Επιφυλακτική εμφανίζεται η αγορά στη νομοθετική ρύθμιση για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ) που κατατέθηκε στη Βουλή και χαρακτηρίζεται από τον υπουργό Σταύρο Παπασταύρου ως «η πιο εκτεταμένη πολεοδομική μεταρρύθμιση εδώ και 102 χρόνια».
Σε μια προσπάθεια να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και να εξαλείψει την αβεβαιότητα με την οποία πάγωσε η οικοδομική δραστηριότητα, το υπουργείο ετοίμασε τροπολογία που αφορά την προσαρμογή των κινήτρων του ΝΟΚ στις υποδείξεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Παράγοντες της αγοράς αναφέρουν στο Business Daily ότι εγείρει ανησυχίες το γεγονός ότι, σύμφωνα με την τροπολογία, παραπέμπεται στους δήμους η κρίσιμη απόφαση που ορίζει το πότε άρχισαν οι εργασίες ενός έργου, ώστε να μπορούν οι κατασκευαστές να επωφεληθούν από το μπόνους που παρέχει ο νόμος.
Υπενθυμίζεται ότι ένα σημαντικό στοιχείο της απόφασης του ΣτΕ βρίσκεται στο γεγονός ότι όσοι είναι στο στάδιο της υλοποίησης και έχουν αρχίσει τις εργασίες τους μπορούν να προχωρήσουν κανονικά. Αυτή η ημερομηνία ορίστηκε στις 11 Δεκεμβρίου από την τροπολογία.
Συγκεκριμένα, το άρθρο 2 της ρύθμισης ορίζει ότι σε περίπτωση αναθεώρησης των οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί με χρήση των κινήτρων και προσαυξήσεων, αν, έως και την ΙΙη Δεκεμβρίου 2024, δεν θίγεται η προ της αναθεώρησης χρήση κινήτρων και προσαυξήσεων.
Παράλληλα, «η τήρηση της προϋπόθεσης εκκίνησης των οικοδομικών εργασιών έως και την ΙΙη Δεκεμβρίου 2024 ελέγχεται α) από την οικεία Υπηρεσία Δόμησης σε περίπτωση αναθεώρησης οικοδομικής αδείας ή αυτεπαγγέλτως, ή β) κατόπιν παρατήρησης Ελεγκτή Δόμησης κατά τη διαδικασία ελέγχου».
Επίσης, αναμένεται Προεδρικό Διάταγμα που θα διευκρινίζει το κρίσιμο θέμα για το τι ακριβώς σηματοδοτεί την έναρξη εργασιών, σε συνέχεια των σχετικών κατευθύνσεων του ΣτΕ, ώστε να μπορεί ο επενδυτής να προχωρήσει με το έργο του.
«Δεν λύνεται το θέμα όταν παραπέμπεται στους δήμους με ασάφειες. Η πρώτη εντύπωση για το νομοσχέδιο είναι μάλλον αρνητική», τονίζουν κύκλοι της αγοράς.
Τα έργα και τα χρηματοδοτικά εργαλεία
Όσο για επενδυτικά σχέδια που είναι ενταγμένα -ή θα ενταχθούν- σε χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ, καθώς και για όσα κατέχουν ειδικά σχέδια χωρικής ανάπτυξης δημοσίων ακινήτων ή στρατηγικών επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ-ΕΣΧΑΔΑ), όπως το Ελληνικό, «κλειδί» αποτελεί το λεγόμενο περιβαλλοντικό ισοδύναμο.
Αυτά μπορούν να κρατήσουν τα κίνητρα και τις προσαυξήσεις του ΝΟΚ, που «ξόρκισε» το ΣτΕ, αλλά θα αντισταθμίσουν τη χρήση τους είτε καταβάλλοντας ένα τέλος, είτε μέσω στοχευμένων παρεμβάσεων αναβάθμισης στη δημοτική ενότητα ή τον δήμο όπου βρίσκονται.
Το περιβαλλοντικό ισοδύναμο μπορεί να αντιστοιχεί, μεταξύ άλλων, στη δημιουργία χώρων πρασίνου και κοινόχρηστων χώρων, σε αναπλάσεις, πεζοδρομήσεις, καθαρισμούς ή οριοθετήσεις ρεμάτων, ή ακόμα και χρηματοδότηση για να αποκτήσει ή να αποκαταστήσει ο οικείος δήμος διατηρητέα κτήρια και μνημεία. Προϋπόθεση αποτελεί η κατάθεση σχετικού αιτήματος προς έγκριση από το ΚΕΣΥΠΟΘΑ, ώστε να εκδοθεί το αντίστοιχο προεδρικό διάταγμα.
Με τη ρύθμιση του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, το ΥΠΕΝ επιδιώκει να δώσει λύσει και σε μια ακόμα δύσκολη εξίσωση. Αυτή αφορά σε εκείνες τις περιπτώσεις που οι επενδύσεις άρχισαν να κατασκευάζονται πριν το όριο της 11ης Δεκεμβρίου 2024 με τα κίνητρα του ΝΟΚ, όμως κόλλησαν σε προσφυγές. Προκειμένου να αποτραπούν νέα «κουφάρια» ανά την επικράτεια, εφόσον έχει ολοκληρωθεί ο φέρων οργανισμός της οικοδομής, τότε οι εργασίες συνεχίζονται άμεσα, με τα κίνητρα και τις προσαυξήσεις του ΝΟΚ.
Θα πρέπει και σε αυτή την περίπτωση βεβαίως να έχει πληρωθεί το περιβαλλοντικό ισοδύναμο και εκκινήσει η εκπόνηση Ειδικού Σχεδίου Περιβαλλοντικού Ισοδύναμου Αναβάθμισης Πόλης (ΕΣΠΙΑΠ). Στην περίπτωση, δε, που ο φέρων οργανισμός δεν έχει ολοκληρωθεί, τότε επιλαμβάνεται το Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) του υπουργείου Περιβάλλοντος, προκειμένου να εξετάσει με τεχνικά, κοινωνικά, οικονομικά και νομικά κριτήρια την αναγκαιότητα ή μη της συνέχισης υλοποίησης της οικοδομικής άδειας με τα κίνητρα και τις προσαυξήσεις ΝΟΚ.
Θωρακίζονται οι οικοδομικές άδειες
Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείο, η νέα ρύθμιση διασφαλίζει τη συνέχιση των εργασιών σε έργα που είχαν εκκινήσει νόμιμα έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024, ενισχύει την ασφάλεια των οικοδομικών αδειών, προβλέπει δίκαιες διαδικασίες αναθεώρησης όπου απαιτείται, και εισάγει για πρώτη φορά τον μηχανισμό του περιβαλλοντικού ισοδυνάμου, ως εργαλείου αντιστάθμισης και βιώσιμης αναβάθμισης του οικιστικού περιβάλλοντος.
Μιλώντας στη Βουλή χθες, ο Στ. Παπασταύρου τόνισε ότι με τη συγκεκριμένη νομοθετική ρύθμιση θωρακίζονται οι οικοδομικές άδειες με αποδεδειγμένη έναρξη εργασιών έως και την 11η.12.2024, αναθεωρούνται υποχρεωτικά, χωρίς κόστος και κατά προτεραιότητα, οι οικοδομικές άδειες των οποίων οι εργασίες δεν είχαν εκκινήσει έως τότε.
Παράλληλα, όπως είπε ο ίδιος, εξασφαλίζεται η προστασία των οικοδομικών αδειών, οι οποίες συνδέονται με χρηματοδοτικά προγράμματα, ενώ τέλος, καταργούνται τα κίνητρα του Ν.Ο.Κ. που κρίθηκαν αντισυνταγματικά και ενσωματώνονται στον πολεοδομικό σχεδιασμό τα κίνητρα των οποίων η οριζόντια εφαρμογή κρίθηκε ως αντισυνταγματική.
«Στο εξής, αυτά θα μπορούν να εντάσσονται προσαρμοσμένα και τεκμηριωμένα στον πολεοδομικό σχεδιασμό κάθε περιοχής», διευκρίνισε ο κ. Παπασταύρου.
Αναφερόμενος περαιτέρω στη σημασία της νέας ρύθμισης, ο υπουργός τόνισε ότι αποτελεί έμπρακτη απόδειξη της τήρησης της δέσμευσης του υπουργείου για ασφάλεια δικαίου, προστασία του περιβάλλοντος και τόνωση της αναπτυξιακής δραστηριότητας.
«Στόχος μας είναι να ξεκινήσει πάλι η οικοδομική δραστηριότητα, χωρίς την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα που επικρατούσε, με τρόπο περιβαλλοντικά βιώσιμο, αποκαθιστώντας την δικαιολογημένη εμπιστοσύνη των πολιτών στο Κράτος», επισήμανε, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι με τις προτεινόμενες διατάξεις «επιδιώκεται ο συγκερασμός της ασφάλειας δικαίου, της προστασίας των διοικουμένων που οικοδόμησαν βασιζόμενοι στο τότε ισχύον νομοθετικό καθεστώς, καθώς και της θεσμικής υποχρέωσης εναρμόνισης με τη νομολογία του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
