Η Διάσκεψη της Ανατολικής Μεσογείου ανέδειξε το ρευστό και αβέβαιο γεωπολιτικό περιβάλλον που διαμορφώνεται στην περιοχή, με ιδιαίτερη έμφαση στις προκλήσεις και τις ευκαιρίες για την Ελλάδα.
Η συζήτηση πραγματοποιήθηκε στις 4 και 5 Δεκεμβρίου στην Αθήνα, στο πλαίσιο του συνεδρίου «Αθήνα: Διάλογοι για την Πολιτική – Athens Policy Dialogues», που διοργανώθηκε από το Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων, το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και την εφημερίδα Το Βήμα.
Ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, μέσω βιντεοσκοπημένου μηνύματος, χαρακτήρισε την τρέχουσα περίοδο ως «εποχή μεγάλων προκλήσεων», επισημαίνοντας ότι «αμφισβητούνται αρχές και βεβαιότητες», με ενεργές ή επαπειλούμενες συγκρούσεις σε Ουκρανία, Γάζα και Σουδάν.
Τόνισε την «κλιμακούμενη υπονόμευση στους διεθνείς θεσμούς και στο διεθνές δίκαιο», ενώ υπογράμμισε ότι η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί «χώρο συγκρούσεων τις τελευταίες δεκαετίες».
Ο κ. Γεραπετρίτης ανέλυσε τη στρατηγική της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής σε τρία επίπεδα: εμπέδωση σταθερότητας στην περιοχή, ενίσχυση διμερών και πολυμερών συμμαχιών και αξιοποίηση της αναβαθμισμένης θέσης της χώρας μέσω νέων πρωτοβουλιών, όπως το σχήμα 5×5.
Όπως ανέφερε, «δεν αρκούμαστε να παρακολουθούμε τα γεγονότα, τα διαμορφώνουμε χωρίς φοβικά σύνδρομα και με ισχυρή αυτοπεποίθηση».
Ο πρώην Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και Υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος περιέγραψε το διεθνές περιβάλλον ως «ρευστό και αβέβαιο», σημειώνοντας πως «έχουν διαρραγεί όλα τα στερεότυπα τους τελευταίους 11 μήνες».
Έκανε λόγο για «μονο-μονοπολικό σχήμα» και «αναβίωση των σφαιρών επιρροής», επισημαίνοντας την ανάγκη επικαιροποίησης της εθνικής στρατηγικής της Ελλάδας.
Ειδικά για τη Διάσκεψη, ο κ. Βενιζέλος τόνισε ότι η κυβέρνηση «στέλνει καθαρό μήνυμα ότι δεν θέλουμε πρωτοβουλίες που αποκλείουν την Τουρκία» και πρότεινε τη συνέχιση των διμερών επαφών με Τουρκία και Λιβύη.
Υπογράμμισε επίσης τη σημασία της Αιγύπτου και τα ενεργειακά ζητήματα, τονίζοντας ότι οι ΗΠΑ «πουλάνε LNG παντού - δεν είμαστε οι μόνοι αγοραστές στην Ανατολική Μεσόγειο».
Ο Λουκάς Τσούκαλης, Πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ, χαρακτήρισε «ευπρόσδεκτη» την πρωτοβουλία του 5×5, δίνοντας έμφαση στη σημασία του διαλόγου. Παράλληλα, επισήμανε ότι η διεύρυνση του σχήματος με χώρες όπως η Τουρκία και η Λιβύη δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με την εκπροσώπηση, ιδίως σε ζητήματα που αφορούν την τουρκοκυπριακή κοινότητα και τη Λιβύη.
Ο κ. Τσούκαλης προειδοποίησε για τις δυσκολίες που παρουσιάζει η περιοχή, αναφερόμενος σε «ένα δύσκολο ναρκοπέδιο» και θέτοντας ως κύριο διακύβευμα τα ζητήματα των θαλάσσιων ζωνών και των κυριαρχικών δικαιωμάτων. Εξέφρασε επίσης αμφιβολίες για το κατά πόσο θα υπάρχει ζήτηση για φυσικό αέριο σε δέκα χρόνια, λόγω της πράσινης μετάβασης.
Η Άννα Διαμαντοπούλου, Πρόεδρος του «Δικτύου» και πρώην Επίτροπος της ΕΕ, υπογράμμισε τη ραγδαία αλλαγή των συνθηκών και επεσήμανε ότι η Ελλάδα κινείται προς τους άλλους τέσσερις συμμετέχοντες του σχήματος χωρίς προηγούμενη «προσπάθεια δημιουργίας εθνικού μετώπου».
Τόνισε τον ρόλο των ΗΠΑ στον ενεργειακό τομέα, με την Ελλάδα να αναλαμβάνει ρόλο μεταφορέα LNG, ενώ χαρακτήρισε την Κίνα ως «δεύτερη δύναμη στη Μέση Ανατολή» που δραστηριοποιείται μέσω εμπορίου.
Η κ. Διαμαντοπούλου υπενθύμισε τη σημασία των Συμφωνιών του Αβραάμ και έθεσε ως κρίσιμα ζητήματα το Κυπριακό και τη Λιβύη. Προειδοποίησε ότι «δεν μπορούμε να πάμε σε περιφερειακή συνεργασία χωρίς την ΕΕ» και χωρίς το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας.
Ο Ευάγγελος Αποστολάκης, Ναύαρχος ε.α. και πρώην Υπουργός Εθνικής Άμυνας, σημείωσε την αυξανόμενη πολυπλοκότητα των ζητημάτων στην Ανατολική Μεσόγειο και επισήμανε την προσπάθεια της Ελλάδας να καταστεί ενεργειακός κόμβος.
Επεσήμανε ότι η πρόταση της πενταμερούς ενδέχεται να δώσει λύσεις, ενώ αναφέρθηκε στη σταθερή τουρκική στρατηγική και στη μεταβλητότητα των σχέσεων με τη Λιβύη.
Η Ινώ Αφεντούλη, Εκτελεστική Διευθύντρια του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ), χαρακτήρισε την πρωτοβουλία ως «εθνική προσπάθεια που αποσκοπεί στην εγκατάσταση μιας περιφερειακής συνεργασίας». Τόνισε ότι η διαδικασία θα ήταν πιο αποτελεσματική αν εντασσόταν σε ευρωπαϊκό πλαίσιο, σημειώνοντας παράλληλα τη χαμηλή δραστηριότητα της ΕΕ στην περιοχή και τη σημασία του στρατηγικού ρόλου των ΗΠΑ.
Τη συζήτηση συντόνισε ο Περικλής Δημητρολόπουλος, Διευθυντής της εφημερίδας «Το Βήμα».
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το συνέδριο, μπορείτε να επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα του Athens Policy Dialogues.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
