Το «εναρκτήριο λάκτισμα» για την 8η μεταμνημονιακή αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας, η οποία έχει και μεγάλο οικονομικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα, δίνουν τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών που σταδιακά από σήμερα πιάνουν δουλειά στα υπουργεία Οικονομικών, Εργασίας, Περιβάλλοντος-Ενέργειας και στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.
Η νέα αξιολόγηση στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας έχει μεγαλύτερη βαρύτητα από την αμέσως προηγούμενη, καθώς η Ελλάδα πρέπει να περάσει επιτυχώς τις εξετάσεις των θεσμών για να αποδεσμεύσει το Eurogroup την επόμενη δόση επιστρεφόμενων κερδών των κεντρικών τραπεζών της ευρωζώνης από ελληνικά ομόλογα (ANFAs, SMPs), ύψους άνω των 600 εκατ. ευρώ.
Στο επίκεντρο των ελέγχων θα βρεθούν τα δημοσιονομικά μεγέθη, το τραπεζικό σύστημα και τα «κόκκινα» δάνεια, οι πλειστηριασμοί, οι ιδιωτικοποιήσεις και οι παρεμβάσεις στο τομέα της ενέργειας ενώ ψηλά στην ατζέντα είναι και το ύψος της τελικής δαπάνης για την καταβολή των αναδρομικών στους συνταξιούχους με βάση την απόφαση του ΣτΕ
Επισημαίνεται ότι ειδική αναφορά στο θέμα υπήρξε στην 7η έκθεση αξιολόγησης των θεσμών, αφού δεν ήταν ακόμα ξεκάθαρο το αν η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να καταβάλει τα αναδρομικά και για τις επικουρικές και τα δώρα, πράγμα θα ανέβαζε το δημοσιονομικό κόστος στα 2 δισ. ευρώ.
Η αξιολόγηση αναμένεται να περάσει σε ανώτερο επίπεδο την επόμενη Δευτέρα 19 Οκτωβρίου, καθώς τη σκυτάλη από την τεχνική αντιπροσωπεία θα παραλάβουν οι τέσσερις υψηλόβαθμοι επικεφαλής από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Ξένοι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι το τεστ των θεσμών θα εστιάσει στο δημοσιονομικό εκτροχιασμό, στα πλήγματα στον παραγωγικό ιστό που έχει προκαλέσει η πανδημία και στις αβεβαιότητες για τις εξελίξεις σε όλο το φάσμα της οικονομίας.
Υπενθυμίζεται ότι το δυσμενές σενάριο του προσχεδίου του νέου προϋπολογισμού προβλέπει ισχνή ανάπτυξη το 2021 και πρωτογενές έλλειμμα 3% του ΑΕΠ, από 6,23% του ΑΕΠ φέτος ή 10,643 δισ. ευρώ σε όρους ενισχυμένης εποπτείας. Πρόκειται για έλλειμμα - μαμούθ ακόμα και εντός του πλαισίου της «ρήτρας διαφυγής», που απαιτεί τη λήψη «διορθωτικών» μέτρων για την επαναφορά του σε τροχιά δημοσιονομικής εξυγίανσης και τήρησης των στοιχειωδών κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας.
Σε αυτό το σκηνικό ενδιαφέρον αποκτά η γνώμη της Κομισιόν για το προσχέδιο του ελληνικού προϋπολογισμού του 2021 που αναμένεται να δημοσιοποιηθεί μέσα στον Νοέμβριο και η οποία θα επηρεάσει ανάλογα το τελικό σχέδιο του προυπολογισμού στο οποίο δεν αποκλείεται να υπάρξουν αλλαγές σε βασικές παραμέτρους.
Το Ταμείο Ανάκαμψης
Πέραν της αξιολόγησης και του δημοσιονομικού μαραθώνιου, το άλλο μεγάλο μέτωπο που έχει μπροστά του το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης είναι τα προαπαιτούμενα και οι μεταρρυθμίσεις με τα οποία θα συνδεθεί η εκταμίευση των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης σύμφωνα με την πρόταση του Συμβουλίου προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στο πλαίσιο αυτό η Ελλάδα για να πάρει την προκαταβολή της ευρωπαϊκής βοήθειας των 5,5 δισ. ευρώ στο δεύτερο τρίμηνο του 2021 θα πρέπει να υλοποιήσει συγκεκριμένες και βαθιές μεταρρυθμίσεις σε συγκεκριμένους χρόνους και να τηρεί τη βασική αρχή για βιώσιμη δημοσιονομική κατάσταση.
Σε διαφορετική περίπτωση, θα μπαίνει «κόφτης» στα κονδύλια μετά από αρνητική γνωμοδότηση της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής (EFC) της Ε.Ε. για «μη ικανοποιητική εκπλήρωση ορόσημων και στόχων». Επίσης παρέχεται το δικαίωμα άσκησης βέτο από ένα ή περισσότερα κράτη-μέλη στην περίπτωση που θεωρήσουν ότι υπάρχουν σοβαρές αποκλίσεις από την «ικανοποιητική εκπλήρωση των σχετικών ορόσημων και στόχων».
Τα κράτη-μέλη μπορούν να υποβάλουν τα σχέδιά τους στην Επιτροπή από τις 15 Οκτωβρίου έως και την 30ή Απριλίου του 2021. Η προκαταβολή θα καταβάλλεται μετά από σχετικό αίτημα.
Δίνοντας το στίγμα των δυσκολιών και των κινδύνων που κρύβουν οι όροι εκταμίευσης των πόρων από τα ευρωπαϊκά προγράμματα ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, μιλώντας στο διαδικτυακό συνέδριο για την πανδημία (3ο Evidence Based Online Conference) επεσήμανε ότι δεν θα είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, καθώς «δεν θα φτάνει στο νέο Ταμείο να πληρώσεις το έργο, θα πρέπει να επιτύχεις και τους στόχους με τους οποίους συνδέεται. Στα νέα προγράμματα κατάρτισης, για να γίνουν πληρωμές θα πρέπει να περάσουν οι ιδιώτες σοβαρές εξετάσεις πιστοποίησης και να αποδείξουν ενδεχομένως πώς κάποιοι βρήκαν και μία θέση στην αγορά εργασίας».
«Χρειάζεται λοιπόν μια μικρή επανάσταση», τόνισε χαρακτηριστικά. Εξήγησε επίσης πως επειδή διαφορετικά θα πρέπει να πληρώσει το κράτος την κατάρτιση δεν θα δοθούν τα λεφτά αν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις, γιατί «δεν μπορούμε να στείλουμε τον λογαριασμό στον Έλληνα φορολογούμενο», υπογραμμίζοντας χαρακτηριστικά ότι το σχέδιο «επιβάλλει πειθαρχία που δεν την είχαμε στις ιδιωτικές επενδύσεις».