Σε τονωτικές ενέσεις για την ασφάλεια του μετρό της Αθήνας προχωρούν οι Σταθερές Συγκοινωνίες, τη στιγμή που η καταπόνηση είναι πια εμφανής στο άλλοτε «διαμάντι» των αστικών συγκοινωνιών της πρωτεύουσας. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, το χάος που επικράτησε στον σταθμό του Συντάγματος έφερε στην επιφάνεια τις ελλείψεις συρμών, με αποτέλεσμα μία βλάβη ή αστοχία να ρίχνει έξω το πρόγραμμα δρομολογίων.
Καμπανάκι χτυπά, όμως, και το γεγονός ότι η ΣΤΑ.ΣΥ., τα τελευταία τρία χρόνια, έχει εντοπίσει φθορές στις ράγες των Γραμμών 2 και 3, σε μήκος που αθροιστικά ανέρχεται σε 27,4 χιλιόμετρα σιδηροδροτροχιών. Έτσι, οι συρμοί κινούνται αναγκαστικά σε σημαντικό τμήμα του δικτύου με χαμηλότερες ταχύτητες για λόγους ασφαλείας, γεγονός που επιβαρύνει περαιτέρω τις ήδη χαμηλές συχνότητες των δρομολογίων, ειδικά στις ώρες αιχμής.
Εχθές, η εταιρεία έβγαλε στον αέρα διαγωνισμό για την αντικατάσταση των φθαρμένων γραμμών, στα τεύχη του οποίου επισημαίνεται ότι υπό το πρίσμα των παραπάνω και δεδομένου του μεγάλου κυκλοφοριακού φόρτου των 243 διελεύσεων συρμών ανά γραμμή με έξι βαγόνια έκαστος, εκτιμάται πως «σύντομα θα υπάρξουν ζητήματα ασφαλούς κυκλοφορίας των συρμών».
Αντικατάσταση των καταπονημένων τμημάτων
Με το μέσο να κλείνει τον ερχόμενο Ιανουάριο 25 χρόνια λειτουργίας, και τη δεκαπενταετία της κρίσης να έχει αφήσει βαθύ αποτύπωμα, λόγω έλλειψης πόρων για συντήρηση και εκσυγχρονισμό, η μελέτη που έγινε πριν τρία χρόνια από τη ΣΤΑ.ΣΥ. ανέδειξε σημεία βλαβών στις γραμμές. Από τους μη καταστροφικούς ελέγχους (υπέρηχοι, δινορεύματα) που διενεργήθηκαν καταγράφηκαν αστοχίες, όπως εξάντληση των ορίων κόπωσης του μετάλλου της σιδηροτροχιάς και κατακόρυφες ή πλάγιες φθορές υλικού.
Ειδικότερα, σε περίπου 5.400 μέτρα γραμμής εντοπίσθηκαν ρωγμές στην κεφαλή ή/και στο gauge corner, βάθους 5 ως 8 χιλιοστών, που απαιτούν άμεση αντικατάσταση. Επίσης, σε σιδηροτροχιά μήκους 22.000 μέτρων υπάρχουν πλάγιες και κατακόρυφες φθορές μεγαλύτερες των 6 χιλιοστών (με όριο αντικατάστασης τα 10 χιλιοστά).
Προκειμένου να περιοριστεί ο ρυθμός φθοράς και συγχρόνως να αποφευχθούν συνέπειες που άπτονται της ασφάλειας κίνησης, έχουν επιβληθεί ταχύτητες 40-60 χλμ./ώρα, όταν η κανονική ταχύτητα λειτουργίας του δικτύου είναι τα 80 χλμ./ώρα.
Αντικείμενο του διαγωνισμού, προϋπολογισμού 4,89 εκατ. ευρώ, που διενεργεί η ΣΤΑ.ΣΥ. είναι η αντικατάσταση όλων των τμημάτων που παρουσιάζουν διαπιστωμένες αστοχίες, ώστε να αποκατασταθεί στο σύνολο του δικτύου των Γραμμών 2 και 3 η λειτουργική ταχύτητα των 80 χλμ./ώρα. Δεδομένου ότι η προμήθεια των σιδηροτροχιών και των υλικών είναι αρμοδιότητα της ΣΤΑ.ΣΥ., η συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης σκαρφαλώνει στα 8,03 εκατ. ευρώ. Ως προθεσμία για την υποβολή προσφορών ορίζεται η 2/12/2024.
Μεταμεσονύκτιες εργασίες
Προκειμένου να μην διαταραχθεί η λειτουργία του μέσου, βάσει της προκήρυξης, οι εργασίες από τα συνεργεία του αναδόχου θα γίνονται αποκλειστικά κατά τις νυχτερινές ώρες, όταν δεν λειτουργεί το μετρό. Αυτό σημαίνει ότι το χρονικό περιθώριο είναι μεταξύ 1.05 και 04.15 από Κυριακή ως και Πέμπτη. Ενώ για τα ξημερώματα Παρασκευής προς Σάββατο και Σαββάτου προς Κυριακή θα είναι μεταξύ 2.15 και 4.15.
Μάλιστα, για την υλοποίηση του χρονοδιαγράμματος, που είναι διάρκειας 21 μηνών, ο ανάδοχος θα πρέπει να οργανώσει δύο μέτωπα εργασίας. Σημειώνεται, πάντως, ότι η ισχύς της σύμβασης μετράει από την ημέρα της έγγραφης ειδοποίησης από τη ΣΤΑ.ΣΥ. ότι έχει ολοκληρωθεί η πρώτη παραλαβή σιδηροτροχιών. Δεδομένης της ευαισθησίας του μέσου και των κρίσιμων συστημάτων, όλα τα συνεργεία θα συνοδεύονται υποχρεωτικά από αρμόδιο προσωπικό της ΣΤΑ.ΣΥ.
Ο ανάδοχος αναλαμβάνει, στο πλαίσιο της προετοιμασίας του έργου, να διενεργήσει και την αρχική επιθεώρηση της γραμμής, ώστε να διαπιστώσει εάν υπάρχουν τυχόν πρόσθετα σφάλματα ή φθορές. Αντίστοιχα, μετά την αντικατάσταση και τις απαραίτητες συγκολλήσεις ώστε η γραμμή να είναι ενιαία, θα κάνει έλεγχο των περιοχών της κόλλησης.
Η τελική επιθεώρηση από τον ανάδοχο θα αποτελέσει κατ’ ουσία την «αρχική» αποτύπωση της κατάστασης, που θα παρακολουθείται και θα εμπλουτίζεται περιοδικά με επιπλέον στοιχεία, ώστε να υπάρχει μία βάση για την πρόβλεψη των μελλοντικών εργασιών.
Κενά στο σύστημα αερισμού στη σήραγγα του ηλεκτρικού
Επίσης, η ΣΤΑ.ΣΥ. βάζει μπροστά τον έλεγχο και την αξιολόγηση του υφιστάμενου συστήματος αποκαπνισμού στη σήραγγα του ηλεκτρικού, από το Μοναστηράκι ως την Αττική, μήκους σχεδόν 3 χλμ. Δυσλειτουργίες αυτού του συστήματος είχαν αναδειχθεί λίγο μετά το δυστύχημα των Τεμπών, που έβαλε ψηλά στην ατζέντα τα ζητήματα της ασφάλειας των μεταφορών, από καταγγελίες των εργαζομένων, που έθεταν ζητήματα πυρασφάλειας, εξαερισμού και κλιματισμού στον σταθμό της Ομόνοιας, καθώς και έλλειψης διαδικασιών σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης εντός της σήραγγας.
Στο πλαίσιο της προμελέτης που ζητά η ΣΤΑ.ΣΥ., προϋπολογισμού 28.000 ευρώ, για την ανάταξη του συστήματος αποκαπνισμού της σήραγγας του ηλεκτρικού, θα αναλυθούν σενάρια φωτιάς σε συρμό τόσο ενός αυτής, όσο και στους σταθμούς Ομόνοιας και Βικτώριας. Επίσης, θα γίνει ανάλυση σεναρίου φωτιάς στην αποβάθρα σταθμού και θα συνταχθούν από τον ανάδοχο προτάσεις βελτιστοποίησης των υπαρχουσών υποδομών.
Η προκήρυξη του διαγωνισμού, πάντως, δικαιώνει σε έναν βαθμό τις ανησυχίες. Όπως αναφέρεται, στο τμήμα της σήραγγας Μοναστηράκι-Ομόνοια, έχουν τοποθετηθεί ειδικοί ανεμιστήρες (Jet Fans) στην οροφή, με σκοπό την εξασφάλιση μιας διαμήκους ροής αέρα που θα αποτρέπει την είσοδο καπνού στον σταθμό της Ομόνοιας. Σχετικά, όμως, με την υφιστάμενη κατάσταση επισημαίνεται ότι στο εν λόγω τμήμα «υπολείπεται η ηλεκτρική τροφοδοσία των στροβιλοανεμιστήρων ώσεως (Jet Fans)».
Όσο για τα τμήματα Ομόνοια-Βικτώρια και Βικτώρια-Αττική, λόγω διαφορετικής γεωμετρίας και έλλειψης ύψους έχουν κατασκευαστεί φρεάτια εξαερισμού δίπλα στις θύρες πρόσβασης 6 & 8 στη σήραγγα από το επίπεδο του δρόμου στα οποία τοποθετήθηκαν δύο ζεύγη αξονικών ανεμιστήρων, ώστε ο καπνός να φεύγει στο δρόμο και να εξασφαλίζεται ασφαλής δίοδος διαφυγής προς τους σταθμούς. Οι ανεμιστήρες είναι ηλεκτροδοτημένοι μέσω αντίστοιχων ρυθμιστών στροφών και ενεργοποιούνται από τους πίνακες τροφοδοσίας ή μέσω τοπικών χειριστηρίων από τα αντίστοιχα εποπτεία των σταθμών, πλην όμως του σταθμού Ομόνοιας λόγω βλάβης του αντίστοιχου inverter.