Ανοίγει ο δρόμος για αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών των αυτοαπασχολούμενων, αλλά και των επικουρικών συντάξεων, καθώς βασικές διατάξεις του ασφαλιστικού νόμου Κατρούγκαλου (ν. 4387/2016) κρίθηκαν αντισυνταγματικές από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Στην απόφαση, που δημοσιεύθηκε σήμερα ξεχωρίζει η κρίση περί αντισυνταγματικότητας του τρόπου υπολογισμού των εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες (μπλοκάκια), σε σύγκριση με τους μισθωτούς απασχολούμενους.
Αναλυτικότερα, η Ολομέλεια του ανωτάτου ακυρωτικού δικαστηρίου, με πρόεδρο την αντιπρόεδρο Μαίρη Σαρπ, δημοσίευσε σήμερα πέντε αποφάσεις που αφορούν τον νόμο Κατρούγκαλου, και ειδικότερα τον ΕΦΚΑ, τις συντάξεις, τα μπλοκάκια, κ.λπ.
Επισημαίνεται, ότι η ισχύς των αποφάσεων του ΣτΕ δεν έχουν αναδρομική εφαρμογή, καθώς αυτή αρχίζει από σήμερα. Ωστόσο, έχουν μεγάλη αξία, στο βαθμό που υποχρεώνουν την κυβέρνηση να εξετάσει νέα νομοθετική ρύθμιση για την αντικατάσταση διατάξεων που κρίθηκαν αντισυνταγματικές.
Η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικό τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες (μπλοκάκια) σε σύγκριση με τους μισθωτούς απασχολούμενους. Σύμφωνα το ΣτΕ, αυτή η διάταξη κρίθηκε αντισυνταγματική διότι προσβάλλει τη συνταγματική αρχή της ισότητας.
Για τις επικουρικές συντάξεις, οι ρυθμίσεις του νόμου κρίθηκαν αντισυνταγματικές και η πολιτεία οφείλει άμεσα να νομοθετήσει εκ νέου. Οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν ότι έγιναν περικοπές χωρίς να προηγηθεί αναλογιστική μελέτη. Κρίθηκε αντισυνταγματική η περικοπή των επικουρικών συντάξεων άνω των 1.300 ευρώ (μικτά), καθώς αντίκεινται στη συνταγματική αρχή της ισότητας και της αναλογικότητας.
Το ΣτΕ έκρινε κατά πλειοψηφία αντισυνταγματικό το ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξεων -κυρίως για τις μεγάλες συντάξεις και τους συνταξιούχους που έχουν εργαστεί πολλά χρόνια- ειδικότερα το ανώτατο πλαφόν αναπλήρωσης 46,8% για 42 χρόνια ασφάλισης. Επίσης, κρίθηκε ότι το κράτος εγγυάται τη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος σε περίπτωση προβλήματος και ανάγκης.
Οι διατάξεις που δεν ακυρώνονται
Κατά πλειοψηφία, το ΣτΕ έκρινε συνταγματικές τις διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου σε ό,τι αφορά τις κύριες συντάξεις διότι είχαν προηγηθεί αναλογιστικές μελέτες. Ειδικότερα, είχε γίνει αναλογιστική μελέτη από την αρμόδια Αρχή και επίσης είχε υπάρξει και έγγραφο που πιστοποιούσε τη σοβαρότητά της από το Διεθνές Γραφείο Εργασίας.
Εξάλλου, το ΣτΕ έκρινε συνταγματική κατά οριακή πλειοψηφία 13 υπέρ έναντι 12 ψήφων τη διάταξη που ορίζει ως βάση για τον επανυπολογισμό των συντάξεων την 31η Δεκεμβρίου του 2014.
Η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε κατά πλειοψηφία συνταγματική τη δημιουργία του ενιαίου ασφαλιστικού φορέα (ΕΦΚΑ) και την υπαγωγή σε αυτόν του συνόλου των ασφαλισμένων, εργαζομένων και συνταξιούχων. Έκρινε ότι είναι σύμφωνη με τις συνταγματικές αρχές της ισότητας και της αναλογικότητας, η δημιουργία ενός φορέα για όλους, με το σκεπτικό ότι αντιμετωπίζουν τους ίδιους ασφαλιστικούς κινδύνους (γήρας, ασθένειες, θάνατος).
Ακόμη, το ΣτΕ απέρριψε τις προσφυγές των δημοσίων υπαλλήλων που είχαν ζητήσει να μείνουν εκτός ΕΦΚΑ λόγω της ειδικής σχέσης που έχουν με το κράτος. Στην απόφαση υπήρξε μειοψηφία σχετικά με τους δημοσίους υπαλλήλους που υποστήριξε ότι πρέπει να έχουν χωριστό ασφαλιστικό φορέα.
Επίσης, σε αυτό το θέμα το ΣτΕ έκρινε ότι στον νόμο Κατρούγκαλου υπάγονται όλοι και οι παλαιοί και οι μελλοντικοί απασχολούμενοι, ανεξάρτητα από το πότε ξεκίνησαν να εργάζονται. Αυτό κρίθηκε στη λογική ότι όλοι πρέπει να επωμιστούν το βάρος για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, στο πλαίσιο της αλληλεγγύης των γενεών και λοιπά.
Εισηγητές αυτών των αποφάσεων ήταν οι σύμβουλοι Επικρατείας Σπυρίδων Μαρκάτης, Γεώργιος Τσιμέκας και Άννα Καλογεροπούλου.