Παραγραφή και των τραπεζικών επιταγών στην πενταετία με απόφαση του ΣτΕ

Στην πενταετία παραγράφονται και οι πιστώσεις τραπεζικών λογαριασμών μέσω επιταγών, έκρινε με απόφασή του το Συμβούλιο της Επικρατείας, ακυρώνοντας μετά πολυετή δικαστική μάχη το πρόστιμο που είχε επιβληθεί σε κατασκευαστική εταιρεία.

Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο με την υπ. αρ. Α1234/2025 απόφασή του εξομοιώνει την επιταγή με την τραπεζική κατάθεση και γενικά τη διακίνηση ποσών μέσω τραπεζικών λογαριασμών και τονίζει πως ισχύουν οι ίδιοι κανόνες για τον έλεγχο της νομιμότητας της προέλευσης των κεφαλαίων. 

Στο πλαίσιο αυτό, επαναβεβαιώνει με σαφήνεια τη νομολογία που έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με την οποία τα στοιχεία κίνησης τραπεζικών λογαριασμών στην ημεδαπή και μέσω επιταγών, δεν αποτελούν «συμπληρωματικά στοιχεία» που δικαιολογούν την επέκταση της παραγραφής από 5 σε 10 έτη.

Η υπόθεση

Το 2005 και το 2008 η κατασκευαστική εταιρεία πούλησε δύο ακίνητα σε ζεύγος αγοραστών. Στα συμβόλαια αναγραφόταν τίμημα 585.302,79 ευρώ και 600.000 ευρώ  αντίστοιχα.

Ωστόσο, από έλεγχο του ΣΔΟΕ το 2012–2014 στους λογαριασμούς των αγοραστών βρέθηκαν και επιταγές συνολικού ύψους άνω των 2,2 εκατ. ευρώ με τελευταία οπισθογράφο την πωλήτρια εταιρεία.

Η ΔΟΥ Δ΄ Αθηνών θεώρησε ότι το επιπλέον ποσό ήταν «μαύρο» τίμημα και εξέδωσε το 2015 πράξεις επιβολής προστίμου για παραβάσεις του ΚΒΣ ύψους 137.484 ευρώ (για το 2005 και 162.500 ευρώ για το 2008.

Οι ελεγκτές της εφορίας υποστήριξαν ότι επί του προκειμένου δεν ισχύει η πενταετής περίοδος της παραγραφής, αλλά επειδή πρόκειται για «συμπληρωματικά στοιχεία» που ανέφερε η έκθεση ΣΔΟΕ η οποία συντάχθηκε το 2014, φορολογική Αρχή έχει το δικαίωμα να καταλογίσει φόρους και πρόστιμα εντός δεκαετίας.

Μάλιστα, το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών (1812/2018) επικύρωσε τα πρόστιμα, δεχόμενο ότι η δεκαετής παραγραφή ίσχυε, επειδή οι επιταγές που περιήλθαν» στη ΔΟΥ μετά την πενταετία είναι «συμπληρωματικά στοιχεία».

Η απόφαση του ΣτΕ

Διαφορετική ήταν η θέση του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο αναίρεσε την απόφαση του Διοικητικού Εφετείου και έκρινε πως:

• Η εξέταση κινήσεων τραπεζικών λογαριασμών στην Ελλάδα αποτελεί βασικό και τακτικό μέσο ελέγχου που η φορολογική αρχή όφειλε να διενεργήσει εντός της κανονικής πενταετίας.
• Το δικαίωμα του Δημοσίου να επιβάλει πρόστιμο για παραβάσεις του ΚΒΣ παραγράφεται κατ' αρχήν με την πάροδο 5ετίας από το τέλος της επόμενης διαχειριστικής περιόδου. Για τη χρήση του 2005, η 5ετία έληγε στις 31.12.2011 (έτος 2006 + 5 χρόνια).
• Το γεγονός ότι ο έλεγχος έγινε το 2012–2014 στους λογαριασμούς των αγοραστών και όχι της πωλήτριας δεν μετατρέπει τα στοιχεία σε «συμπληρωματικά». Οι καταθέσεις των επιταγών στους λογαριασμούς της εταιρείας ήταν ορατές εντός της πενταετίας και οι ελεγκτές της εφορίας θα μπορούσαν να τις είχαν εντοπίσει, εάν διενεργούσαν έγκαιρα τον έλεγχο.
• Η έκθεση ΣΔΟΕ του 2014 δεν συνιστά νέο συμπληρωματικό στοιχείο, αλλά, απλώς, επεξεργάστηκε δεδομένα που ήταν διαθέσιμα νωρίτερα.
• Η πενταετής παραγραφή για τη χρήση 2005 έληγε την 31.12.2011 και η πράξη επιβολής φόρων και προστίμων που εκδόθηκε το 2015 είναι εκπρόθεσμη και άκυρη.
• Η παραγραφή γίνεται 10ετής μόνο αν η διαπίστωση της παράβασης στηρίζεται σε συμπληρωματικά στοιχεία που περιήλθαν στη φορολογική αρχή μετά την πενταετία.
• Στα στοιχεία για το υπόλοιπο ή/και τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών του φορολογουμένου στην ημεδαπή συγκαταλέγονται ασφαλώς τα στοιχεία για την είσπραξη των τραπεζικών επιταγών από τον τελευταίο οπισθογράφο.

Επίσης, παραπέμποντας σε προηγούμενες αποφάσεις του (ΣτΕ 2934, 2935/2017, 172/2018), έκρινε ότι στοιχεία για το υπόλοιπο ή/και τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών του φορολογουμένου στην ημεδαπή ΔΕΝ αποτελούν συμπληρωματικά στοιχεία, καθώς η εξέτασή τους αποτελεί βασικό και τακτικό μέσο του φορολογικού ελέγχου, το οποίο η Διοίκηση όφειλε να είχε εφαρμόσει με τη δέουσα επιμέλεια εντός της αρχικής 5ετίας.

Εφόσον η φορολογική αρχή στήριξε τον καταλογισμό του προστίμου αποκλειστικά σε στοιχεία τραπεζικών κινήσεων στην ημεδαπή, η 10ετής παραγραφή δεν μπορούσε να εφαρμοστεί.

Και η υπόθεση αυτή καταδεικνύει το τεράστιο πρόβλημα που υφίσταται με την καθυστέρηση απονομής της δικαιοσύνης. Για να τελεσιδικήσει χρειάστηκε να περάσουν 20 χρόνια από το επίμαχο συμβάν και 10 χρόνια από την έναρξη της δικαστικής περιπέτειας.