Τομές που είναι εφικτό να δημιουργήσουν νέες εστίες οικονομικής ανάπτυξης, μέσω της ορθής χωροταξικής πολιτικής, χαρακτηρίζονται από στελέχη της αγοράς, η fast track εκπόνηση πολεοδομικών σχεδίων ανά την επικράτεια, όπως αυτή που προβλέπεται από το νομοσχέδιο για την χωροταξία, το οποίο δόθηκε χθες προς δημόσια διαβούλευση. Αυτό ακριβώς το εργαλείο είναι που επέτρεψε στο υπουργείο να ανακοινώσει χθες, στο πλαίσιο της παρουσίασης του νομοσχεδίου, την αναστολή έκδοσης οικοδομικών αδειών για τα τουριστικά καταλύματα που βρίσκονται εκτός οικισμών στη Μύκονο και τη Σαντορίνη.
Η αναστολή αυτή θα ισχύσει έως ότου εγκριθούν τα πολεοδομικά σχέδια, δηλαδή για ένα διάστημα 18 μηνών περίπου. «Στόχος είναι να μπει ένα φρένο στην οικοδομική δραστηριότητα αυτών των κορεσμένων περιοχών, μέχρι να μπουν ξεκάθαροι κανόνες συμβατοί με τη φέρουσα ικανότητα. Οι κανόνες αυτοί θα μπουν με ειδικά πολεοδομικά σχέδια για τα δύο νησιά, που ανατίθενται στο άμεσο μέλλον από το ΥΠΕΝ», ανέφερε χθες ο αρμόδιος Υπουργός, κ. Κ. Χατζηδάκης.
Άλλες σημαντικές παρεμβάσεις του νομοσχεδίου, αφορούν στον περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης. Συγκεκριμένα, οι συντελεστές δόμησης θα μειωθούν κατά 10% κατά μέσο όρο, ενώ ειδικά στην βιομηχανία, η μείωση αυτή ανέρχεται στο 33%. Ορίζεται επίσης ότι για κάθε άδεια σε εκτός σχεδίου περιοχή, ένα ποσοστό 5% του κόστους της άδειας, θα καταβάλλεται στο Πράσινο Ταμείο και θα προορίζεται για την αντιμετώπιση των παρενεργειών της άναρχης εκτός σχεδίου δόμησης.
Ο περιορισμός της εκτός σχεδίου δόμησης, συνδυάζεται με σημαντική ενίσχυση της οργανωμένης χωροθέτησης. Τόσο στα επιχειρηματικά πάρκα για τη βιομηχανία όσο και στους οργανωμένους υποδοχείς που αφορούν άλλες δραστηριότητες (εφοδιαστική, τουρισμό κλπ.) αυξάνονται αισθητά οι συντελεστές δόμησης. Πρόκειται για μια πρακτική που εφαρμόζεται σε όλο τον κόσμο και δημιουργεί σημαντικές συνέργειες και προστιθέμενη αξία για την οικονομία, αλλά και περιβαλλοντικά οφέλη.
Πριν από λίγες εβδομάδες, ο αρμόδιος υφυπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας, κ. Δημήτρης Οικονόμου, ανέφερε, στο πλαίσιο σχετικής ενότητας στο διαδικτυακό συνέδριο Prodexpo North, ότι «σύντομα θα ξεκινήσουν μελέτες σε 200 δημοτικές ενότητες, επί συνόλου 1.135. Μέχρι το τέλος του 2023, στόχος είναι να έχουμε Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια για το 45% της χώρας, φτάνοντας το 100% έως το 2030».
Ήδη, τα λεγόμενα του κ. Οικονόμου έχουν αρχίσει να γίνονται πράξη, καθώς πριν λίγες ημέρες ολοκληρώθηκε το στάδιο της εκδήλωσης ενδιαφέροντος για το πρόγραμμα εκπόνησης Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ) του Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την σχετική πρόσκληση να έχει αποσταλεί την 17η Ιουνίου. Στο πλαίσιο αυτό, συμμετοχή δήλωσαν 208 δήμοι της χώρας, επί συνόλου 330, ζητώντας την εκπόνηση ΤΠΣ σε 627 δημοτικές ενότητες από τις συνολικά 1.044 της χώρας. Εξ αυτών, σε πρώτη προτεραιότητα για την εκπόνηση ΤΠΣ κατατάχθηκαν 316 δημοτικές ενότητες, σε δεύτερη προτεραιότητα 197 και σε τρίτη προτεραιότητα 114. Οι μελέτες της πρώτης φάσης θα προκηρυχθούν τον Σεπτέμβριο και θα ακολουθήσουν ανά τετράμηνο οι επόμενες φάσεις. Η κλίμακα του προγράμματος υπερβαίνει κατά πολύ οποιαδήποτε ανάλογη προσπάθεια κατά τα τελευταία 40 χρόνια στη χώρα.
Έως και 15 χρόνια για ένα Σχέδιο
Σήμερα, ένα Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο απαιτεί 12-15 χρόνια για να φτάσει να εγκριθεί, δηλαδή είναι ήδη παρωχημένο, άμα τη εφαρμογή του. Έτσι, μετά από 45 χρόνια προσπαθειών, σήμερα διαθέτουμε ΓΠΣ για μόλις 20% της Ελλάδας», ανέφερε ο κ. Οικονόμου. Για να λυθεί το πρόβλημα αυτό, θα απλοποιηθούν όλες οι σχετικές διαδικασίες και θα προστεθούν στοιχεία, όπως η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Στόχος είναι να είναι εφικτή η εκπόνηση κι έγκριση ενός ΓΠΣ εντός 2,5 ετών, αντί για έως και 15 χρόνια που είναι σήμερα. Για να γίνει αυτών, μεταξύ πολλών μέτρων, «θα κάνουμε και εκχώρηση σε τρίτους των διαδικασιών επίβλεψης. Ο κυριότερος λόγος των καθυστερήσεων είναι η αδυναμία των δημοσίων φορέων να κάνουν αυτό που απαιτείται από την εκάστοτε επιτροπή παρακολούθησης. Βασικό βήμα είναι λοιπόν η επιτάχυνση του σχεδιασμού και ταυτόχρονα η έναρξη μια γενικευμένης εκπόνησης ΓΠΣ», αναφέρει ο κ. Οικονόμου.
Υπενθυμίζεται ότι παράλληλα με το πρόγραμμα των ΤΠΣ προχωρεί ο ταχύρυθμος πολεοδομικός σχεδιασμός ορισμένων περιοχών μέσω Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΠΣ). Τα ΕΠΣ έχουν ακριβώς το ίδιο ρυθμιστικό περιεχόμενο με τα ΤΠΣ. Διαφέρουν όμως ως προς τη δυνατότητα να μην καλύπτουν ολόκληρες δημοτικές ενότητες, καθώς και στην ταχύτερη εκπόνηση και έγκριση (ολοκλήρωση σε ένα στάδιο αντί τριών όπως τα ΤΠΣ). ΕΠΣ προωθούνται αυτήν την περίοδο σε δήμους με σημαντικά ζητήματα, όπως π.χ. ο δήμος Θήρας και ο Δήμος Μυκόνου, που υφίστανται σημαντικές πιέσεις, λόγω τουριστικών ροών.
Εκτός από τα πολεοδομικά σχέδια, το νομοσχέδιο εισάγει μια σειρά από μέτρα για την βελτίωση της χωροταξικής νομοθεσίας. Μεταξύ άλλων, θα προβλέπει την μεγαλύτερη ευκολία στην αλλαγή χρήσεων γης, ώστε να υποστηρίζονται οι επενδύσεις. Αυτό θα γίνεται σε διάστημα τεσσάρων μηνών, όταν πρόκειται για σημαντικές επενδύσεις. Παράλληλα, θα επιχειρηθεί – για πολλοστή φορά – η εφαρμογή του εργαλείου της μεταφοράς συντελεστή δόμησης.
Σύμφωνα με τον κ. Οικονόμου, προκειμένου να αποφευχθεί ο «σκόπελος» του ΣτΕ, που μέχρι σήμερα έχει ακυρώσει ανάλογες προσπάθειες του παρελθόντος, θα καθοριστούν ζώνες υποδοχής συντελεστών δόμησης. Στόχος είναι να είναι έτοιμες οι ζώνες μέχρι την άνοιξη του 2021, ώστε να ξεκινήσει τότε και η εφαρμογή της μεταφοράς συντελεστή δόμησης. Αυτό βέβαια θα συμβεί σε συνδυασμό και με την ψηφιακή τράπεζα γης, ένα ακόμα εργαλείο της πολεοδομικής νομοθεσίας, που έχει μείνει ανενεργό.