Τον απεγκλωβισμό του τραπεζικού συστήματος από το απέραντο βάλτο των «κόκκινων» δανείων επιχειρεί η Τράπεζα της Ελλάδος επιταχύνοντας την εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών. Το μήνυμα της κεντρικής τράπεζας είναι ξεκάθαρο: οι τράπεζες πρέπει να ξεφορτωθούν τα «κόκκινα» δάνεια τώρα χρησιμοποιώντας κάθε μέσο προκειμένου η χώρα να επανέλθει στην κανονικότητα.
Ακόμα περισσότερο επειδή τα συμβατικά μέσα δεν επαρκούν η ΤτΕ ρίχνει στη μάχη και μη συμβατικά όπλα. Το σχέδιο που παρουσίασε χθες προβλέπει την άμεση μείωση του αποθέματος των προβληματικών δανείων των τραπεζών κατά 47% μέσα από μια μη συμβατική συναλλαγή: οι τράπεζες θα μεταβιβάσουν κόκκινα δάνεια ύψους 42 δις. ευρώ και αναβαλλόμενο φόρο 7,5 δις. ευρώ σε μια ειδική εταιρία – όχημα.
Ωστόσο η ΤτΕ δεν σταματά εδώ. Όπως τονίζουν πηγές της κεντρικής τράπεζας ο κεντρικός στόχος είναι ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων πιστωτικών ανοιγμάτων (NPEs) να περιοριστεί σε μονοψήφιο επίπεδο σε ορίζοντα 3ετίας και για το σκοπό αυτό πέραν του σχεδίου θα πρέπει να αξιοποιηθούν γρήγορα όλα τα μέσα και όλες οι εναλλακτικές για την μείωση των κόκκινων δανείων. Μόνον έτσι οι τράπεζες θα μπορέσουν να προσεγγίσουν την ευρωπαϊκή πραγματικότητα και οι τράπεζες να επανέλθουν σε μια κατάσταση κανονικότητας. Οι τράπεζες απελευθερωμένες από το βάρος των προβληματικών δανείων θα μπορέσουν να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη, να διευρύνουν την κεφαλαιακή τους βάση, να αντλήσουν ρευστότητα, να δώσουν νέα δάνεια, να έχουν νέα έσοδα.
«Η επίλυση του προβλήματος της αποτελεσματικής διαχείρισης των NPEs απαιτεί πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς μείωσής τους». «Θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι απαιτούνται επιπλέον εργαλεία στο πλαίσιο της συνολικής στρατηγικής για τη διαχείριση του προβλήματος σε συνεργασία με την Πολιτεία, τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό και φυσικά τα πιστωτικά ιδρύματα», τονίζει η ΤτΕ στην Επισκόπηση του Ελληνικού Χρηματοπιστωτικού Συστήματος.
Τα πλεονεκτήματα του σχεδίου
Το μεγάλο πλεονέκτημα του σχεδίου είναι ότι με μια κίνηση απαλλάσσονται οι τράπεζες και από τα δυο μεγάλα προβλήματα που υποσκάπτουν την εμπιστοσύνη για τον κλάδο και κατ’ επέκταση της χώρας: το δυσθεώρητο ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων και την υπερβολική συμμετοχή του αναβαλλόμενου φόρου στα κεφάλαια των τραπεζών (φορολογικό πλεονέκτημα που δεν μπορεί να αξιοποιηθεί χωρίς επιπτώσεις στους μετόχους λόγω της χαμηλής κερδοφορίας). Αν το σχέδιο υλοποιηθεί η συμμετοχής των DTCs (αναβαλλόμενη φορολογική πίστωση) στα εποπτικά κεφάλαια των τραπεζών θα περιοριστεί στο 30% από 57% σήμερα. Η συναλλαγή αυτή έχει κεφαλαιακή επίπτωση στις τράπεζες αλλά αυτή δεν είναι μοιραία για τους μετόχους. Το σχέδιο της ΤτΕ πετυχαίνει τη διατήρηση του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας άνω του 10% για όλες τις τράπεζες επιτρέποντας να καλύψουν το κεφαλαιακό έλλειμμα χωρίς νέες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει νέο κύκλο αποσταθεροποίησης.
Σήμερα το υπόλοιπο των δανείων των τραπεζών φτάνει τα 185 δις. ευρώ, εκ των οποίων τα 88 δις. ευρώ είναι προβληματικά. Με το σχέδιο της ΤτΕ τα προβληματικά δάνεια θα μειωθούν άμεσα στα 46 δις. ευρώ.
Θα περπατήσει;
Η κύρια εστία ανησυχίας των διοικήσεων των τραπεζών είναι το αν το σχέδιο της ΤτΕ θα κερδίσει την υποστήριξη των ευρωπαϊκών αρχών και ειδικά της ΕΚΤ και τις Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού ( DG Comp). Με την μεταφορά του DTC από τις τράπεζες στο ειδικό όχημα ουσιαστικά το ελληνικό δημόσιο χάνει το δικαίωμα που έχει σήμερα να λαμβάνει τραπεζικές μετοχές κάθε φορά που καταβάλει αναβαλλόμενο φόρο. Πρόκειται για λεπτό ζήτημα που είναι πιθανό να έχει ευρύτερες προεκτάσεις δεδομένου ότι το εργαλείο της αναβαλλόμενης φορολογίας το αξιοποιούν και άλλες χώρες στην Ευρώπη, με πρώτη πρώτη την Ιταλία. Ο χειρισμός του DTC, όπως περιλαμβάνεται στο σχέδιο, μπορεί να αντιμετωπιστεί από την DGCom ως κρατική ενίσχυση και επιδότηση των μετόχων των τραπεζών από τους φορολογούμενους κάτι που είναι δύσκολο να περπατήσει. Το πώς θα αντιδράσει το Υπουργείου Οικονομικών δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο.
Επιπλέον, οι τραπεζίτες ανησυχούν για την πανσπερμία των σχεδίων που τρέχουν παράλληλα και τα οποία θα πρέπει να εξεταστούν από την Ε.Ε. Εκτός του σχεδίου της ΤτΕ, συζητήσεις γίνονται για το κυπριακό μοντέλο (Εστία), το σχέδιο Asset Protection Scheme του ΤΧΣ (σχέδιο που πλέον έχει περάσει στον έλεγχο του υπουργείου Οικονομικών), αλλά και τα επιχειρησιακά σχέδια των τραπεζών, πολυφωνία που πιθανά να προκαλέσει καθυστερήσεις και εμπλοκές. Στη συνάντηση που είχαν πάντως με τον διοικητή της ΤτΕ, Γιάννη Στουρνάρα, οι διοικήσεις των τραπεζών – Alpha Bank, Eurobank, Εθνική Τράπεζα, Τράπεζα Πειραιώς και Τράπεζα Αττικής – οι τραπεζίτες εξέφρασαν την πλήρη υποστήριξή τους στο σχέδιο.
Παρά τις δυσκολίες, καθώς για την έγκριση του σχεδίου απαιτούνται γενναίες πολιτικές αποφάσεις, πολλοί αναλυτές εμφανίζονται αισιόδοξοι ότι το σχέδιο θα υλοποιηθεί και το μεγάλο πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων, επιτέλους, θα αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. «Η ανάγκη είναι η μητέρα της επινόησης» σημειώνει επιτελικό στέλεχος τράπεζας επισημαίνοντας ότι πριν δυο χρόνια ένα τέτοιο σχέδιο θα απορρίπτοντας στη στιγμή. Οι πάντες αναγνωρίζουν, στην Ευρώπη, την κυβέρνηση, την αντιπολίτευση, τις εποπτικές αρχές και τις τράπεζες, ότι αν δεν υπάρξει λύση εδώ και τώρα στο θέμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων η Ελλάδα σύντομα θα βρεθεί αντιμέτωπη με νέα κρίση, αυτή τη φορά τραπεζική. Τα μη συμβατικά προβλήματα αντιμετωπίζονται με μη συμβατικές λύσεις ειδικά όταν δεν υπάρχει χρόνος.
(Αρχική δημοσίευση Economistas)
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
