«Γραμμή άμυνας» στην οικονομία για την αναχαίτιση της επέλασης της πανδημίας στήνει η κυβέρνηση με τις νέες παρεμβάσεις στήριξης για εργαζόμενους και επιχειρήσεις και την παροχή ρευστότητας στην αγορά ύψους 2,5 δισ. ευρώ. Στόχος να αποφευχθεί ένα νέο ισχυρό πλήγμα που θα βαθύνει την ύφεση, θα επιδεινώσει την οικονομική ασφυξία επιχειρήσεων και νοικοκυριών και θα διευρύνει τη «μαύρη τρύπα» στον προϋπολογισμό.
Ωστόσο το φάντασμα ενός καθολικού lockdown πλανάται πάνω από το οικονομικό επιτελείο και απειλεί να τινάξει στον αέρα το «σχέδιο διάσωσης», με τα αρμόδια στελέχη να βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού και να αφήνουν όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά. Κάθε μήνας γενικευμένης καραντίνας στοιχίζει περίπου 3 μονάδες ύφεσης, με τις απώλειες στο ΑΕΠ να υπολογίζονται σε περίπου 5 με 5,5 δισ. ευρώ.
Με το νέο πακέτο μέτρων, το υπουργείο Οικονομικών επιδιώκει την επούλωση των πληγών από το δεύτερο κύμα της επιδημιολογικής κρίσης αλλά και την πρόληψη φαινομένων υποτροπιασμού, έχοντας το βλέμμα στραμμένο στη χριστουγεννιάτικη αγορά, όπου παραδοσιακά ο τζίρος είναι ιδιαίτερα αυξημένος και πέρυσι κυμάνθηκε στα 3,5 δις. ευρώ. Στόχος είναι όλες οι επιχειρήσεις να είναι ανοιχτές στις γιορτές και να πάρουν τις «ανάσες» που θέλουν ώστε να κρατηθούν «όρθιες». Σύμφωνα με εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου, με την υπόθεση ότι τα μέτρα που λαμβάνονται θα αποδώσουν και η πανδημία θα είναι διαχειρίσιμη θα διασωθεί τζίρος τουλάχιστον 2,3 - 2,5 δισ. ευρώ.
Όμως στο τραπέζι υπάρχει και το δυσμενές σενάριο για ανεξέλεγκτη εξάπλωση του κορωνοϊού και ανάγκη καθολικής οικονομικής καραντίνας όπως εκείνη του περασμένου Μαρτίου, εξέλιξη που θα ήταν εξαιρετικά επιβαρυντική για τον παραγωγικό ιστό της χώρας και τον προϋπολογισμό.
Υπό πίεση τα κρατικά ταμεία, νέα έξοδος στην αγορά ομολόγων
Με την ανακοίνωση των νέων μέτρων ο λογαριασμός για τα δημόσιο ταμεία φουσκώνει επικίνδυνα και εκτός από τη δεξαμενή των ταμειακών διαθεσίμων των 39 δισ. ευρώ στο Γενικό Λογιστήριο μετρούν και τις επιστροφές των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα (ANFA’s, SMP’s) ύψους 744 εκατ. ευρώ, καθώς στον ορίζοντα δεν διαφαίνεται εισροή άλλων πόρων από τα κοινοτικά ταμεία. Ακόμα και από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα SURE ύψους 2,7 δισ. ευρώ είναι αμφίβολο αν θα εισπράξουμε φέτος τα μισά. Υπ' αυτές τις συνθήκες και για να μην ξεφουσκώσει το μαξιλάρι των διαθεσίμων και το οικονομικό επιτελείο βρεθεί με την πλάτη στον τοίχο, μία νέα έξοδος στις διεθνείς αγορές, πριν από το τέλος του έτους, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιη.
Ενισχυμένη η επιστρεπτέα προκαταβολή
Ήδη η κυβέρνηση αποφάσισε να αυξήσει στα 900 εκατ. ευρώ τα δάνεια μέσω του τέταρτου κύκλου της επιστρεπτέας προκαταβολής, έναντι αρχικού σχεδιασμού για 600 εκατ. ευρώ, ενώ προγραμματίζεται πέμπτος κύκλος το Δεκέμβριο, ύψους 700 εκ. ευρώ. Στις δύο νέες επιστρεπτέες προκαταβολές το 50% της κάθε ενίσχυσης δεν επιστρέφεται, πράγμα που σημαίνει ότι από το 1,5 δισ. ευρώ φθηνά κρατικά δάνεια στο δίμηνο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου, τα 750 εκατ. ευρώ θα έχουν μορφή επιχορήγησης και δεν θα επιστραφούν από τους δικαιούχους.
Δικαίωμα συμμετοχής έχουν πλέον όλες οι ατομικές επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως εάν απασχολούν εργαζομένους ή έχουν ταμειακή μηχανή, υπό την προϋπόθεση ότι παρουσιάζουν μείωση τζίρου 20% και έχουν ελάχιστο τζίρο αναφοράς 300 ευρώ. Οι επιχειρήσεις που έχουν κλείσει ή κλείνουν με κρατική εντολή τον Οκτώβριο και μέχρι τις 10 Νοεμβρίου μπορούν να συμμετάσχουν στην επιστρεπτέα προκαταβολή 4, ανεξαρτήτως πτώσης του τζίρου τους, εφόσον έχουν ελάχιστο τζίρο 300 ευρώ. Οι ατομικές επιχειρήσεις χωρίς εργαζόμενους θα λάβουν σταθερό ποσό 1.000 ευρώ στην επιστρεπτέα προκαταβολή 4 και έως 1.000 ευρώ στην επιστρεπτέα προκαταβολή 5.