Ταβάνι πιάνει η αγορά εμπορικών ακινήτων καθώς η χώρα αδυνατεί να αξιοποιήσει την «τρομακτική» ζήτηση που προκύπτει για τα ελληνικά assets από ξένους επενδυτές, σύμφωνα με ειδικούς.
Καθυστερήσεις σε κρίσιμα έργα υποδομών περιορίζουν τα σημεία στα οποία μπορούν να κατασκευαστούν νέα έργα από developers και επενδυτές που ταιριάζουν στις ανάγκες των ξένων χαρτοφυλακίων.
Έτσι, τα προϊόντα της αγοράς σε νέα και πράσινα γραφεία, logistics και ξενοδοχεία παραμένουν λίγα και δυσεύρετα με αποτέλεσμα οι ξένοι επενδυτές συχνά να φεύγουν «με άδεια τα χέρια».
«Το ότι η αγορά είναι ρηχή είναι ίσως το μεγαλύτερο μας πρόβλημα», τόνισε χθες ο Ερρίκος Αρώνες, διευθύνων σύμβουλος της Hellenic Properties σε δηλώσεις του στο συνέδριο Prodexpo. «Αν έχεις δώσει άδεια για ένα ξενοδοχείο και δεν υπάρχει πρόβλεψη για δρόμο ή για νερό, τότε μην μου δίνεις άδεια», προσθέτει ο ίδιος.
Τα προβλήματα της αγοράς ακινήτων μοιάζουν με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τουρισμός, όπου οι επισκέπτες έχουν αυξηθεί όμως για να κάνει το επόμενο βήμα η αγορά και να φιλοξενήσει ακόμα περισσότερους ταξιδιώτες απαιτούνται περισσότερες και καλύτερες υποδομές.
«Μοιάζουμε μπερδεμένοι σχετικά με το ποια κατεύθυνση πρέπει να ακολουθήσουμε», σύμφωνα με την Ναταλία Στράφτη, αναπλ. διευθύνουσα Σύμβουλο της Grivalia Hospitality. «Οι υποδομές μας υποφέρουν και δεν μπορούν να χειριστούν τις ροές μας», συμπληρώνει η κ. Στράφτη.
Από την πλευρά του, ο κ. Γιάννης Δεληκανάκης, διευθύνων σύμβουλος της Southrock Asset Management, μίλησε για «ένα πραγματικά τρομακτικό ενδιαφέρον ξένων επενδυτών που βρίσκουν μπροστά τους ένα μεγάλο στοπ».
«Ο μόνος τρόπος να λυθεί το θέμα είναι το εργαλείο των στρατηγικών επενδύσεων. Υπάρχουν τοπικά συμφέροντα που δεν επιθυμούν τις επενδύσεις, εξελίσσεται ένα μπρα ντε φερ κι ελπίζω η κυβέρνηση να πάρει τις σωστές αποφάσεις», ανέφερε ο κ. Δεληκανάκης.
Ανάμεσα στα άλλα εμπόδια που αντιμετωπίζει η αγορά είναι τα προβλήματα που έχουν ανακύψει από την εφαρμογή του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, αλλά και από την έλλειψη ολοκληρωμένου χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού.
Κλείνει ο ανοδικός κύκλος
Κατά συνέπεια, φαίνεται ότι κλείνει ένας έντονα ανοδικός κύκλος για τα εμπορικά ακίνητα που άνοιξε το 2019. Ειδικοί εκτιμούν ότι δεν υπάρχει το έναυσμα που θα δημιουργήσει έναν νέο βιώσιμο ανοδικό κύκλο στα εμπορικά ακίνητα παρά το ισχυρό ενδιαφέρον από τους επενδυτές και τη διάθεση των τραπεζών να προχωρήσουν σε νέες χρηματοδοτήσεις.
«Αυτή τη στιγμή οι τιμές ανεβαίνουν κυρίως λόγω πληθωριστικών πιέσεων και λιγότερο λόγω ζήτησης. Μετά από πέντε χρόνια φαίνεται ότι κλείνει ο κύκλος. Χρειαζόμαστε κάτι που θα δώσει νέα ώθηση στην αγορά, όμως δεν φαίνεται να υπάρχει στον ορίζοντα», τονίζουν στελέχη του κλάδου στο Business Daily.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδος, το δεύτερο εξάμηνο του 2023 οι τιμές των γραφείων αυξήθηκαν κατά 5% σε ετήσια βάση και των εμπορικών καταστημάτων κατά 6,7%.
Ο ρόλος των ΑΕΕΑΠ
Ένα ακόμα θέμα που προβληματίζει την αγορά είναι η πρόσβαση που έχουν οι ΑΕΕΑΠ στην Ελλάδα στους επενδυτές.
Ο Αθανάσιος Καραγιάννης, Chief Investment Officer της Prodea Investments, μίλησε για την ανάγκη των εισηγμένων ΑΕΕΑΠ να έχουν περισσότερη πρόσβαση σε αγορές με μεγαλύτερο αριθμό επενδυτών που διαθέτουν σημαντικά κεφάλαια. Μάλιστα, πρότεινε ότι το ΧΑ θα μπορούσε να εξετάσει νέες συνεργασίες με άλλα χρηματιστήρια, όπως της Ολλανδίας, σε αυτή την κατεύθυνση.
Σε μια προσπάθεια που αναμένεται να αυξήσει το επενδυτικό ενδιαφέρον στην Trastor, η εταιρεία ανακοίνωσε χθες αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου μέχρι περίπου τα 140 εκατ ευρώ στις αρχές του 2025. Τονίζεται, ότι η κίνηση επιβάλλεται από τους νέους κανονισμούς του χρηματιστηρίου σχετικά με την ελεύθερη διασπορά των μετοχών.
Ο Τάσος Καζίνος, διευθύνων σύμβουλος της Trastor δήλωσε ότι «σχεδιάζουμε μια έκδοση δικαιωμάτων που θα καλυφθεί εν μέρει από την Τράπεζα Πειραιώς ενώ το υπόλοιπο θα είναι διαθέσιμο κυρίως σε Έλληνες λιανικούς επενδυτές».
«Η τάξη μεγέθους μια τέτοιας αύξησης θα εξαρτηθεί από την τιμή στην οποία θα πραγματοποιηθεί η νέα έκδοση. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μετοχές των REICs διαπραγματεύονται επί του παρόντος με έκπτωση σε σχέση με την εσωτερική τους αξία, μπορεί κανείς να υπολογίσει ότι για να επιτύχουμε την ελάχιστη απαίτηση free float του 15% θα πρέπει να συγκεντρώσει από λιανικούς επενδυτές και μόνο μεταξύ 50-70 εκατ ευρώ και άλλα τόσα από τον βασικό μας μέτοχο», πρόσθεσε ο ίδιος.