Σε έναν πρωτοφανή αγώνα δρόμου θα εξελιχθεί η επόμενη περίοδος υποβολής φορολογικών δηλώσεων, με τους φορολογούμενους (και τους λογιστές τους) να κυνηγούν τη «χρυσή» έκπτωση φόρου για τη γρήγορη υποβολή δήλωσης και εκατοντάδες αρμόδια στελέχη του δημόσιου τομέα, αλλά και τον ίδιο τον διοικητή της ΑΑΔΕ, να.. τρέχουν για να αποφύγουν τα πρόστιμα που θα επιβάλλονται σε όσους ευθύνονται για δυσλειτουργίες και καθυστερήσεις.
Το σχέδιο που παρουσίασε χθες ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, με στόχο να δοθεί τέλος στις δυσλειτουργίες που παρουσιάσθηκαν φέτος στο ψηφιακό σύστημα υποβολής δηλώσεων, όπου για πρώτη φορά προβλέφθηκε και η αυτόματη υποβολή προσυμπληρωμένων δηλώσεων, αλλά και να σταματήσουν οι... παραδοσιακές παρατάσεις, ενσωματώνει τις προτάσεις που είχε καταθέσει το Οικονομικό Επιμελητήριο.
Όμως αυτό δεν σημαίνει, όπως έλεγαν λογιστές χθες στο BD, ότι η επιτυχία του θεωρείται εκ των προτέρων εξασφαλισμένη, αφού θα απαιτηθεί μεγάλη προσπάθεια για να πάνε όλα σύμφωνα με το σχέδιο, τόσο από τους λογιστές όσο και, κυρίως, από τα στελέχη του δημόσιου τομέα που έχουν ευθύνη να «φορτώνουν» με στοιχεία το σύστημα της ΑΑΔΕ, αλλά και από τον μηχανισμό της ΑΑΔΕ, που θα πρέπει να λειτουργήσει το σύστημα με ακόμη υψηλότερες απαιτήσεις λειτουργικότητας και αποτελεσματικότητας.
Η νέα προθεσμία υποβολής δηλώσεων, που θα είναι στο εξής σταθερή και θα αφορά φυσικά και νομικά πρόσωπα, ορίζεται στο τετράμηνο μεταξύ 15ης Μαρτίου και 15ης Ιουλίου. Αν και αυτό δεν αναφέρθηκε χθες από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, είναι γνωστό ότι τον επόμενο χρόνο το σύστημα της ΑΑΔΕ θα πρέπει να ανοίξει με πολύ ανεβασμένο τον πήχη για τις προσυμπληρωμένες δηλώσεις μισθωτών, συνταξιούχων κ.α., οι οποίες θα πρέπει να διπλασιασθούν σε σχέση με το 2024 και να ανέλθουν από 1,4 εκατομμύρια σε σχεδόν 3 εκατ.
Το κυνήγι της έκπτωσης και οι παγίδες
Για τους φορολογούμενους, το νέο στοιχείο είναι ότι καθιερώνεται η υψηλότερη στην ιστορία έκπτωση φόρου, η οποία δεν συνδέεται μόνο με τον χρόνο πληρωμής του φόρου, αλλά και με τον χρόνο υποβολής της δήλωσης, καθώς ο στόχος του υπουργείου είναι να γίνει μια «δυνατή» εκκίνηση της διαδικασίας, με μια μαζική οριστικοποίηση δηλώσεων, κυρίως από όσους θα έχουν προσυμπληρωμένες τις δηλώσεις τους στο σύστημα και θα χρειάζεται μόνο να πατήσουν το "send" για να εξασφαλίσουν την υψηλή έκπτωση του 4%.
Ειδικότερα, με το νέο σύστημα όσοι ξοφλήσουν τον φόρο μέχρι την 31 Ιουλίου θα εξασφαλίζουν έκπτωση ανάλογα με τον χρόνο υποβολής της δήλωσης, ως εξής:
α) 4% έκπτωση για όποιον υποβάλλει δήλωση από 15 Μαρτίου έως 30 Απριλίου.
β) 3% έκπτωση από 1 Μαΐου έως 15 Ιουνίου.
γ) 2% έκπτωση από 16 Ιουνίου έως 15 Ιουλίου.
Λογιστές λένε ότι, θεωρητικά τουλάχιστον, αυτό το μέτρο θα ωθήσει τους περισσότερους φορολογούμενους να επιδιώξουν να εξασφαλίσουν την έκπτωση του 4%, κάτι που σημαίνει ότι θα αυξηθεί η πίεση στα λογιστικά γραφεία από τους πελάτες για γρήγορη υποβολή. Προβάδισμα για την επίτευξη αυτού του στόχου θα έχουν, όπως προαναφέρθηκε, όσοι θα έχουν προσυμπληρωμένες δηλώσεις και όσοι έχουν σχετικά απλές δηλώσεις. Υψηλότερος θα είναι ο βαθμός δυσκολίας κυρίως για τους φορολογούμενους με επιχειρηματική δραστηριότητα, που συμπληρώνουν και το έντυπο Ε3.
Το κρίσιμο ζητούμενο, όπως λένε λογιστές, για να λειτουργήσει σωστά αυτή η διαδικασία, θα είναι να μην επαναληφθούν τα... παρατράγουδα που παρατηρήθηκαν φέτος με τα ουκ ολίγα λάθη στα στοιχεία των προσυμπληρωμένων δηλώσεων. Σε κάθε περίπτωση, όμως, όπως τονίζουν, ο αυτοματισμός των προσυμπληρωμένων δηλώσεων έχει τα όριά του και δεν σημαίνει ότι δεν θα χρειασθεί σε πολλές δηλώσεις η παρέμβαση του λογιστή, κάτι που θα προκαλέσει αυξημένο φόρτο εργασίας και καθυστερήσεις.
Ακόμη και αν δεν υπάρχουν λάθη στα στοιχεία της προσυμπληρωμένης δήλωσης, οι φορολογούμενοι θα πρέπει και πάλι να ελέγξουν αν η αυτοματοποιημένη δήλωση της ΑΑΔΕ «φουσκώνει», εξίσου αυτόματα, τα εισοδήματά τους με τα τεκμήρια, κάτι που σημαίνει ότι δεν θα πληρώνουν μόνο μεγαλύτερο φόρο, αλλά μπορεί να χάνουν και κάποια επιδόματα λόγω υπέρβασης εισοδηματικών κριτηρίων. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να κληθεί ο λογιστής για διαπιστώσει ποια περιθώρια υπάρχουν για την κάλυψη των τεκμηρίων (με ανάλωση εισοδημάτων προηγούμενων ετών).
Τα βαριά πρόστιμα σε δημόσιους λειτουργούς
Το νέο σύστημα θα είναι άκρως απαιτητικό για όλους τους φορείς του Δημοσίου που θα κληθούν να στείλουν στοιχεία για μισθούς και συντάξεις με απειλή επιβολής προστίμων για λάθη ή καθυστερήσεις, ακόμη και στον ίδιο τον διοικητή της ΑΑΔΕ.
Προβλέπεται ότι η ΑΑΔΕ θα συστήσει ένα νέο μητρώο, το Ηλεκτρονικό Μητρώο Υπόχρεων Υποβολής Ετήσιου Αρχείου Εισοδημάτων, στο οποίο υποχρεωτικά θα εγγραφούν όλοι οι οργανισμοί και υπηρεσίες του Δημοσίου για να διαβιβάζουν στην ΑΑΔΕ όλα τα αναγκαία στοιχεία για την προσυμπλήρωση και υποβολή των φορολογικών δηλώσεων (αποδοχές από μισθωτή εργασία, συντάξεις, αμοιβές από επιχειρηματική δραστηριότητα, φόρους που παρακρατήθηκαν κ.α.). Τα δεδομένα θα διαβιβάζονται από τις 16 Ιανουαρίου ως το τέλος του Φεβρουαρίου.
Για λάθη και καθυστερήσεις, ή για μη εγγραφή στο νέο μητρώο, οι ευθύνες θα προσωποιούνται και θα επιβάλλονται πρόστιμα σε αρμόδιους λειτουργούς. Ειδικότερα, προβλέπεται πρόστιμο 2.500 ευρώ σε επικεφαλής νομικών προσώπων του Δημοσίου (όπως ο ΕΦΚΑ, ο ΕΟΠΥΥ κ.α.), ή, για τον «στενό» δημόσιο τομέα σε υπηρεσιακούς γραμματείς και, για τους Δήμους, στους γενικούς γραμματείς. Πρόστιμα θα επιιβάλλονται και στους προϊστάμενους που έχουν ευθύνη εκκαθάρισης της μισθοδοσίας. Το πρόστιμο θα προσαυξάνεται κατά 50 ευρώ για κάθε ημέρα καθυστέρησης. Ακόμη και στον διοικητή της ΑΑΔΕ μπορεί να επιβληθεί πρόστιμο, για καθυστερημένη ενεργοποίηση της ψηφιακής πλατφόρμας -όπως διευκρινίζεται, αυτό το πρόστιμο θα επιβάλλεται μόνο αν έχει την ευθύνη της καθυστέρησης η ΑΑΔΕ και όχι αν οφείλεται σε προβλήματα με τη διαβίβαση δεδομένων από τους οργανισμούς του Δημοσίου.
Η απειλή των προστίμων είναι πιθανόν να κινητοποιήσει τους εμπλεκόμενους για να πάει καλύτερα φέτος η διαδικασία. Το πόσο δύσκολο θα είναι αυτό, όμως, φάνηκε πολύ καθαρά φέτος. Η πλατφόρμα της ΑΑΔΕ είχε ανοίξει με μεγάλη καθυστέρηση, στις 25 Απριλίου για τα φυσικά πρόσωπα και την 1η Μαΐου για τα νομικά πρόσωπα, καθώς υπήρχαν πολλά και σοβαρά προβλήματα στη «συγκομιδή» των απαραίτητων στοιχείων.
Όπως τόνιζαν τότε οι λογιστές, φορείς του Δημοσίου και οι τράπεζες είχαν υποβάλει λανθασμένα ή ελλιπή δεδομένα για πολλούς φορολογούμενους. Είχαν παρατηρηθεί, μεταξύ άλλων, προβλήματα στην εκτύπωση εκκαθαριστικών, εσφαλμένη εκκαθάριση (πιστωτικές αντί για χρεωστικές δηλώσεις), έλλειψη στοιχείων για το επίδομα παιδιού, για την επιστρεπτέα προκαταβολή, σφάλματα στους τόκους δανείων και καταθέσεων, έλλειψη στοιχείων για το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης, έλλειψη στοιχείων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, έλλειψη βεβαιώσεων αποδοχών από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, υγειονομικές περιφέρειες και ορισμένους δήμους, «εξασφανισμένα» αυτοκίνητα από το Ε1 ενώ ήταν σε κυκλοφορία το 2023 και πολλά άλλα, που διορθώθηκαν με το πέρασμα του χρόνου, αλλά προκάλεσαν «εμφράγματα» στην όλη διαδικασία.
Αν υπήρχαν στη νομοθεσία τότε τα πρόστιμα που ετοιμάζεται τώρα να καθιερώσει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου, οι τιμωρημένοι λειτουργοί του Δημοσίου θα ήταν δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες.Στο υπουργείο πιστεύουν, πάντως, ότι οι αρρυθμίες του 2024 θα μπορούσαν να ήταν πολύ λιγότερες, αν υπήρχε μια πιο σοβαρή κινητοποίηση αρμοδίων στελεχών στο δημόσιο τομέα και δεν παρατηρούνταν τα γνωστά φαινόμενα δημοσιοϋπαλληλικού ωχαδερφισμού. Τα προσωποιημένα πρόστιμα, όπως εκτιμάται, θα βοηθήσουν να μην επαναληφθούν αυτά τα φαινόμενα...
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
