Πακέτο έργων που αγγίζει τα 15 δισ. ευρώ προετοιμάζει η κυβέρνηση με στόχο να αμβλυνθούν οι τεράστιες επιπτώσεις που φαίνεται πως θα έχει η πανδημία στην ελληνική οικονομία.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για έργα που έχουν ξεκινήσει να προετοιμάζονται εδώ και χρόνια, αλλά δεν προχώρησαν εξαιτίας προβλημάτων χρηματοδότησης, καθυστερήσεων στην τεχνική ωρίμανση και άλλων εκκρεμοτήτων. Σε ορισμένες περιπτώσεις είχαν υπογραφεί και συμβάσεις, όπως συνέβη στον άξονα Πάτρα – Πύργος, που ακυρώθηκαν. Σε άλλες περιπτώσεις, όπως το βόρειο τμήμα του άξονα Κεντρικής Ελλάδας (Ε65), χρειάστηκαν πολυετείς διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που φαίνεται πως τελειώνουν τις προσεχείς εβδομάδες.
Για να μην παραμείνουν τα έργα «ζωγραφιές», όπως έχει πει και ο υπουργός Υποδομών Κώστας Καραμανλής, στην κυβέρνηση εξετάζουν διάφορες λύσεις επιτάχυνσης των διαγωνισμών και ταχύτερης ωρίμανσης. Πρόκειται για λύσεις η εφαρμογή των οποίων συνδέεται με τις προθέσεις των Βρυξελλών, αλλά και τη στάση των ελληνικών κατασκευαστικών ομίλων, που τα τελευταία χρόνια έχουν πνιγεί σε μία καταιγίδα προσφυγών.
Αρκετά έργα ακυρώθηκαν και άλλα, όπως η νέα γραμμή 4 του μετρό Αθήνας, κινδυνεύουν με ακύρωση εξαιτίας των συνεχών δικαστικών προστριβών. Επιπλέον, το μέλλον αρκετών έργων συνδέεται με τη δυνατότητα χρηματοδότησης σε μια περίοδο νέων δυσκολιών για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα.
Ένα από τα σενάρια που έχουν πέσει στο τραπέζι είναι να ενταχθούν κάποια μεγάλα έργα στις «Στρατηγικές Επενδύσεις» ώστε να εκδίδονται με μεγάλη ταχύτητα οι σχετικές άδειες.
Ο σχετικός νόμος, που είχε ψηφιστεί πέρυσι την άνοιξη από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ προβλέπει πως «για την έκδοση οποιασδήποτε απαιτούμενης άδειας, έγκρισης ή γνωμοδότησης για την εγκατάσταση ή λειτουργία Στρατηγικής Επένδυσης, ορίζεται προθεσμία σαράντα πέντε (45) ημερολογιακών ημερών, με την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων οι οποίες έχουν ενσωματώσει διαδικασίες και προθεσμίες του ενωσιακού δικαίου. Η προθεσμία αυτή εκκινεί από την υποβολή από τον φορέα της επένδυσης στη Γενική Διεύθυνση Στρατηγικών Επενδύσεων (ΓΔΣΕ) του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης του σχετικού φακέλου για έκαστη απαιτούμενη άδεια, έγκριση ή γνωμοδότηση με όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Στην ως άνω προθεσμία δεν συνυπολογίζεται ο χρόνος προσκόμισης των ζητούμενων από τη Διοίκηση συμπληρωματικών στοιχείων».
Κατά… σύμπτωση ο νόμος των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ δεν προέβλεπε πειθαρχικές κυρώσεις για τους δημοσίους λειτουργούς που καθυστερούν, κάτι που αντιμετώπισε η σημερινή κυβέρνηση με προσθήκη σε ένα από τα πρώτα νομοσχέδια που ψήφισε η Βουλή.
Το δεύτερο όπλο που προσπαθεί να αξιοποιήσει το υπουργείο Υποδομών είναι η πειθώ! Να πείσει, δηλαδή, τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να επιταχύνουν τις εγκρίσεις σε κρίσιμα μεγάλα έργα της χώρας όπως ο άξονας Πάτρα – Πύργος, το Ε65, αλλά και οι επεκτάσεις του φυσικού αντικειμένου των συμβάσεων παραχώρησης με ταυτόχρονη χρονική επέκτασή τους.
Το σχέδιο για υλοποίηση πρόσθετων έργων μέσα από τις υφιστάμενες συμβάσεις είχε ξεκινήσει από την προηγούμενη κυβέρνηση αλλά πάγωσε. Τώρα ξαναζωντανεύει καθώς δεν περισσεύουν χρήματα. Προβλέπει πως οι εταιρείες που διαχειρίζονται τους οδικούς άξονες θα κατασκευάσουν με δικά τους κεφάλαια κάποια νέα έργα, που συμπληρώνουν το εθνικό οδικό δίκτυο, με παράταση των συμβάσεων παραχώρησης. Πρόκειται για μοντέλο που εφάρμοσαν και κάποιες άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία, ενώ πιο πρόσφατα το ακολούθησε και η Κροατία.
Το τρίτο όπλο είναι ένα εργαλείο υλοποίησης που περιλαμβάνεται στο προεκλογικό πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας, οι λεγόμενες «Προτάσεις Καινοτομίας». Προβλέπει πως «ιδιωτικοί φορείς μπορούν να διαμορφώσουν και να υποβάλουν πρόταση για ένα έργο για το οποίο δεν υπάρχει σε εξέλιξη διαγωνιστική διαδικασία με σύστημα παραχώρησης (ολικής ή μερικής) ή συνδυαστικό σύστημα ανταποδοτικής αμοιβής και πληρωμών διαθεσιμότητας». Πρόκειται για έργα με προϋπολογισμό μεγαλύτερο από κάποιο συγκεκριμένο ποσό που θα καθορίζεται στο σχέδιο νόμου. Ο ιδιώτης καταθέτει ολοκληρωμένη πρόταση και έχει πλεονέκτημα στο διαγωνισμό που ακολουθεί.
Το ρυθμιστικό πλαίσιο για τις «Προτάσεις Καινοτομίας» θα περιλαμβάνεαι στο ευρύτερο πακέτο αλλαγών στους διαγωνισμούς δημοσίων έργων που προωθεί το υπουργείο ως τέταρτο όπλο για την επιτάχυνσή τους. Πρόκειται για αλλαγές στο γνωστό πολυνομοσχέδιο 4412 / 2016 για τις δημόσιες προμήθειες ώστε να ολοκληρώνονται πιο γρήγορα οι διαγωνισμοί, να περιοριστούν οι παράλογες εκπτώσεις, να εφαρμοστούν επιτέλους πραγματικά τιμολόγια στο κόστος των έργων, να ενισχυθεί η επίβλεψη με συμμετοχή ιδιωτών, κ.α.
Στην αγορά κατασκευών παραμένουν επιφυλακτικοί, υπενθυμίζοντας πως το 2019 ήταν στην ουσία χαμένη χρονιά για τον κλάδο, ενώ το ίδιο φαίνεται πως θα συμβεί και στο πρώτο εξάμηνο του 2020, αν και φέτος έπρεπε να «τρέχουν όλοι στα εργοτάξια» επειδή κορυφώνεται το ΕΣΠΑ.
Στο υπουργείο Υποδομών απαντούν πως η επιτάχυνση των έργων είναι μονόδρομος, όχι μόνο εξαιτίας του υψηλού πολλαπλασιαστή για την οικονομία, αλλά και γιατί μπορούν να στηρίξουν την ελληνική περιφέρεια. Το σχέδιο νόμου με τις αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο αναμένεται να κατατεθεί στις αρχές Ιουνίου.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
