Τι ψάχνουν στα κοινωνικά δίκτυα οι ειδικοί ελεγκτές της Εφορίας

Εντατικούς ελέγχους στα κοινωνικά δίκτυα διεξάγει η ειδική υπηρεσία που έχει συγκροτήσει η ΑΑΔΕ, αναζητώντας φοροδιαφυγή που πραγματοποιείται μέσω του διαδικτύου, τόσο από επιχειρήσεις όσο και από ιδιώτες.

Οι πρόσφατες επιτυχίες στην αποκάλυψη της φοροδιαφυγής από επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα, οδηγούν στην ένταση των συγκεκριμένων διασταυρώσεων και ελέγχων, καθώς διαπιστώνεται ότι υπάρχει τεράστιο πεδίο παραβατικότητας.

Όμως, ο εντοπισμός τους είναι θέμα ταχύτητας δράσης των φορολογικών αρχών. Όταν εμφανίζονται να δέχονται πληρωμές μέσω τραπεζικών λογαριασμών ή πιστωτικών καρτών, χωρίς να φοβούνται τον έλεγχο της Εφορίας στις καταθέσεις τους, ή να πραγματοποιούν πωλήσεις χωρίς έναρξη δραστηριότητας, σημαίνει πως η δράση τους είναι βραχύβια και κάποια στιγμή θα εξαφανιστούν.

Η ΑΑΔΕ καλείται να τους εντοπίσει ενόσω δραστηριοποιούνται και ο ρόλος αυτός έχει ανατεθεί στο νεοσύστατο τμήμα «Προτεραιοποίησης Υποθέσεων Ελέγχου και Ανίχνευσης Τάσεων Παραβατικότητας, Μηχανογραφικής Υποστήριξης και Αναφορών», το οποίο έχει επιφορτιστεί με την ανίχνευση περιπτώσεων φοροδιαφυγής, που συντελείται μέσω διαφόρων εφαρμογών του διαδικτύου.

Η συγκεκριμένη ειδική ομάδα των υπαλλήλων της ΑΑΔΕ διενεργεί ελέγχους σε Facebook, Instagram, Tik Tok, Χ (Twitter) και άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως επίσης και σε πωλήσεις με όχημα εγχώριες και διεθνείς πλατφόρμες μέσω των οποίων πωλούνται μεταχειρισμένα ή καινούργια αντικείμενα.

Στόχος της είναι ο εντοπισμός φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων που πωλούν αγαθά και υπηρεσίες χωρίς να εκδίδουν παραστατικά, καθώς και φορολογούμενων που δεν δηλώνουν τα ποσά που λαμβάνουν για την προβολή συγκεκριμένων προϊόντων (influencers), αλλά δεν τις δηλώνουν στην εφορία.

Οι βασικές αρμοδιότητες του συγκεκριμένου Τμήματος είναι:

• Η ανίχνευση υφιστάμενων και μελλοντικών τάσεων φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής, μέσω του διαδικτύου ή του έντυπου Τύπου και της αξιοποίησης των σχετικών πληροφοριών.
• Η διενέργεια στοχευμένων ερευνών και διασταυρώσεων προς επαλήθευση και η αξιοποίηση καταγγελιών ιδιωτών ή άλλων στοιχείων που περιέρχονται σε γνώση της Διεύθυνσης από κάθε πηγή.
• Ο καθορισμός και η διαχείριση του περιεχομένου των ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων εκδοτών και ληπτών εικονικών και πλαστών φορολογικών στοιχείων και μητρώου εξωχώριων (offshore) εταιρειών.
• Οι εισηγήσεις για την επιβολή του μέτρου της αναστολής λειτουργίας επαγγελματικών εγκαταστάσεων επιτηδευματιών και των λοιπών πρόσθετων διοικητικών κυρώσεων.
• Η εποπτεία και η διασφάλιση της ορθής εφαρμογής του κανονιστικού πλαισίου της λειτουργίας του Συστήματος Μητρώου Τραπεζικών Λογαριασμών και Λοιπών Πληρωμών (ΣΜΤΛ και Λ.Π.) του άρθρου 62 του ν. 4170/2013.

Ο αλγόριθμος

Στο επίκεντρο της προσοχής των ελεγκτών είναι οι λογαριασμοί που εμφανίζονται στα κοινωνικά δίκτυα να πραγματοποιούν πωλήσεις με οποιονδήποτε τρόπο, τόσο από κανονικά (αδειοδοτημένα eshop), αλλά, κυρίως, από πρωτοεμφανιζόμενες επιχειρήσεις και από ιδιώτες.

Το ελεγκτικό τμήμα έχει δημιουργήσει έναν ειδικό αλγόριθμο, ο οποίος «τρέχει» και ανιχνεύει συναλλαγές, προκειμένου να εντοπίσει τις ύποπτες οι οποίες συγκεντρώνουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

1. Δεν έχουν δηλωθεί οι πωλήσεις στο myDATA.Το σύστημα άμεσα διασταυρώνει αν τα παραστατικά των πωλήσεων αγαθών ή υπηρεσιών έχουν διαβιβαστεί στο myDATA.
2. Διενεργούνται πωλήσεις αγαθών σε πολύ χαμηλές τιμές, σε σχέση με τον ανταγωνισμό, όχι για μια συγκεκριμένη περίοδο που μπορεί να χαρακτηριστεί ως εκπτωτική, αλλά σε μόνιμη βάση. Στις περιπτώσεις αυτές τα αγαθά προέρχονται από εισαγωγές, οι οποίες δεν έχουν δηλωθεί και κυκλοφορούν στην αγορά μέσω της μεθόδου των «καρουζέλ».
3. Πωλήσεις αγαθών ή υπηρεσιών από πρόσωπα, που δεν έχουν κάνει έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας στην ΑΑΔΕ.
4. Οι τραπεζικοί τους λογαριασμοί παρουσιάζουν πιστώσεις, οι οποίες δεν εμφανίζονται στις φορολογικές τους δηλώσεις. Αν έχουν κάνει έναρξη δραστηριότητας, τσεκάρεται το περιεχόμενο των περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ, στις οποίες πρέπει να έχει αναγραφεί η αξία των πωλήσεων. Αν δεν έχουν κάνει έναρξη, φυσικά, ελέγχονται πιο διεξοδικά.
5. Παρακολουθούνται οι κοινωνικές εκδηλώσεις (γάμοι, βαφτίσεις, συναυλίες κ.λπ.), μέσω των αναρτήσεων στα social media, και ελέγχεται αν έχουν εκδοθεί αποδείξεις, οι οποίες να είναι αντίστοιχες με την εικόνα που αναδύεται από τις φωτογραφίες και τα βίντεο που έχουν αναρτηθεί. Συγκεκριμένα ελέγχονται οι εταιρείες κέτερινγκ, φωτογράφησης, διακόσμησης, ανθοπωλείων, μουσικής κ.λπ. 
6. Ελέγχονται οι εμφανιζόμενοι ως χορηγοί των συγκεκριμένων εκδηλώσεων αν π.χ., έχουν εκδώσει παραστατικά για τη χορηγία.
7. Οι πωλήσεις από εταιρείες ή φυσικά πρόσωπα που δέχονται πληρωμές αποκλειστικά μετρητά, μέσω αντικαταβολής, καθώς δημιουργούνται αυτομάτως υποψίες ότι θέλουν αν αποφύγουν τον έλεγχο των καταθέσεων.
8. Οι εταιρείες που δεν έχουν φυσική παρουσία, αλλά μόνο διαδικτυακή είναι εύλογο να μπαίνουν στο «μικροσκόπιο».
9. Ελέγχονται οι κριτικές και οι αξιολογήσεις των πελατών για τα ηλεκτρονικά καταστήματα, με στόχο να εντοπιστούν παράπονα για μη έκδοση αποδείξεων, για μη αποστολή προϊόντος που παραγγέλθηκε και γενικώς επισημάνσεις από τις οποίες μπορεί να διαγνωστεί ότι «κάτι δεν πάει καλά».
10. Ελέγχονται αναρτήσεις στα social media, φορολογουμένων που δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα στην εφορία, αλλά από τις φωτογραφίες προκύπτει ότι διάγουν πολυτελή βίο.
11. Οι πωλήσεις με όχημα εγχώριες και διεθνείς πλατφόρμες μέσω των οποίων πωλούνται μεταχειρισμένα ή καινούργια αντικείμενα. Παρατηρείται ότι εταιρείες μέσω των συγκεκριμένων πλατφορμών πραγματοποιούν κανονικές πωλήσεις, καινούργιων προϊόντων σε συστηματική βάση, πρακτική που ξεφεύγει από την πώληση μεταχειρισμένων αντικειμένων, που ευκαιριακά κάνει κάποιος ιδιώτες. Επίσης, αρκετοί, ενώ έχουν επιχείρηση, στις πλατφόρμες εμφανίζονται συγκεκαλυμμένα, ως «ιδιώτες» και πωλούν αφορολόγητα προϊόντα.
12. Οι influencers, που εμφανίζονται να εμπορεύονται διάφορα προϊόντα, σε δελεαστικές τιμές, αλλά χωρίς να δηλώνουν τις συγκεκριμένες συναλλαγές στην εφορία και να μην πληρώνουν ΦΠΑ και φόρο εισοδήματος ή να διαφημίζουν επιχειρήσεις, ασφαλώς έναντι αμοιβής, την οποία φυσικά δεν δηλώνουν.