Το δεύτερο γενικό lockdown από το ξέσπασμα της πανδημίας ανακοινώνει σήμερα ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης. Η νέα, σκληρή δοκιμασία βρίσκει τις επιχειρήσεις καλύτερα προετοιμασμένες από την άνοιξη, ενώ η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να στηρίξει με συνεχείς παροχές ρευστότητας την οικονομία, ώστε να μην επαναληφθεί στην ίδια έκταση με το δεύτερο τρίμηνο η πτώση του ΑΕΠ και να περιορισθούν, στο μέτρο του δυνατού, οι μόνιμες βλάβες στον παραγωγικό ιστό.
Ο πρωθυπουργός έλαβε εσπευσμένα την απόφαση για το νέο lockdown, καθώς η ομάδα των ειδικών του υπουργείου Υγείας προειδοποίησε για άμεσο κίνδυνο να δοκιμασθεί σε οριακό βαθμό το σύστημα υγείας, λόγω της διατήρησης του μεγάλου αριθμού νέων ημερήσιων κρουσμάτων και της απότομης αύξησης των διασωληνωμένων ασθενών. «Το Εθνικό Σύστημα Υγείας πιέζεται και σιγά - σιγά η χώρα περνάει στο “κόκκινο”», τόνισε χθες ο υπουργός Υγείας, Βασίλης Κικίλιας.
Ενδεικτικό της ταχείας αύξησης των διασωληνωμένων ασθενών τις τελευταίες ημέρες είναι ότι ο αριθμός τους αυξήθηκε από 82 στις 15 Οκτωβρίου, σε 102 στις 27 Οκτωβρίου, σε 135 στις 31 Οκτωβρίου και σε 179 χθες. Δηλαδή, σε ένα διάστημα 20 ημερών η αύξηση ήταν σε ποσοστό 118%, ενώ η διατήρηση του αριθμού νέων κρουσμάτων σε επίπεδα άνω των 2.000 ημερησίως προοιωνίζεται και επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης των διασωληνωμένων.
Τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας, που ελήφθησαν υπόψη για τη λήψη της δύσκολης απόφασης για lockdown, δείχνουν ότι από τις συνολικά 1.013 κλίνες Μονάδων Εντατικής Θεραπείας μόνο οι 315 είναι κενές (ποσοστό 31%). Από τις ειδικά διαμορφωμένες κλίνες ΜΕΘ για τον COVID, που συνολικά ανέρχονται σε 348, οι 220 (ποσοστό 63%) είναι κατειλημμένες, ενώ στην Αττική το ποσοστό πλήρωσης των ειδικών ΜΕΘ ανεβαίνει σε 72% και στη Θεσσαλονίκη σε 70%.
Ομοιότητες και διαφορές από την άνοιξη
Τα νέα μέτρα που θα ανακοινώσει σήμερα ο πρωθυπουργός, έχοντας δίπλα τον καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα, ουσιαστικά δεν διαφέρουν από τους δραστικούς περιορισμούς της κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας, που επιβλήθηκαν την άνοιξη. Σημαντικότερη, ίσως, διαφοροποίηση είναι ότι θα κρατηθούν ανοικτά τα Δημοτικά σχολεία. Γυμνάσια και Λύκεια θα αναστείλουν τη λειτουργία τους, παρά το γεγονός ότι είχε αρχικά αξιολογηθεί το ενδεχόμενο να παραμείνουν ανοικτά και τα Γυμνάσια.
Μετά το κλείσιμο της εστίασης, θα κλείσει, όπως και την άνοιξη, και το λιανικό εμπόριο, ενώ θα επανέλθουν οι περιορισμοί στις μετακινήσεις, οι οποίες θα επιτρέπονται μόνο εφόσον προηγηθεί αποστολή SMS στο 13033 και με χρονικό περιορισμό μεταξύ 5.00 π.μ. και 9.00 μ.μ. Οι επιτρεπόμενοι λόγοι μετακίνησης θα είναι έξι: μετακίνηση για λόγους υγείας, μετάβαση σε εν λειτουργία κατάστημα προμηθειών ειδών πρώτης ανάγκης, μετάβαση σε δημόσια υπηρεσία ή σε τράπεζα, μετάβαση για παροχή βοήθειας ή συνοδεία μαθητή, μετάβαση σε τελετή (π.χ. κηδεία, γάμος, βάφτιση), σωματική άσκηση σε εξωτερικό χώρο ή κίνηση με κατοικίδιο ζώο. Για το διάστημα 21:00 - 05:00 θα επιτρέπονται οι μετακινήσεις με χρήση SMS μόνο για λόγους εργασίας (με βεβαίωση εργοδότη), υγείας, ή για ατομική κίνηση με κατοικίδιο.
Προκλήσεις για τις επιχειρήσεις
Ενθαρρυντικό στοιχείο, ενόψει του δεύτερου lockdown, είναι ότι οι επιχειρήσεις που αποτελούν τον κορμό της οικονομικής δραστηριότητας (τράπεζες, βιομηχανίες, χονδρικό εμπόριο κ.α.) είναι σήμερα πολύ καλύτερα προετοιμασμένες για να αντιμετωπίσουν τις ειδικές συνθήκες λειτουργίας σε καθεστώς περιοριστικών μέτρων, ώστε να αποφευχθούν αρκετές από τις αρρυθμίες που διαπιστώθηκαν στο πρώτο lockdown.
Για παράδειγμα, στις τράπεζες ήδη το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού των κεντρικών υπηρεσιών, περίπου 70% του συνόλου των εργαζομένων, μπορούν να λειτουργήσουν σε καθεστώς τηλεργασίας. Οι βιομηχανίες έχουν επεξεργασθεί ειδικά πρωτόκολλα για την ασφαλή λειτουργία τους, ενώ και οι επιχειρήσεις χονδρικού εμπορίου έχουν οργανωθεί για να λειτουργήσουν αποτελεσματικά σε συνθήκες περιορισμών.
Το σοβαρότερο πρόβλημα εντοπίζεται στις επιχειρήσεις του λιανεμπορίου και στην εστίαση, όπου η νέα αναστολή λειτουργίας θα δημιουργήσει νέα κενά ρευστότητας, κυρίως σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, τα οποία δεν θα είναι εύκολο να καλυφθούν από τα προγράμματα κρατικής στήριξης, ενώ είναι δεδομένη η δυσκολία πρόσβασης αυτών των επιχειρήσεων σε τραπεζικό δανεισμό. Πολλές μικρές επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου δημιούργησαν, τους τελευταίους μήνες, κανάλια ηλεκτρονικών πωλήσεων, ενώ και σημαντικό ποσοστό επιχειρήσεων εστίασης οργανώθηκαν καλύτερα για take away και delivery, αλλά, σε κάθε περίπτωση, οι απώλειες τζίρου από το lockdown θα είναι μεγάλες.
Επανάληψη της «βουτιάς» του β’ τριμήνου;
Το ζητούμενο με την εφαρμογή του νέου lockdown είναι να περιορισθεί δραστικά η μετάδοση του ιού μέσα στο χρονικό διάστημα του ενός μήνα, ώστε τον Δεκέμβριο, μήνα ιδιαίτερα σημαντικό για την αγορά με το τζίρο των εορτών να υπολογίζεται σε 2,5 με 3 δισ. ευρώ, να υπάρξει επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας. Στόχος, τελικά, εφόσον δεν απαιτηθεί να ανανεωθούν τα αυστηρά μέτρα μετά την παρέλευση του πρώτου μήνα, είναι να μετριασθούν οι συνέπειες του lockdown για την εθνική οικονομία και να μην επαναληφθεί η «βουτιά» του ΑΕΠ κατά 15,2% που είχε καταγραφεί το δεύτερο τρίμηνο του 2020 και ήταν η μεγαλύτερη όλων των εποχών.
Σε κάθε περίπτωση, το ποσοστό της ύφεσης για το 2020 ξεφεύγει πλέον αρκετά από το όριο της αρχικής πρόβλεψης του οικονομικού επιτελείου (-8,2%). Ακόμη και αν το lockdown διαρκέσει μόνο ένα μήνα, η απώλεια στο ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα φθάσει τις δύο μονάδες, με αποτέλεσμα το ποσοστό της ύφεσης να γίνει διψήφιο. Σε περίπτωση παράτασης των μέτρων και τον Δεκέμβριο, θα κινηθεί προς το 12%.
Το χειρότερο, όμως, είναι ότι τίθεται πλέον σε αμφισβήτηση το σενάριο δυναμικής ανάκαμψης το 2021 και έρχονται στο προσκήνιο οι δυσμενείς προβλέψεις του ΙΟΒΕ ακόμη και για ύφεση 2,5% - 4% τον επόμενο χρόνο. «Το εναλλακτικό σενάριο πρόβλεψης», όπως εξηγούσε το ΙΟΒΕ, «περιλαμβάνει την έντονη επιδείνωση της υγειονομικής κρίσης σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στην Ελλάδα, στη διάρκεια του χειμώνα, που επηρεάζει τις προβλέψεις για το 2021. Αυτή η εξέλιξη θα οδηγήσει στη λήψη εκτεταμένων μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας, με ισχυρές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα. Σε μια τέτοια περίπτωση αναμένεται η υλοποίηση πρόσθετων δράσεων στήριξης, σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Πάρα ταύτα, θα υπάρξουν ισχυρές επιπτώσεις στην εγχώρια ζήτηση, στις εξαγωγές ελληνικών προϊόντων και στις ξένες άμεσες επενδύσεις, ενώ θα επηρεαστούν αρνητικά και οι διεθνείς ταξιδιωτικές μετακινήσεις στην Ελλάδα».
Η κυβέρνηση θα αξιοποιήσει όλο το γνωστό «οπλοστάσιο» μέτρων στήριξης επιχειρήσεων και νοικοκυριών, αλλά και νέα μέτρα, όπως η αγορά εισιτηρίων από το κράτος σε θέατρα και κινηματογράφους, που προβλέπεται σε χθεσινή τροπολογία. Όμως, όπως σημείωναν πρόσφατα οι αναλυτές του Ινστιτούτου Bruegel, οι περιορισμένες δημοσιονομικές δυνατότητες της Ελλάδας και άλλων χωρών του ευρωπαϊκού Νότου οδηγούν σε πακέτα στήριξης πολύ μικρότερα από αυτά που αξιοποιούνται σε πλούσιες χώρες του Βορρά. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δημοσιονομικές δαπάνες στήριξης στην Ελλάδα φθάνουν το 3,1% του ΑΕΠ, δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό μετά την Πορτογαλία (2,5%), όταν οι αντίστοιχες δαπάνες της Γερμανίας φθάνουν το 8,3% του ΑΕΠ. Στο μεταξύ, το Ταμείο Ανάκαμψης, που προορίζεται να εξισορροπήσει αυτές τις ανισότητες, παρέχοντας υποστήριξη στα κράτη του Νότου, δεν αναμένεται να αρχίσει εκταμιεύσεις κονδυλίων πριν τα μέσα του 2021.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
