμές και μετά το πέρας της πανδημίας, καθώς, πέραν όλων των άλλων, έχει αυξηθεί σημαντικά και η εμπιστοσύνη ως προς την ασφάλεια των συγκεκριμένων συναλλαγών. 

Όπως υπογραμμίζει ο Φάμπιο Πανέτα, μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της ΕΚΤ σε πρόσφατη ανάλυσή του, «ενώ τα μετρητά εξακολουθούν να είναι το μέσο πληρωμής που χρησιμοποιείται συχνότερα για συναλλαγές από πρόσωπο σε πρόσωπο, το ποσοστό χρήσης τους μειώνεται. Για αγορές εξ αποστάσεως, οι κάρτες και οι ηλεκτρονικές πληρωμές αποτελούν τις προτιμώμενες επιλογές. Και οι άμεσες χρεώσεις ή οι μεταφορές πιστώσεων είναι ο πιο συνηθισμένος τρόπος πληρωμής λογαριασμών». 

Ανάλογες τάσεις καταγράφονται και στην Ελλάδα, με τα στοιχεία της ΕΚΤ να δείχνουν ότι το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού, που φθάνει στο 86%, κάνει χρήση πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών για τις πληρωμές του, με τις πληρωμές μέσω κινητού τηλεφώνου να μένουν σε αρκετά χαμηλό ποσοστό, καθώς φθάνουν στο 12%, μία τάση πάντως που υπάρχει ευρύτερα στην ευρωζώνη, λόγω της μη εξοικείωσης αρκετά σημαντικής μερίδας του πληθυσμού με αυτόν τον τρόπο πληρωμής. 

Οι ψηφιακοί τρόποι πληρωμών που επιλέγουν οι Έλληνες

Πάντως ο κ. Πανέτα στην ανάλυσή του ξεκαθαρίζει ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς για να μιλήσει κάποιος για το «τέλος των μετρητών», καθώς αποτελούν ένα μέσο που απευθύνεται σε όλους. Επιπρόσθετα, η σχετική κυριαρχία τους αποδίδεται και στο γεγονός ότι αρκετοί καταναλωτές υποστηρίζουν ότι με τον τρόπο αυτό «προστατεύουν την ιδιωτικότητά τους», ενώ παράλληλα εξακολουθεί να υπάρχει μία μερίδα του πληθυσμού που δεν έχει πρόσβαση στο πλαστικό χρήμα.

Τι έδειξε η έρευνα της ΕΚΤ 

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η τελευταία έρευνα της ΕΚΤ αφορά στο 2019 και ως εκ τούτου μπορεί να θεωρηθεί ως μια αξιόπιστη καταγραφή της ροπής προς τις ψηφιακές πληρωμές, με δεδομένο ότι δεν υπήρχε εξ ανάγκης χρήση του ψηφιακού τρόπου πληρωμής. 

Βάσει αυτής: 

• Οι ενήλικες καταναλωτές στη ζώνη του ευρώ χρησιμοποίησαν μετρητά για το 73% των συναλλαγών μικρής αξίας σε σημεία πώλησης και πρόσωπο με πρόσωπο (48% σε όρους αξίας). Σε προηγούμενη έρευνα της ΕΚΤ, η οποία διενεργήθηκε το 2016, το αντίστοιχο ποσοστό των συναλλαγών αυτών ήταν 79% (54% σε όρους αξίας).
• Η χρήση καρτών για τη διενέργεια πληρωμών μικρής αξίας με φυσική παρουσία του πληρωτή αυξήθηκε κατά 5 εκατοστιαίες μονάδες κατά την ίδια τριετία, από 19% σε 24% (41% σε όρους αξίας). Το 2019, σχεδόν 4 στις 10 συναλλαγές με κάρτα πραγματοποιήθηκαν με τη χρήση ανέπαφης τεχνολογίας.
• Για τις ηλεκτρονικές τους αγορές, οι ενήλικες καταναλωτές στη ζώνη του ευρώ πλήρωσαν κυρίως με κάρτα (49% των συναλλαγών) και 1 στις 4 ηλεκτρονικές συναλλαγές πραγματοποιήθηκε με τη χρήση λύσεων ηλεκτρονικής πληρωμής. 4 στις 10 πληρωμές λογαριασμών έγιναν μέσω άμεσης χρέωσης και 2 στις 10 μέσω μεταφοράς πιστώσεων.