Με μια κοινή δήλωση προθέσεων, που σε γενικές γραμμές υιοθετεί τις προτάσεις Λέτα για ενοποίηση αγορών και Ντράγκι για μεγάλες επενδύσεις στην καινοτομία, οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες προσπάθησαν χθες στη Βουδαπέστη να επιταχύνουν τη λήψη μέτρων ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, που έχουν κατεπείγοντα χαρακτήρα, όπως τόνισε χθες ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης. Πολύ περισσότερο ενόψει της εφαρμογής της επιθετικής πολιτικής «Πρώτα η Αμερική» από τον Ντόναλντ Τραμπ.
Ωστόσο, η «Νέα Ευρωπαϊκή Συμφωνία Ανταγωνιστικότητας» των Ευρωπαίων ηγετών δεν παύει να είναι μια γενική διακήρυξη προθέσεων, που μένει να επιβεβαιωθεί αν μπορεί να οδηγήσει σε γρήγορες δράσεις. Ενδεικτικό ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να κινείται με τους γνωστούς, βραδείς ρυθμούς της είναι ότι οι ηγέτες καλούν την Κομισιόν να παρουσιάσει έως τον Ιούνιο 2025 προτεινόμενα μέτρα για την ενίσχυση της λειτουργίας της κοινής αγοράς, κάτι που σημαίνει ότι οι κρίσιμες αποφάσεις για αυτό το θέμα μετατίθενται το β' εξάμηνο του 2025, παρότι έχει εξαιρετικά επείγοντα χαρακτήρα.
Επιπλέον, σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση των επενδύσεων που απαιτούνται και υπολογίζονται σε 800 δισ. ετησίως από τον Μάριο Ντράγκι, δεν γίνεται από τους ηγέτες αναφορά στην έκδοση κοινού χρέους, την οποία έχει προτείνει ο πρώην κεντρικός τραπεζίτης και πρωθυπουργός της Ιταλίας, καθώς αυτό αποτελεί θέμα ταμπού για τη Γερμανία και άλλες χώρες του Βορρά.
Όπως σημειώνει η Guardian, οι αναλυτές δεν εντυπωσιάστηκαν από τη δήλωση της Βουδαπέστης. «Δεν υπάρχει καμία αίσθηση από αυτή την αρχική δήλωση των ηγετών της ΕΕ ότι έχουν κατανοήσει την κλίμακα των προκλήσεων που παρουσιάζονται από τη δεύτερη θητεία του Τραμπ», δήλωσε ο Μουιτάμπα Ράχμαν του Eurasia Group. Ο Λούντοβις Σούμπραν, επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz, δήλωσε: «Η Ευρώπη δεν είναι έτοιμη για αυτό».
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τόνισε ότι η Ευρώπη έχει πάρα πολλά εμπόδια στην καινοτομία και πρέπει να μειώσει δραστικά τη γραφειοκρατία, ειδικά για τις νεοσύστατες επιχειρήσεις. Απαιτείται αύξηση των επενδύσεων, διευκόλυνση της πρόσβασης σε κεφάλαια και αύξηση της παραγωγικότητας. «Υπάρχει ευρεία συναίνεση ότι αυτή είναι η βάση πάνω στην οποία πρέπει να προχωρήσουμε», υπογράμμισε η φον ντερ Λάιεν, σημειώνοντας ότι σχεδιάζονται ένα «ενιαίο εγχειρίδιο κανόνων» για τις νεοσύστατες επιχειρήσεις, καθώς και βήματα για τη μείωση των τιμών της ενέργειας που είναι τρεις ή τέσσερις φορές υψηλότερες στην ΕΕ από ό, τι στις ΗΠΑ.
Ο Μάριο Ντράγκι, ο οποίος παρουσίασε αναλυτικά την έκθεσή του στους 27 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ που συμμετείχαν στη σύνοδο κορυφής, δήλωσε χθες ότι το μπλοκ δεν μπορεί πλέον να αποτρέψει ζωτικές αποφάσεις, προσθέτοντας ότι η «αίσθηση του επείγοντος σήμερα είναι μεγαλύτερη από ό,τι ήταν πριν από μια εβδομάδα. Έχουμε αναβάλει πάρα πολλές σημαντικές αποφάσεις προκειμένου να βρούμε συναίνεση. Αυτή η συναίνεση δεν ήρθε και ως αποτέλεσμα έχουμε υποστεί χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη και τώρα στασιμότητα».
Ο Ντράγκι τόνισε ότι ο κοινός δανεισμός, που ανέλαβε για πρώτη φορά το μπλοκ για τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης από την πανδημία, θα ήταν απαραίτητος, αλλά η προτεραιότητα θα πρέπει να είναι «μια πραγματική ενιαία κεφαλαιαγορά» για να ρέουν επενδύσεις και αποταμιεύσεις σε όλα τα κράτη μέλη.
Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, δήλωσε ότι η ανταγωνιστικότητα «δεν είναι απλώς ένα τσιτάτο... Αν είχαμε την ίδια ανάπτυξη με τις ΗΠΑ από τις αρχές του αιώνα, η Ευρώπη θα είχε 11 εκατομμύρια περισσότερες θέσεις εργασίας. Δεν μπορούμε απλώς να αντιδράσουμε στις εκλογές των ΗΠΑ, πρέπει να δράσουμε».
Η σύνοδος κορυφής ενέκρινε μια κοινή δήλωση, όπου αναγνωρίζονται τα γενικά συμπεράσματα της έκθεσης του Ντράγκι και τονίζεται ότι απαιτούνται προσπάθειες για την απορρύθμιση, την τόνωση βασικών τομέων όπως η άμυνα, η βιοτεχνολογία και η τεχνητή νοημοσύνη, τη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού στο εμπόριο και τη διερεύνηση νέων δημόσιων και ιδιωτικών επιλογών χρηματοδότησης.
Η δήλωση των 27 ηγετών
Αντιμέτωποι με νέες γεωπολιτικές πραγματικότητες και οικονομικές και δημογραφικές προκλήσεις, εμείς, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε την κοινή οικονομική μας ευημερία, να τονώσουμε την ανταγωνιστικότητά μας, καθιστώντας την ΕΕ την πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο στον κόσμο και διασφαλίζοντας την κυριαρχία, την ασφάλεια, την ανθεκτικότητα και την παγκόσμια επιρροή της ΕΕ. Με βάση τις εργασίες που άρχισαν στις Βερσαλίες και συνεχίστηκαν περαιτέρω στη Γρανάδα, τις Βρυξέλλες και στο στρατηγικό θεματολόγιο, θα καταστήσουμε την Ένωση πιο ανταγωνιστική, παραγωγική, καινοτόμο και βιώσιμη, αξιοποιώντας την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή και διασφαλίζοντας σύγκλιση και ισότιμους όρους ανταγωνισμού τόσο εντός της Ένωσης όσο και παγκοσμίως.
Χαιρετίζουμε τις εκθέσεις «Πολύ περισσότερα από μια αγορά» του Ενρίκο Λέτα και «Το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας» του Μάριο Ντράγκι, οι οποίες εντοπίζουν κρίσιμες προκλήσεις και διατυπώνουν συστάσεις προσανατολισμένες στο μέλλον. Παρέχουν μια σταθερή βάση πάνω στην οποία θα προωθήσουμε φιλόδοξα το έργο μας. Αδράξουμε την κλήση αφύπνισης. Είναι επιτακτική ανάγκη να γεφυρώσουμε επειγόντως το χάσμα καινοτομίας και παραγωγικότητας, τόσο με τους παγκόσμιους ανταγωνιστές μας όσο και εντός της ΕΕ. Θα εργαστούμε με ενότητα και αλληλεγγύη προς όφελος όλων των πολιτών, των επιχειρήσεων και των κρατών μελών της ΕΕ.
Για να τονωθεί η ανταγωνιστικότητά μας, όλα τα μέσα και οι πολιτικές πρέπει να αξιοποιηθούν με ολοκληρωμένο και συνεκτικό τρόπο τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε επίπεδο κρατών μελών. Η διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης δεν αποτελεί πλέον επιλογή. Σήμερα, τονίζουμε την επιτακτική ανάγκη για αποφασιστική δράση για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων και ζητούμε αποφασιστικές και συλλογικές προσπάθειες για τους ακόλουθους παράγοντες ανταγωνιστικότητας, με βάση τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Απριλίου 2024:
1. Εντατικοποίηση των προσπαθειών μας για τη διασφάλιση μιας πλήρως λειτουργικής ενιαίας αγοράς και την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού της ως βασικής κινητήριας δύναμης για την καινοτομία, τις επενδύσεις, τη σύγκλιση, την ανάπτυξη, τη συνδεσιμότητα και την οικονομική ανθεκτικότητα. Για τον σκοπό αυτό, καλούμε την Επιτροπή να παρουσιάσει, έως τον Ιούνιο του 2025, μια νέα και ολοκληρωμένη οριζόντια στρατηγική για την εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς, συμπεριλαμβανομένου ενός χάρτη πορείας με σαφή χρονοδιαγράμματα και ορόσημα.
2. Λήψη αποφασιστικών μέτρων προς μια Ένωση Αποταμίευσης και Επενδύσεων έως το 2026 και επείγουσα πρόοδος όσον αφορά την Ένωση Κεφαλαιαγορών. Αυτό θα δημιουργήσει πραγματικά ολοκληρωμένες ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές, προσβάσιμες σε όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, ιδίως στις ΜΜΕ και τις νεοσύστατες επιχειρήσεις. Αυτό θα επιτρέψει στις καινοτόμες εταιρείες μας να επεκταθούν. Επιπλέον, η αύξηση των επενδύσεων μετοχικού κεφαλαίου θα συμβάλει στη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ σε κρίσιμες τεχνολογίες. Απαιτείται επίσης περαιτέρω πρόοδος για την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης.
3. Διασφάλιση της βιομηχανικής ανανέωσης και απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, και παροχή στην ΕΕ της δυνατότητας να παραμείνει βιομηχανική και τεχνολογική δύναμη. Για τον σκοπό αυτόν, θα αναπτύξουμε μια ευρωπαϊκή βιομηχανική πολιτική για να διασφαλίσουμε την ανάπτυξη των βασικών τεχνολογιών του αύριο, δίνοντας παράλληλα ιδιαίτερη προσοχή στις παραδοσιακές βιομηχανίες που βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο. Καλούμε την Επιτροπή να παρουσιάσει, κατά προτεραιότητα, μια ολοκληρωμένη βιομηχανική στρατηγική για ανταγωνιστικές βιομηχανίες και ποιοτικές θέσεις εργασίας.
4. Δρομολόγηση επανάστασης απλούστευσης, εξασφάλιση σαφούς, απλού και έξυπνου κανονιστικού πλαισίου για τις επιχειρήσεις και δραστική μείωση του διοικητικού και κανονιστικού φόρτου και του φόρτου υποβολής εκθέσεων, ιδίως για τις ΜΜΕ. Πρέπει να υιοθετήσουμε μια ευνοϊκή νοοτροπία βασισμένη στην εμπιστοσύνη, επιτρέποντας στις επιχειρήσεις να ανθίσουν χωρίς υπερβολική ρύθμιση. Οι βασικοί στόχοι που πρέπει να υλοποιηθούν από την Επιτροπή χωρίς καθυστέρηση περιλαμβάνουν την υποβολή συγκεκριμένων προτάσεων για τη μείωση των απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων κατά τουλάχιστον 25% κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, καθώς και τη συμπερίληψη εκτιμήσεων σκοπιμότητας και επιπτώσεων στην ανταγωνιστικότητα στις προτάσεις της.
5. Αύξηση της αμυντικής ετοιμότητας και ικανότητάς μας, ιδίως με την ανάλογη ενίσχυση της αμυντικής τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης μας[1]. Στο πλαίσιο αυτό, η Ύπατη Εκπρόσωπος και η Επιτροπή θα παρουσιάσουν χωρίς καθυστέρηση τις αναπτυγμένες επιλογές για δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση. Θα αξιοποιήσουμε επίσης το δυναμικό της διαστημικής βιομηχανίας.
6. Τοποθέτηση της Ευρώπης στην πρώτη γραμμή της έρευνας και της καινοτομίας παγκοσμίως, ιδίως όσον αφορά τις ανατρεπτικές τεχνολογίες, και επίτευξη του στόχου του 3% του ΑΕΠ για Έρευνα και Ανάπτυξη έως το 2030. Είμαστε έτοιμοι να εργαστούμε πάνω στην πρόταση του Ενρίκο Λέτα για μια «πέμπτη ελευθερία» για την ενίσχυση της έρευνας, της καινοτομίας και της εκπαίδευσης στην ενιαία αγορά.
7. Επιδίωξη του διττού στόχου της στρατηγικής ενεργειακής κυριαρχίας και της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Για τον σκοπό αυτό, θα οικοδομήσουμε κατά προτεραιότητα μια πραγματική Ενεργειακή Ένωση που θα χαρακτηρίζεται από μια πλήρως ολοκληρωμένη και διασυνδεδεμένη αγορά ενέργειας, μέσω της απαλλαγής του ενεργειακού μας μείγματος από τις ανθρακούχες εκπομπές και του εφοδιασμού οικονομικά προσιτών και καθαρής ενέργειας σε όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις μας. Θα ληφθούν επείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης που προκύπτει από τις υψηλές και ευμετάβλητες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη και των αιτίων τους.
8. Οικοδόμηση μιας πιο κυκλικής και αποδοτικής ως προς τη χρήση των πόρων οικονομίας και ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης αγοράς δευτερογενών υλικών, ιδίως πρώτων υλών κρίσιμης σημασίας. Για τον σκοπό αυτό, καλούμε την Επιτροπή να παρουσιάσει την πράξη της για την κυκλική οικονομία.
9. Ενίσχυση των τεχνολογικών ικανοτήτων της ΕΕ, επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού σε όλους τους κλάδους, αξιοποίηση των ευκαιριών της οικονομίας των δεδομένων, με παράλληλη διασφάλιση της ιδιωτικής ζωής και της ασφάλειας, καθώς και προώθηση της ανάπτυξης καινοτόμων τεχνολογιών. Καλούμε την Επιτροπή να υποβάλει σχετικές προτάσεις έως τον Ιούνιο του 2025.
10. Αξιοποίηση του ταλέντου της Ευρώπης και επένδυση σε δεξιότητες για την προώθηση θέσεων εργασίας υψηλής ποιότητας σε ολόκληρη την Ένωση. Στόχος μας θα είναι η ενίσχυση του κοινωνικού διαλόγου, η προάσπιση των ίσων ευκαιριών και η μείωση των ανισοτήτων, σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων.
11. Επιδίωξη μιας φιλόδοξης, ισχυρής, ανοικτής και βιώσιμης εμπορικής πολιτικής, με τον ΠΟΕ στον πυρήνα της, η οποία υπερασπίζεται και προωθεί τα συμφέροντα, την οικονομική διαφοροποίηση και την ανθεκτικότητα της ΕΕ. Θα ενισχύσουμε την οικονομική μας ασφάλεια, διατηρώντας παράλληλα μια ανοικτή οικονομία και οικοδομώντας διεθνείς εταιρικές σχέσεις.
12. Δημιουργία ανταγωνιστικού, βιώσιμου και ανθεκτικού γεωργικού τομέα, παροχή σταθερού και προβλέψιμου πλαισίου για τους γεωργούς, ενίσχυση της θέσης τους στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων και διασφάλιση θεμιτού ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο και στην εσωτερική αγορά.
Χρηματοδότηση κατάλληλη για το μέλλον
Οι προκλήσεις ανταγωνιστικότητας που αντιμετωπίζουμε θα απαιτήσουν σημαντικές επενδύσεις, κινητοποιώντας τόσο δημόσια όσο και ιδιωτική χρηματοδότηση. Δεσμευόμαστε να διερευνήσουμε και να αξιοποιήσουμε όλα τα μέσα και τα εργαλεία για την επίτευξη των στόχων μας: το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο ως ουσιαστικό μέσο για την υλοποίηση των στρατηγικών μας προτεραιοτήτων· την Ένωση Κεφαλαιαγορών, για την κινητοποίηση ιδιωτικής χρηματοδότησης· και την αυξημένη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Θα διερευνήσουμε την ανάπτυξη νέων μέσων. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων.
Η ανάγκη για μια ενιαία απάντηση δεν ήταν ποτέ πιο επιτακτική. Καλούμε όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη να εφαρμόσουν και να υλοποιήσουν επειγόντως αυτή τη νέα ευρωπαϊκή συμφωνία ανταγωνιστικότητας. Θα συνεχίσουμε να παρέχουμε περαιτέρω στρατηγική καθοδήγηση και να επανεξετάζουμε τακτικά την πρόοδο κατά το επόμενο έτος.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
