Σημαντική αβεβαιότητα επικρατεί στους καταναλωτές σχετικά με την αναγνώριση περιεχομένου που δημιουργείται από Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ για λογαριασμό της Visa. Η πανελλαδική έρευνα, που διεξήχθη το Νοέμβριο 2025, εστίασε στις αντιλήψεις των χρηστών κοινωνικών δικτύων για την AI, τις διαδικτυακές απάτες και την ασφάλεια στις ψηφιακές συναλλαγές.
Πάνω από τους μισούς συμμετέχοντες (53%) δηλώνουν πως δεν είναι ιδιαίτερα ή καθόλου σίγουροι για την ικανότητά τους να αναγνωρίσουν περιεχόμενο που έχει παραχθεί με AI. Αντίθετα, το 45% αισθάνεται αρκετά ή πολύ σίγουρο, με το ποσοστό αυτό να αυξάνεται στις νεότερες ηλικιακές ομάδες.
Το 63% των καταναλωτών αντιμετωπίζει με καχυποψία προσφορές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που φαίνονται «πολύ καλές για να είναι αληθινές». Επιπλέον, το 46% επιδεικνύει δυσπιστία όταν η ποιότητα του περιεχομένου είναι χαμηλή ή η μέθοδος πληρωμής μοιάζει μη ασφαλής, ενώ το 44% είναι επιφυλακτικό σε ύποπτους συνδέσμους URL.
Σχεδόν τέσσερις στους δέκα εκτιμούν ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα καταστήσει δυσκολότερη την αναγνώριση διαδικτυακών απατών, ενώ το 34% θεωρεί ότι θα διευκολύνει την ανίχνευση σε ορισμένες περιπτώσεις. Παράλληλα, το 83% των ερωτηθέντων ελέγχει τη νομιμότητα ενός πωλητή πριν προχωρήσει σε αγορά, και το 76% αποφεύγει διαφημίσεις που δημιουργούν «αίσθηση κατεπείγοντος».
Η μέθοδος phishing παραμένει η πιο διαδεδομένη μορφή εξαπάτησης, με σχεδόν έξι στους δέκα να έχουν στοχοποιηθεί. Απάτες που αξιοποιούν AI ή τεχνικές deepfake αναγνωρίζονται πλέον από το 7% των καταναλωτών.
Επιπτώσεις και συμπεριφορά μετά από εξαπάτηση
Μεταξύ όσων έπεσαν θύματα διαδικτυακής απάτης, το 22% υπέστη οικονομική απώλεια, το 17% συναισθηματική ταλαιπωρία και το 16% εκφράζει δισταγμό για μελλοντικές συναλλαγές. Από αυτούς που έχασαν χρήματα, το 63% έχασε έως 199 ευρώ. Μετά από απόπειρα εξαπάτησης, το 41% δηλώνει ότι θα είναι πιο προσεκτικό, διατηρώντας όμως εμπιστοσύνη και σε μικρότερες επιχειρήσεις, ενώ το 37% περιορίζει τις αγορές του μόνο σε μεγάλες, γνωστές εταιρείες.
Η πλειοψηφία θεωρεί ότι οι διαδικτυακές απάτες στα κοινωνικά δίκτυα εξελίσσονται, με το 37% να πιστεύει ότι οι απατεώνες μιμούνται επιτυχώς αξιόπιστα brands και το 27% να επισημαίνει ότι ο όγκος διαφημίσεων δυσχεραίνει την αναγνώριση απάτης.
Ο Νίκος Πετράκης, Country Manager της Visa στην Ελλάδα, τόνισε πως η εταιρεία συνδυάζει προηγμένη τεχνολογία AI με μακροχρόνια εμπειρία και συνεργασία με τράπεζες και εμπόρους για να ενισχύσει την ασφάλεια στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Υπογράμμισε επίσης τη σημασία της ενημέρωσης των καταναλωτών για την αποφυγή απάτης.
Από την πλευρά του, ο Σταύρος Καφούνης, πρόεδρος της ΕΣΕΕ, επισήμανε ότι οι καταναλωτές βρίσκονται σε διαρκή εγρήγορση για πιθανές απάτες, ενώ οι νεότεροι εμφανίζονται πιο σίγουροι στην αναγνώριση AI-παραγόμενου περιεχομένου. Παράλληλα, εκδηλώνεται σκεπτικισμός για τον ρόλο της AI στην αναγνώριση απατών.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 700 χρηστών κοινωνικών δικτύων άνω των 17 ετών, την περίοδο 4-10 Νοεμβρίου, με δομημένο ερωτηματολόγιο.
Για περισσότερες πληροφορίες: www.visa.gr