Πώς γλιτώνουν τον πλειστηριασμό οι ευάλωτοι δανειολήπτες

Να σπεύσουν στις τράπεζες και να υποβάλουν αίτηση αναστολής πλειστηριασμού ως το τέλος του έτους καλούνται οι οικονομικά ευάλωτοι δανειολήπτες, καθώς για τους υπόλοιπους οι τράπεζες είναι αποφασισμένες να κινήσουν τη διαδικασία πλειστηριασμού, χωρίς άλλες καθυστερήσεις.

Η χθεσινή σχετική ανακοίνωση της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών για το θέμα των πλειστηριασμών προσφέρει μια «γέφυρα» μέχρι να εφαρμοσθεί, από τις αρχές του επόμενου έτους, το νέο πτωχευτικό πλαίσιο, που θα καθορίσει τους «κανόνες παιχνιδιού» για τις κύριες κατοικίες των ευάλωτων δανειοληπτών, οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα να αποφεύγουν την έξωση λόγω πλειστηριασμού, ζητώντας να αγοράσει ειδικός φορέας απόκτησης και εκμίσθωσης κατοικιών το σπίτι τους, στον οποίο θα πληρώνουν ενοίκιο για 12 χρόνια, έχοντας, ακολούθως, τη δυνατότητα επαναγοράς της κατοικίας στην εμπορική της αξία.

Στόχος των τραπεζών είναι να αποφύγουν να ξεσπάσει ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα τους επόμενους μήνες, δηλαδή στη μεταβατική περίοδο ανάμεσα στη λήξη του προηγούμενου νόμου για την πρώτη κατοικία και στην εφαρμογή του νέου πτωχευτικού πλαισίου, καθώς, κατά τα άλλα, σκοπεύουν να προχωρήσουν κανονικά τους πλειστηριασμούς κατοικιών για τους δανειολήπτες που δεν εμπίπτουν στην κατηγορία των ευάλωτων.

Εξάλλου, μεγάλος αριθμός δανειοληπτών θα αποφύγουν τα προβλήματα με τους πλειστηριασμούς χάρη στο πρόγραμμα «Γέφυρα» για την επιδότηση της δόσης δανείων με ενέχυρο πρώτης κατοικίας, καθώς ήδη περίπου 64.000 δανειολήπτες έχουν υποβάλει σχετική αίτηση. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι το πρόγραμμα καλύπτει όλες τις περιπτώσεις ευάλωτων δανειοληπτών, γι' αυτό και η ΕΕΤ τους δίνει την ευκαιρία με μια αίτηση στην τράπεζα και υποβάλλοντας σχετικά δικαιολογητικά που αποδεικνύουν ότι ανήκουν στην κατηγορία των ευάλωτων να εξασφαλίσουν αναστολή των νομικών ενεργειών από τις τράπεζες.

Τι ανακοίνωσε η Ένωση Τραπεζών

Ειδικότερα, σύμφωνα με τη χθεσινή ανακοίνωση της ΕΕΤ,

• Οι τράπεζες αναστέλλουν, προσωρινά, τους πλειστηριασμούς της πρώτης κατοικίας των ευάλωτων δανειοληπτών.
• Oι Τράπεζες μέλη της ΕΕΤ, συνεπείς με την δέσμευση τους να στηρίξουν την ελληνική οικονομία εν μέσω COVID 19, έχουν προβεί μέχρι σήμερα και μέχρι το τέλος του 2020 σε εκτεταμένες αναστολές υποχρεώσεων για ένα σημαντικό αριθμό δανειοληπτών.
• Παράλληλα οι τράπεζες  υποστηρίζουν  την υπαγωγή των δανειοληπτών, που έχουν παραχωρήσει την πρώτη κατοικία τους ως εξασφάλιση της δανειακής τους συμβάσεως, στο πρόγραμμα ΓΕΦΥΡΑ του ν. 4714/2020 και ενθαρρύνουν τους δικαιούχους να υποβάλουν σχετική αίτηση.
• Σε αυτό το πλαίσιο οι τράπεζες ανακοινώνουν, επιπρόσθετα, ότι θα εξετάσουν αίτημα αναστολής πλειστηριασμών που αφορούν την πρώτη κατοικία, μέχρι την 31.12.2020, για όσους δανειολήπτες ανήκουν στη κατηγορία των ευάλωτων, όπως αυτή καθορίζεται στην ΥΑ Δ13οικ 10747/256/2019 (ιδίως άρθρο 4 αυτής).
• Προϋπόθεση για την παραπάνω αναστολή είναι η υποβολή σχετικού αιτήματος από τον ευάλωτο δανειολήπτη στην τράπεζα και η δήλωση άρσης του τραπεζικού του απορρήτου, ώστε να διαπιστωθεί ότι ανήκει στην κατηγορία του ευάλωτου.
• Όπου δεν πληρούνται τα κριτήρια χαρακτηρισμού του δανειολήπτη ως ευάλωτου, οι διαδικασίες  πλειστηριασμού θα προχωρήσουν κανονικά.

Ποιοι κατηγοριοποιούνται ως ευάλωτοι

Οι δανειολήπτες που έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση αναστολής πλειστηριασμού είναι αυτοί που κατηριοποιούνται ως ευάλωτοι από τη σχετική υπουργική απόφαση για την παροχή επιδόματος ενοικίου. Κύριο κριτήριο είναι το εισοδηματικό, δηλαδή ο δανειολήπτης δεν θα πρέπει να έχει ετήσιο εισόδημα πάνω από 7.000 ευρώ, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος του νοικοκυριού.

Ειδικότερα, η σχετική υπουργική απόφαση αναφέρει ότι:

Τα νοικοκυριά εντάσσονται στο πρόγραμμα εφόσον διαμένουν σε κύρια μισθωμένη κατοικία, δεν εντάσσονται στις εξαιρέσεις υπαγωγής του άρθρου 14 της παρούσης και πληρούν σωρευτικά τα ακόλουθα εισοδηματικά, περιουσιακά και λοιπά κριτήρια:

1. Εισοδηματικά κριτήρια

Το συνολικό εισόδημα του νοικοκυριού, όπως υπολογίζεται για τους σκοπούς της ένταξης στο πρόγραμμα, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος του νοικοκυριού.

Στη μονογονεϊκή οικογένεια ορίζεται επιπλέον προσαύξηση 3.500 ευρώ για το πρώτο ανήλικο μέλος του νοικοκυριού.

Στο νοικοκυριό με απροστάτευτο/α τέκνο/α ορίζεται επιπλέον προσαύξηση 3.500 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο.

Το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.

Παρατίθενται, ενδεικτικά, οι ακόλουθες περιπτώσεις:

2. Περιουσιακά κριτήρια

α. Ακίνητη περιουσία:

Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, όπως αυτή προσδιορίζεται για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. με τις διατάξεις του ν. 4223/2013

(Α’ 287) και προκύπτει από την τελευταία εκδοθείσα πράξη προσδιορισμού φόρου, δεν μπορεί να υπερβαίνει στο σύνολο της το ποσό των 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 180.000 ευρώ.

β. Κινητή περιουσία:

Το συνολικό ύψος των καταθέσεων του νοικοκυριού ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κτλ, όπως προκύπτουν από την τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα όρια του κατωτέρω πίνακα για κάθε τύπο νοικοκυριού, μέχρι και το ποσό των 21.000 ευρώ.

Συγκεκριμένα:

γ. Περιουσιακό τεκμήριο:

Το συνολικό ποσό από τόκους καταθέσεων των μελών του νοικοκυριού σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού, όπως έχουν δηλωθεί στην τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1), δεν μπορεί να υπερβαίνει ετησίως το ποσό που προκύπτει από τον κατωτέρω μαθηματικό τύπο:

Ετήσιος τόκος = όριο καταθέσεων για κάθε τύπο νοικοκυριού * μέσο ετήσιο καταθετικό επιτόκιο /100

Ως έτος υπολογισμού του μέσου καταθετικού επιτοκίου ορίζεται εκείνο στο οποίο αντιστοιχεί η τελευταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος.

Δεν γίνονται δεκτές αιτήσεις νοικοκυριών, τα μέλη των οποίων, βάσει της τελευταίας εκκαθαρισμένης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος:

- εμπίπτουν στις διατάξεις του φόρου πολυτελούς διαβίωσης,

- δηλώνουν δαπάνες για αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής,

- δηλώνουν δαπάνες άνω των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία,

- δηλώνουν δαπάνες για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό,

όπως αυτές προσδιορίζονται στους αντίστοιχους κωδικούς του εντύπου Ε1.

3. Κριτήρια διαμονής

Ο δικαιούχος του επιδόματος πρέπει να διαμένει νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια κατά τα τελευταία πέντε (5) έτη, όπως προκύπτει από την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος για τα έτη αυτά ή κάθε άλλο πρόσφορο δικαιολογητικό και με την προϋπόθεση ότι οι Δηλώσεις Φορολογίας Εισοδήματος για παρελθόντα έτη δεν έχουν υποβληθεί σε ημερομηνία μεταγενέστερη της απόκτησης του ΑΦΜ. Τα υπόλοιπα μέλη του νοικοκυριού πρέπει επίσης να διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια.