Το λιανικό εμπόριο στην Ελλάδα αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, καθώς σύμφωνα με ανάλυση του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ για το τρίτο τρίμηνο και το πρώτο εννεάμηνο του 2025, απαιτείται επιπλέον τζίρος τουλάχιστον 750 εκατ. ευρώ στο τέταρτο τρίμηνο προκειμένου να καλυφθεί το υψηλό λειτουργικό κόστος.
Όπως ανέφερε ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Σταύρος Καφούνης, η πορεία του τζίρου σε συνδυασμό με τις επίμονες αυξήσεις σε μισθώματα, ενέργεια και μισθολογικές επιβαρύνσεις καθιστά το τελευταίο τρίμηνο του έτους το πιο κρίσιμο για τον κλάδο. Για να αντισταθμιστούν οι πιέσεις, απαιτείται αύξηση πωλήσεων κατά τουλάχιστον 10% στο τελευταίο τρίμηνο, ενώ ιδιαίτερη σημασία έχει η εορταστική αγορά που ξεκινά με τη "Black Friday".
Η ανάλυση της ΕΣΕΕ δείχνει ότι το τρίτο τρίμηνο του 2025 σημειώθηκε αύξηση του κύκλου εργασιών κατά 199,3 εκατ. ευρώ, με τον συνολικό τζίρο να διαμορφώνεται σε 7,2 δισ. ευρώ, έναντι 7,0 δισ. το αντίστοιχο διάστημα του 2024. Το πρώτο εννεάμηνο, η αύξηση ήταν 370,4 εκατ. ευρώ, με τον συνολικό τζίρο να φτάνει τα 19,7 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, η αύξηση αυτή είναι η χαμηλότερη από το 2020, γεγονός που προκαλεί ανησυχία, καθώς ο κλάδος δεν επωφελείται πλήρως από την άνοδο των τουριστικών εισπράξεων, που αυξήθηκαν κατά 7,7% το τρίτο τρίμηνο και 9% το πρώτο εννεάμηνο του έτους.
Αξιοσημείωτη είναι η ενίσχυση κατά 36,3% στον κύκλο εργασιών του "Λιανικού Εμπορίου μεταχειρισμένων ειδών σε καταστήματα" το πρώτο εννεάμηνο, στοιχείο που υποδηλώνει στροφή των καταναλωτών σε πιο οικονομικές επιλογές.
Κλαδικές και Περιφερειακές Εξελίξεις
Σε επιμέρους κατηγορίες, ξεχώρισαν οι αυξήσεις σε "Αθλητικό εξοπλισμό" (+8,5%), "Παιχνίδια" (+8,5%), "Η/Υ και περιφερειακές μονάδες" (+7,2%) και "Καλλυντικά" (+7,2%). Αντίθετα, πτώση καταγράφηκε σε "Τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό" (-12,2%), "Εφημερίδες και γραφική ύλη" (-5,4%) και "Υποδήματα" (-4,4%).
Σε περιφερειακό επίπεδο, οι Ιόνιοι Νήσοι (+3,4%), η Αττική (+3,3%) και η Κρήτη (+2,4%) παρουσίασαν τις ισχυρότερες αυξήσεις, ενώ το Νότιο Αιγαίο (-2,5%), η Θεσσαλία (-2,2%) και η Δυτική Μακεδονία (-1,5%) κατέγραψαν τις μεγαλύτερες υποχωρήσεις.
Προβλέψεις και Προκλήσεις για το Τέταρτο Τρίμηνο
Για το τέταρτο τρίμηνο του 2025, ο κύκλος εργασιών πρέπει να φτάσει τα 8,2 δισ. ευρώ (αύξηση 10% σε σχέση με το 2024) ώστε να καλυφθεί το αυξημένο λειτουργικό κόστος και να διασφαλιστεί η βραχυπρόθεσμη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.
Το τρίτο τρίμηνο του 2025, ο ρυθμός ενίσχυσης του τζίρου ήταν 2,8%, δηλαδή σχεδόν ίσος με τον πληθωρισμό, με αποτέλεσμα η αύξηση σε πραγματικό όγκο πωλήσεων να είναι οριακή (0,2%). Οι μεγάλες επιχειρήσεις σημείωσαν αύξηση 4,6% σε πραγματικούς όρους, ωστόσο αυτό δεν αρκεί για να καλύψει τα αυξημένα έξοδα.
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις κατέγραψαν πτώση 1,3% σε πραγματικούς όρους, με τις πολύ μικρές να εμφανίζουν μείωση 2,0% και τις μικρές 1,6%. Οι μεσαίες επιχειρήσεις κινήθηκαν καλύτερα, με αύξηση 3,1% μετά την αφαίρεση των πληθωριστικών πιέσεων.
Απολογισμός Εννεαμήνου και Βιωσιμότητα
Το πρώτο εννεάμηνο του 2025, ο κύκλος εργασιών σε πραγματικές τιμές συρρικνώθηκε κατά 0,6% σε σχέση με το 2024, συνεχίζοντας την αρνητική τάση των τελευταίων τριών ετών. Οι μεγάλες επιχειρήσεις σημείωσαν ισχυρή ενίσχυση πωλήσεων (5,8% σε πραγματικές τιμές), αλλά το αυξανόμενο λειτουργικό κόστος παραμένει πρόκληση.
Το σύνολο των ΜμΕ εμφάνισε στασιμότητα σε ονομαστικές τιμές και πτώση 2,6% σε πραγματικές, με τις πολύ μικρές επιχειρήσεις να βλέπουν μείωση 2,6% στις πραγματικές πωλήσεις και τις μικρές να πιέζονται ακόμη περισσότερο. Οι μεσαίες επιχειρήσεις διατήρησαν θετικό πρόσημο (+0,8%) μετά τη διόρθωση για τον πληθωρισμό.
Τα παραπάνω δεδομένα επιβεβαιώνουν την επιτακτική ανάγκη για στοχευμένα μέτρα στήριξης του λιανικού εμπορίου, όπως έχει προτείνει η ΕΣΕΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα κυρίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. – Επεξεργασία Δεδομένων ΙΝΕΜΥ της ΕΣΕΕ