Σενάριο ακύρωσης των απωλειών στο Δώρο Χριστουγέννων για τους εργαζόμενους σε αναστολή εξετάζει η κυβέρνηση με τον υπολογισμό του ποσού επί του ονομαστικού μισθού και όχι επί του ειδικού μηνιαίου επιδόματος των 534 ή 800 ευρώ που ισχύει σήμερα.
Το κόστος για τον προϋπολογισμό για να καταβληθεί πλήρες Δώρο Χριστουγέννων εκτιμάται σε 300 εκ. ευρώ και στο οικονομικό επιτελείο εξετάζουν τα ταμειακά περιθώρια για τη χρηματοδότηση της επιπλέον δαπάνης. Αρμόδια πηγή που ρωτήθηκε για το θέμα απέφυγε να δώσει σαφή απάντηση αφήνοντας ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα.
Πάντως, αν η κυβέρνηση δεν καλύψει τη διαφορά στο ποσό του Δώρου μεταξύ του μηνιαίου επιδόματος και του ονομαστικού μισθού που είχε ο εργαζόμενος πριν την αναστολή τότε θα υπάρξουν μειώσεις έως και πάνω από 20% στο ποσό που θα εισπράξουν πάνω από 1 εκατομμύριο εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα.
Οι απώλειες θα είναι κλιμακωτές ανάλογα με το ύψος του μισθού και τη χρονική διάρκεια της αναστολής με τις μεγαλύτερες μειώσεις να έχουν οι εργαζόμενοι με αποδοχές πάνω από 1.000 ευρώ και τις μικρότερες για μισθούς από 550 έως 990 ευρώ, ενώ καμία μείωση δεν θα έχουν όσοι αμείβονται με έως 550 ευρώ. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των εργατολόγων για κάθε μήνα αναστολής το ποσό που αντιστοιχεί στο Δώρο των Χριστουγέννων με βάση τα 534 ευρώ ανέρχεται σε περίπου 67 ευρώ, δηλαδή είναι αισθητά ψαλιδισμένο σε σχέση με το αντίστοιχο του κανονικού μισθού.
Τα χαρακτηριστικά παραδείγματα για την έκταση των μειώσεων
- Μισθωτός με μηνιαίες αποδοχές 650 ευρώ για κάθε μήνα αναστολής χάνει από το Δώρο των Χριστουγέννων 14 ευρώ. Αν η αναστολή είναι διάρκειας δύο μηνών η απώλεια ανέρχεται σε 29 ευρώ και για τρεις μήνες 42 ευρώ.
- Για μισθό 700 ευρώ για κάθε μήνα αναστολής θα χάνει από το Δώρο Χριστουγέννων περίπου 20 ευρώ. Αν λοιπόν είναι σε αναστολή για τρεις μήνες το ποσό της μείωσης θα ανέλθει σε 60 ευρώ.
- Για μισθό 800 ευρώ ο κάθε μήνας αναστολής μειώνει το ποσό του Δώρου κατά 33 ευρώ και συνεπώς για δύο μήνες αναστολή η συνολική απώλεια θα είναι 66 ευρώ και για 3 μήνες αναστολή 99 ευρώ.
- Για μισθό 900 ευρώ για κάθε μήνα αναστολής ο εργαζόμενος χάνει από το Δώρο 45 ευρώ πράγμα που σημαίνει ότι για δύο μήνες η μείωση θα είναι 90 ευρώ και για 3 μήνες 135 ευρώ.
- Για μισθό 1.000 ευρώ ο κάθε μήνας αναστολής ψαλιδίζει το Δώρο κατά 58 ευρώ και συνεπώς αν η αναστολή είναι δύο μήνες η απώλεια ανέρχεται σε 116 ευρώ ενώ για τρεις μήνες ανεβαίνει στα 174 ευρώ.
- Για μισθό 1.200 ευρώ ο κάθε μήνας αναστολής αφαιρεί από το Δώρο 83 ευρώ. Αν ο εργαζόμενος είναι σε αναστολή για τρεις μήνες χάνει συνολικά 249 ευρώ.
Η κατανομή της επιβάρυνσης μεταξύ Δημοσίου και εργοδότη
Επισημαίνεται ότι το ποσό που αναλογεί στο Δώρο των Χριστουγέννων με βάση το επίδομα των 534 ευρώ ή των 800 ευρώ για το διάστημα της αναστολής θα καταβληθεί από το Δημόσιο και το υπόλοιπο από τον εργοδότη.
Πιθανότατα θα ακολουθηθεί το μοντέλο του επιδόματος του Πάσχα και θερινής αδείας σύμφωνα με το οποίο ο εργοδότης κατέβαλλε ολόκληρο το ποσό και στη συνέχεια υποβάλλοντας σχετική αίτηση σε ειδική πλατφόρμα λάμβανε τη κρατική συμμετοχή.
Ωστόσο εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου και της αγοράς τονίζουν ότι το μοντέλο αυτό απέτυχε και φόρτωσε με αχρείαστα κόστη τους εργοδότες και ζητούν το κράτος να καταβάλλει νωρίτερα στην επιχείρηση το ποσό που του αναλογεί για να διευκολύνει την χορήγηση ολόκληρου του Δώρου εντός της προθεσμίας που προβλέπει ο νόμος.
Ποιοι εργαζόμενοι δικαιούνται το Δώρο
Η ΓΣΕΕ και το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων & Ανέργων της Συνομοσπονδίας (ΚΕ.Π.Ε.Α./ΓΣΕΕ) μέσα από μια σειρά απαντήσεων σε βασικά ερωτήματα ενημερώνει τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα για το Δώρο Χριστουγέννων.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, όλοι οι μισθωτοί που απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου, πλήρους ή μερικής απασχόλησης σε οποιοδήποτε εργοδότη δικαιούνται Δώρα Εορτών.
Πώς υπολογίζεται
Για τον υπολογισμό του ποσού των Δώρων λαμβάνεται υπόψη ο τρόπος αμοιβής των μισθωτών δηλαδή αν αμείβονται με ημερομίσθιο ή με μισθό. Η χρονική περίοδος που υπολογίζεται το Δώρο Χριστουγέννων αρχίζει από την 1η Μαΐου μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου κάθε έτους. Έτσι, οι εργαζόμενοι που η σχέση εργασίας τους με τον εργοδότη είχε διάρκεια χωρίς διακοπή όλη τη χρονική περίοδο που αναφέραμε δηλαδή από 1ης Μαΐου μέχρι 31ης Δεκεμβρίου κάθε έτους, δικαιούνται ολόκληρο το Δώρο που είναι ίσο με 1 μηνιαίο μισθό για τους αμειβόμενους με μισθό και με 25 ημερομίσθια για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο.
Όσοι όμως από τους παραπάνω μισθωτούς, που η σχέση τους με τον εργοδότη δεν διήρκησε ολόκληρο το χρονικό διάστημα (από 1/5 έως και 31/12), δικαιούνται να λάβουν τμήμα του δώρου ανάλογο με τη χρονική διάρκεια της εργασιακής τους σχέσης.
Σε αυτή τη περίπτωση το Δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται ως εξής: 2/25 του μηνιαίου μισθού ή 2 ημερομίσθια – ανάλογα με το πώς αμείβονται – για κάθε 19 ημερολογιακές ημέρες διάρκειας της εργασιακής σχέσης. Ακόμα και οι μισθωτοί που εργάστηκαν χρονικό διάστημα μικρότερο των 19 ημερων δικαιούνται ανάλογο κλάσμα του δώρου.
Εκτός από την περίπτωση που η εργασία παρασχέθηκε χωρίς διακοπή όλο το διάστημα από την 1η Μαΐου έως την 31η Δεκεμβρίου, στο διάστημα αυτό συνυπολογίζονται και όλες οι ημέρες που οι εργαζόμενοι-ες απουσιάζουν νόμιμα από την εργασία τους (π χ με ετήσια άδεια, με άδεια μητρότητας, με σπουδαστική άδεια).
Ειδικά ως προς την απουσία των εργαζομένων λόγω ασθένειας, στο διάστημα υπολογισμού του Δώρου Χριστουγέννων συνυπολογίζονται τα «τριήμερα ασθενείας», δηλαδή ο χρόνος απουσίας κατά τον οποίο δεν καταβάλλεται επίδομα ασθενείας,, ενώ αφαιρούνται τα διαστήματα που καταβάλλεται από τον ασφαλιστικό φορέα επίδομα ασθενείας.
Βάση για τον υπολογισμό του Δώρου αποτελούν οι αποδοχές που πραγματικά καταβάλλονται στους μισθωτούς κατά την 10η Δεκεμβρίου. Σε περίπτωση που η εργασιακή σχέση έχει λυθεί πριν από τις παραπάνω ημερομηνίες τo Δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται με βάση τις αποδοχές που καταβάλλονταν την ημέρα που λύθηκε η εργασιακή σχέση.
Σαν καταβαλλόμενος μισθός ή ημερομίσθιο είναι το σύνολο των τακτικών αποδοχών. Στη έννοια των τακτικών αποδοχών περιλαμβάνονται ο μισθός ή το ημερομίσθιο, καθώς και κάθε άλλη παροχή (είτε σε χρήμα είτε σε είδος, όπως τροφή, κατοικία κλπ.) εφόσον καταβάλλεται από τον εργοδότη σαν αντάλλαγμα της παρεχόμενης από τον μισθωτό εργασίας, τακτικά κάθε μήνα, ή κατ’ επανάληψη, περιοδικά, κατά ορισμένα διαστήματα του χρόνου.
Για όσους αμείβονται με ωρομίσθιο ο υπολογισμός γίνεται βάσει του μέσου όρου των αποδοχών του διαστήματος από 1-5-2016 μέχρι 31-12-2016. Διαιρούνται δηλαδή οι συνολικές αμοιβές που έλαβε ο μισθωτός μέσα στο διάστημα αυτό δια του αριθμού των ημερών του διαστήματος αυτού κατά τις οποίες ο μισθωτός εργάστηκε η διατήρησε αξίωση για τις αποδοχές του. Το ποσό που προκύπτει πολλαπλασιάζεται επί τον αριθμό των ημερομισθίων που αναλογούν στη διάρκεια της εργασιακής σχέσης.
Οι εργαζόμενοι που απασχολούνται καθημερινά λιγότερες ώρες (σε σχέση με τη πλήρη απασχόληση) θα λάβουν ως Δώρο Χριστουγέννων όσα ημερομίσθια λαμβάνει και ο εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση έχοντας όμως ως βάση υπολογισμού τις μειωμένες αποδοχές και αναλόγως με τον χρόνο απασχόλησης του από 01/05/2016 έως 31/12/2016.
Οι εργαζόμενοι που απασχολούνται λιγότερες από 5 ημέρες τη βδομάδα (για τους απασχολούμενους με πενθήμερο) και λιγότερες από 6 μέρες τη βδομάδα (για τους απασχολούμενους με 6ήμερο) δικαιούνται Δώρο Χριστουγέννων 1 ημερομίσθιο για κάθε 8 πραγματοποιηθέντα ημερομίσθια μέσα στο διάστημα από 01/05/2016 έως 31/12/2016.
Σε όλες τις περιπτώσεις το ποσό του Δώρου προσαυξάνεται με τον συντελεστή αδείας 0,041666.
Πότε καταβάλλεται
Tο δώρο Χριστουγέννων πρέπει να καταβληθεί μέχρι την 21η Δεκεμβρίου κάθε έτους, υπόκειται σε εισφορές υπέρ ΙΚΑ, Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών. Νοείται βέβαια ότι ο εργοδότης μπορεί να καταβάλλει το δώρο και νωρίτερα από την παραπάνω ημερομηνία. Τα δώρα εορτών σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να καταβληθούν σε είδος, αλλά μόνο σε χρήμα.
Τι πρέπει να κάνει ο εργαζόμενος αν δεν του καταβληθεί το Δώρο
Η καταβολή του Δώρου Χριστουγέννων πρέπει να γίνει έως τις 21/12 ενώ η ημερομηνία 31/12 αποτελεί δήλη ημέρα (ΑΠ 40/2002 Ολ.) και είναι το απώτερο χρονικό σημείο καταβολής του. Σε περίπτωση που το Δώρο Χριστουγέννων δεν καταβληθεί έγκαιρα, οι εργαζόμενοι πρέπει να προσφύγουν στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας προκειμένου να συνταχθεί μηνυτήρια αναφορά. Η μηνυτήρια αναφορά διαβιβάζεται στον Εισαγγελέα για την άσκηση ατομικής δίωξης σε βάρος του εργοδότη ενώ παράλληλα διαβιβάζεται και στο οικείο αστυνομικό τμήμα για την κίνηση της αυτόφωρης διαδικασίας. Για την υποβολή της μηνυτήριας αναφοράς στην Επιθεώρηση Εργασίας οι εργαζόμενοι δεν πληρώνουν παράβολο. Εάν όμως καταθέσουν ατομική μήνυση οφείλουν να πληρώσουν ατομικό παράβολο ποσού 100 ευρώ (+20% προσαύξηση).
Στη μηνυτήρια αναφορά θα πρέπει να αναγράφονται τα στοιχεία της επιχείρησης και τα στοιχεία κατοικίας του εργοδότη, εάν αυτό είναι δυνατό, δεδομένου ότι η διαδικασία του αυτοφώρου διαρκεί 48 ώρες.
Σε κάθε περίπτωση μη καταβολής του Δώρου Χριστουγέννων, μέσα στην τασσόμενη προθεσμία, οι Κοινωνικοί Επιθεωρητές Εργασίας του Σ.ΕΠ.Ε έχουν υποχρέωση να επεμβαίνουν άμεσα, διενεργώντας ελέγχους και να βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα, για την άσκηση της διαδικασίας του αυτοφώρου και την επιβολή των σχετικών κυρώσεων.