Με τη χθεσινή έγκριση από την Κομισιόν και του ελληνικού προγράμματος παροχής επιδότησης για τους τόκους επιχειρηματικών δανείων, ύψους 1,2 δισ. ευρώ, «αβγατίζει» στα 12,2 δισ. ευρώ το συνολικό πρόγραμμα για την ενίσχυση της ρευστότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, με στόχο να διατηρηθούν «ζωντανές» στη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων για την πανδημία, που φαίνεται ότι τουλάχιστον και τον Μάιο θα παραμείνουν ενεργά.
Ειδικότερα, τα δάνεια με κρατικές εγγυήσεις μπορούν να φθάσουν τα 10 δισ., η επιδότηση επιτοκίου τα 1,2 δισ. ευρώ και η επιστρεπτέα προκαταβολή το 1 δισ. ευρώ, δηλαδή συνολικά 12,2 δισ., που αντιστοιχούν σε ποσοστό άνω του 6% του ΑΕΠ 2019.
Η επιδότηση στους τόκους δανείων θα δοθεί σε όλες τις επιχειρήσεις που πλήττονται από την πανδημία και, κατόπιν επικοινωνίας με την τράπεζά τους, θα ενταχθούν στο μέτρο της προσωρινής αναστολής στις πληρωμές για το κεφάλαιο των δανείων τους (χρεολύσια). Έτσι, αυτές οι επιχειρήσεις θα απαλλαγούν πλήρως για τη συμφωνημένη περίοδο από πληρωμές τόκων και χρεολυσίων, αφού την πληρωμή των τόκων θα αναλάβει το Ελληνικό Δημόσιο.
Οι κρατικές εγγυήσεις
Όμως, το βασικό εργαλείο για την υποστήριξη του επιχειρηματικού τομέα είναι το πρόγραμμα παροχής νέων δανείων για κεφάλαια κίνησης με εγγύηση από το Δημόσιο, μέσω κινητοποίησης ευρωπαϊκών πόρων από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα.
Αυτό το σχέδιο αρχικά είχε σχεδιαστεί με βάση εγγυήσεις 1 δισ. ευρώ, αλλά η κυβέρνηση πέτυχε την έγκριση από την Κομισιόν του διπλασιασμού των ποσών των εγγυήσεων. Έτσι, δεδομένου ότι για αυτά τα δάνεια οι τράπεζες προσφέρουν μόχλευση έως και πέντε φορές πάνω από το ύψος των κρατικών εγγυήσεων (αν και στην πράξη εκτιμάται ότι θα είναι μικρότερη), από αυτό το μέτρο μπορεί να προσφερθούν νέα δάνεια για κεφάλαια κίνησης έως και 10 δισ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι τα δάνεια αυτά θα κατανεμηθούν σε μικρές και μεσαίες, αλλά και σε μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες αναμένεται να αντλήσουν τις μισές χρηματοδοτήσεις από αυτό το πρόγραμμα.
Σύμφωνα με το σχέδιο της κυβέρνησης, οι εγγυήσεις θα καλύπτουν μόνο νέες χρηματοδοτήσεις και όχι αναχρηματοδότηση παλαιών δανείων. Το πρόγραμμα θα «τρέξει» έως το τέλος του 2020 και οι τράπεζες αναμένεται να είναι έτοιμες για την υποδοχή αιτήσεων ως τα τέλη του μήνα.
Όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, οι χρηματοδοτήσεις θα δοθούν σε βιώσιμες επιχειρήσεις, όπως αυτό θα αξιολογηθεί από τις τράπεζες με βάση τα οικονομικά στοιχεία του 2019, δηλαδή πριν αρχίσουν να επηρεάζονται από την πανδημία. Δεδομένου ότι το Δημόσιο θα εγγυάται κατά 80% κάθε νέο δάνειο, με την τράπεζα να εκτίθεται σε κίνδυνο μόνο για το 20%, τα δάνεια αυτής της κατηγορίας θα έχουν ως βασική διαφορά από τα κανονικά δάνεια το ότι δεν θα απαιτούνται από τις τράπεζες εξασφαλίσεις.
Σημειώνεται ότι το επιτόκιο δανεισμού δεν θα είναι ομοιόμορφο, αλλά θα διαμορφώνεται ανάλογα με την τιμολογιακή πολιτική της κάθε τράπεζας και την αξιολόγηση κινδύνου της κάθε επιχείρησης που θα γίνεται από την τράπεζα. Τραπεζικά στελέχη σημειώνουν ότι, λόγω των ιδιαιτεροτήτων της ελληνικής οικονομίας και του ελληνικού τραπεζικού τομέα τα επιτόκια δανεισμού με κρατικές εγγυήσεις δεν θα είναι τόσο χαμηλά όσο στις άλλες χώρες της ευρωζώνης, αλλά πάντως θα είναι αρκετά χαμηλότερα συγκριτικά με τα επιτόκια για δάνεια χωρίς εγγυήσεις.
Το ποσό της χρηματοδότησης που θα παίρνει κάθε επιχείρηση θα προσδιορίζεται με βάση το μισθολογικό κόστος και τον κύκλο εργασιών και δεν θα πρέπει να ξεπερνά:
- Το διπλάσιο του ετήσιου μισθολογικού κόστους, συμπεριλαμβανομένων των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, καθώς και του κόστους του προσωπικού που εργάζεται στους χώρους της επιχείρησης, αλλά επίσημα περιλαμβάνεται στις μισθοδοτικές καταστάσεις υπεργολάβων για το 2019. Στην περίπτωση επιχειρήσεων που δημιουργήθηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου 2019, το ανώτατο δάνειο δεν πρέπει να υπερβαίνει το κατ’ εκτίμηση ετήσιο μισθολογικό κόστος για τα δύο πρώτα έτη λειτουργίας της.
- Το 25% του συνολικού κύκλου εργασιών της επιχείρησης κατά το έτος 2019.
Για να ξεπερασθούν αυτά τα όριο απαιτείται τεκμηρίωση και αιτιολόγηση των αναγκών ρευστότητας του δικαιούχου για τους επόμενους 18 μήνες εάν πρόκειται για μικρομεσαία επιχείρηση ή αυτοαπασχολούμενο και για τους επόμενους 12 μήνες, σε περίπτωση μεγάλης επιχείρησης.
Τα δάνεια θα έχουν μέγιστη διάρκεια πέντε ετών, ενώ για τα δάνεια με διάρκεια μέχρι τρία έτη θα δίνεται η δυνατότητα στις επιχειρήσεις να πληρώνουν μόνο τόκο και να εξοφλούν το κεφάλαιο στη λήξη του δανείου (balloon payment).
Σημειώνεται ότι στο πρόγραμμα μπορούν να μετέχουν επιχειρήσεις που δεν ήταν προβληματικές πριν το τέλος του 2019. Αποκλείονται όσες είχαν στις 31 Δεκεμβρίου 2019 μη εξυπηρετούμενο δάνειο για περισσότερους από τρεις μήνες.
Η επιστρεπτέα προκαταβολή
Εκτός από αυτό το πρόγραμμα, άμεση χορήγηση ρευστότητας από το υπουργείο Οικονομικών μπορούν να λάβουν επιχειρήσεις με έναν έως 500 εργαζομένους μέσω του προγράμματος για την επιστρεπτέα προκαταβολή. Ήδη έχει ανοίξει η ειδική πλατφόρμα για καταγραφή οικονομικών στοιχείων των επιχειρήσεων από την ΑΑΔΕ.
Όπως ανάφερε το Business Daily το Σάββατο, πρόκειται για ένα χρηματοδοτικό σχήμα του υπουργείου Οικονομικών για την περαιτέρω στήριξη μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε όλο το εύρος της οικονομίας, ανεξαρτήτως κλάδου, και πλήττονται από τις επιπτώσεις της πανδημίας.
Ουσιαστικά είναι μια μορφή δανείων από το υπουργείο Οικονομικών απευθείας στις επιχειρήσεις, τα οποία θα πρέπει να εξοφληθούν εντός πενταετίας, με περίοδο χάριτος ενός έτους και χαμηλό επιτόκιο, το οποίο προς το παρόν δεν έχει προσδιορισθεί από το υπουργείο Οικονομικών.
Ανάλογα με την πορεία της επιχείρησης, δίνεται η δυνατότητα μερικής επιστροφής του δανείου. Δηλαδή, αν μία επιχείρηση αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα -τα ακριβή κριτήρια δεν έχουν προσδιορισθεί ακόμη- αφήνεται ανοικτό ένα «παράθυρο» για «κούρεμα» αυτών των δανείων.