Ανοιχτό παραμένει το μέτωπο των δημοσιονομικών κανόνων για το 2021 που θα κρίνουν τα περιθώρια χρηματοδότησης του πακέτου μέτρων για την ανάταξη της οικονομίας και τη μείωση του φορολογικού βάρους, παρατείνοντας την αγωνία του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης.
Από τη χθεσινή συνεδρίαση του Eurogroup «δεν βγήκε λευκός καπνός» για το πλαίσιο, τον βαθμό και τους όρους της ευελιξίας παρά μόνο σήματα και υποσχετικές για συνέχιση της χαλάρωσης με στόχο τη στήριξη της οικονομίας.
Το θολό σκηνικό για τους στόχους και τις δεσμεύσεις που θα αναλάβει η χώρα σε δημοσιονομικό επίπεδο αφήνει μετέωρες τις κινήσεις της κυβέρνησης για την επόμενη μέρα και δυσχεραίνει την κατάρτιση σχεδίου δράσης για την επιστροφή στην ανάπτυξη με χρονικά ορόσημα και παρεμβάσεις.
Κεντρική επιδίωξη του οικονομικού επιτελείου είναι η απαλλαγή της χώρας από τον βρόχο των πλεονασμάτων με παράταση της «ρήτρας διαφυγής» από τους αυστηρούς περιορισμούς του Συμφώνου Σταθερότητας και ο μηδενισμός του «κοντέρ» για το πρωτογενές πλεόνασμα έναντι αρχικής δέσμευσης για 3,5% του ΑΕΠ.
«Όσο χαμηλότερα μπει ο πήχης τόσο μεγαλύτερη θα είναι η δύναμη πυρός για μόνιμα μέτρα με ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα και τόσο ευκολότερη θα είναι η προσαρμογή», έλεγε κυβερνητική πηγή.
Σημειώνεται ότι ακόμα και στην περίπτωση ισοσκέλισης του προϋπολογισμού, δηλαδή χωρίς να υπάρχει ο στόχος για πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, εκτιμάται ότι θα πρέπει να εξοικονομηθούν πάνω από 10 δισ. ευρώ καθώς το 2020 θα κλείσει με πρωτογενές έλλειμμα 6% του ΑΕΠ.
Στο υπουργείο Οικονομικών τονίζουν ότι ορισμένα μέτρα που ελήφθησαν φέτος και έχουν υψηλό κόστος είναι προσωρινά και μη επαναλαμβανόμενα και έτσι το 2021 θα μειωθεί αυτόματα το ύψος των δαπανών χωρίς να χρειασθούν πρόσθετες περικοπές δαπανών, ενώ εκτιμούν ότι σημαντικό μέρος των απωλειών στα έσοδα θα αναπληρωθεί από την απόσυρση των έκτακτων ρυθμίσεων για αναστολές πληρωμών και από την αναθέρμανση της οικονομίας.
Η δημοσιονομική ελαστικότητα αποτελεί το κλειδί για το χρόνο, την έκταση και τη δραστικότητα των παρεμβάσεων για την επούλωση των πληγών από την πανδημία στο παραγωγικό ιστό και στα εισοδήματα και την πέρασμα της οικονομίας σε τροχιά βιώσιμης και υγιούς ανάπτυξης.
Όπως επισημαίνουν παράγοντες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, θα πρέπει να απελευθερωθούν πόροι για επενδυτικές και αναπτυξιακές δράσεις και για τη τόνωση της κατανάλωσης που αποτελεί τη κινητήρια δύναμη του ΑΕΠ. Οι ίδιοι παράγοντες θεωρούν ότι εκ των πραγμάτων έχει ακυρωθεί το σενάριο η Ελλάδα να υποχρεωθεί να επιστρέψει σε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%, επισημαίνοντας ωστόσο ότι από κει και πέρα όλα είναι ανοιχτά.
Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, τυχόν επιβολή αυστηρού δημοσιονομικού πλαισίου θα πλήξει δραστικά την οικονομία. Λόγω της διόγκωσης του ελλείμματος και του καθεστώτος της ενισχυμένης εποπτείας στο οποίο βρίσκεται η χώρα ελλοχεύει ο κίνδυνος επιβολής σκληρών μέτρων λιτότητας. Παράλληλα, η πιθανότητα επαναφοράς περιοριστικών δημοσιονομικών μέτρων τα επόμενα χρόνια θα θέσει σε κίνδυνο την ανάκαμψη.
Το στίγμα για τη δημοσιονομική πολιτική έδωσε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας λέγοντας ότι «η χώρα δεν πρέπει να πάει στο άλλο άκρο και να έχουμε ξεχείλωμα των δημόσιων οικονομικών, αφού το 2021 όλες οι χώρες στο βασικό σενάριο αντιμετώπισης της κρίσης θα πρέπει να πηγαίνουν κοντά σε δημοσιονομική προσαρμογή. Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση θέλει να στείλει καθαρό μήνυμα στις αγορές και στους εταίρους ότι οι παρεμβάσεις για τη στήριξη επιχειρήσεων και νοικοκυριών που πλήττονται λόγω κορονοϊού δεν θέτουν σε κίνδυνο τη μεσοπρόθεσμη δημοσιονομική πειθαρχία και δεν γυρίζουν την χώρα στο αμαρτωλό παρελθόν των ανεξέλεγκτων ελλειμμάτων και της υπερχρέωσης».