Επιστρέφουν οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες, +20,7 δισ. από τα χαμηλά της κρίσης

Την ανοδική πορεία των καταθέσεων, αποτέλεσμα της σταθεροποίησης και ανάκαμψης της οικονομίας επισημαίνει η διεύθυνση μελετών της Eurobank.

Σύμφωνα με την τελευταία δημοσίευση της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), το  σύνολο των καταθέσεων του διωτικού τομέα διαμορφώθηκε τον περασμένο Αύγουστο στα 139,7 δισ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση κατα 1,1 δισ. ευρώ σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση φτάνει τα 8,1 δισ. ευρώ ή 6,2% από το τέλος του 2018. Η αύξηση των καταθέσεων φτάνει τα 20,7 δισ. ευρώ ή 17,4% σε σχέση με το χαμηλό των 15,5 ετών που σημειώθηκε τον Απρίλιο του 2017.

Σύμφωνα με τους οικονομολόγους της Eurobank h βελτίωση του οικονομικού κλίματος, η μείωση της αβεβαιότητας και η πορεία ανάκαμψης – έστω και ήπιας – της ελληνικής οικονομίας, αποτελούν τους ερμηνευτικούς παράγοντες της ενίσχυσης των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα τα δύο τελευταία χρόνια.

«Θεωρούμε ότι η μείωση του αποθησαυρισμού (επιστροφή φυσικού χρήματος στις εγχώριες τράπεζες) λόγω ενίσχυσης του κλίματος χρηματοπιστωτικής σταθερότητας ήταν ο κυρίαρχος παράγοντας. Το εν λόγω επιχείρημα εδράζεται, 1^ον στη συρρίκνωση της νομισματικής βάσης Μ0 (φυσικό χρήμα σε κυκλοφορία) από τα €50,5 δις τον Ιούνιο 2015 στα €24,1 δις τον Αύγουστο 2019, 2^ον στη σχετικά ήπια ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας (η ζήτηση χρήματος είναι θετική συνάρτηση του ονομαστικού ΑΕΠ) και 3^ον στη συνεχιζόμενη πιστωτική συρρίκνωση (-9,9% τον Αύγουστο 2019 ή -0,1% αν λάβουμε υπ’όψιν τις διαγραφές, τις συναλλαγματικές διαφορές και τις αναταξινομήσεις). Συνεπώς, η διερεύνηση του προαναφερθέντος θετικού αποτελέσματος της αύξησης των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα, αποκαλύπτει και ένα πιθανό ρίσκο για το μέλλον. Αυτό έχεις ως εξής: οι δυνατότητες άντλησης καταθετικών ροών από τη δεξαμενή του αποθησαυρισμού σταδιακά εξαντλούνται. Ως εκ τούτου, η σκυτάλη για την περαιτέρω αύξηση των καταθέσεων στα εγχώρια ΝΧΙ θα πρέπει να περάσει στην πραγματική οικονομία και την ενίσχυση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας (δημιουργία πλούτου). Η αναστροφή της πιστωτικής συρρίκνωσης δύναται να έχει θετική συνεισφορά προς αυτή την κατεύθυνση», σημειώνει η διεύθυνση μελετών.

Η «βουτιά» της κρίσης

Κατά τη διάρκεια της ελληνικής οικονομικής κρίσης, οι καταθέσεις των φορέων του ιδιωτικού τομέα στις εγχώριες τράπεζες υπέστησαν μεγάλη συρρίκνωση. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, το σύνολο των καταθέσεων των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, από το ιστορικό υψηλό του Σεπτεμβρίου 2009 και τα 237,8 δισ. ευρώ (100,1% ως ποσοστό του ΑΕΠ 2009) μειώθηκε στα €119,0 δις τον Απρίλιο 2017 (66,0% ως ποσοστό του ΑΕΠ 2017).

Το 80,8%, δηλαδή τα 96 δισ. ευρώ, της προαναφερθείσας πτώσης προήλθε από τον τομέα των νοικοκυριών και το υπόλοιπο 19,2% (22,8 δισ. ευρώ) από τον τομέα των επιχειρήσεων.

Σύμφωνα με την Eurobank η πτώση των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα οφείλεται στην επιδείνωση του οικονομικού κλίματος, τη συρρίκνωση του ονομαστικού ΑΕΠ και την απομόχλευση των ισολογισμών των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Η άνοδος της αβεβαιότητας (π.χ. στο τέλος Φεβρουαρίου 2012, η απόδοση του 10ετούς ομολόγου της Ελληνικής Δημοκρατίας ήταν στο 36,6%), το χαμηλό κόστος ευκαιρίας διακράτησης ρευστών διαθεσίμων και η μείωση του αποταμιευτικού πλούτου των νοικοκυριών λόγω συρρίκνωσης της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας (π.χ. το ονομαστικό ΑΕΠ από το ιστορικό υψηλό των €242,0 δις το 2008 μειώθηκε στα €176,5 δις το 2017) συνδέονται με την μεγάλη πτώση των καταθέσεων στις εγχώριες τράπεζες.