Σε «κίτρινο συναγερμό» για την επάρκεια νερού λόγω της ανομβρίας που επικράτησε την τελευταία διετία βρίσκεται η Αττική. Η ΕΥΔΑΠ βάζει από αυτή την εβδομάδα μπροστά την Υλίκη για να εξασφαλίσει ότι, ακόμα κι αν οι συνθήκες ξηρασίας συνεχιστούν, δεν θα υπάρξει πρόβλημα για τα επόμενα 4 με 5 χρόνια, ώστε να προχωρήσει σε επενδύσεις 3 δισ. ευρώ σε ορίζοντα δεκαετίας που θα βάλουν ανάχωμα στη λειψυδρία.
Ενημερώνοντας, εχθές, την αρμόδια υποεπιτροπή υδάτινων πόρων της Βουλής για τον σχεδιασμό της ΕΥΔΑΠ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Χάρης Σαχίνης, σημείωσε πως μέσα στους τελευταίους μήνες παρουσιάστηκε ένα έλλειμμα 250 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων στους ταμιευτήρες νερού. Τα προηγούμενα χρόνια, δεδομένης της ετήσιας κατανάλωσης που ανέρχεται σε 400 εκατ. κ.μ. νερού, οι υφιστάμενες υποδομές σε Μόρνο και Εύηνο, παρουσίαζαν σταθερό ισοζύγιο, δηλαδή «όσο νερό έβγαινε στους ταμιευτήρες, τόσο νερό έμπαινε».
Όμως, λόγω έλλειψης βροχής και χιονιού, από τα 1,1 δισεκατομμύρια κ.μ. νερού που είχαν οι ταμιευτήρες στο τέλος της προπέρσινης υδρολογικής περιόδου, δηλαδή τον Σεπτέμβριο του 2022, την αντίστοιχη περίοδο πέρσι έπεσαν στα 950 εκατ. κ.μ. Οι εκτιμήσεις για φέτος το φθινόπωρο μας φέρνουν στα 700 εκατ. κ.μ. νερού. Μάλιστα, ο κ. Σαχίνης σημείωσε πως βάσει των μοντέλων που τρέχει η ΕΥΔΑΠ, έχουμε απόθεμα νερού για τρία χρόνια.
Σε εφαρμογή το σχέδιο για τη λειψυδρία, αλλά με κόστος
Έτσι, η ΕΥΔΑΠ ενεργοποιεί, με αφετηρία αυτή την εβδομάδα, το σχέδιο των τριών φάσεων που έχει σε ετοιμότητα για τη λειψυδρία, με στόχο «να προσθέσουμε στα αποθέματα που έχουμε, να έχουμε νερό για περισσότερα χρόνια, ώστε να αποκτήσουμε την ευχέρεια να προχωρήσουμε, κάνοντας τα μακροπρόθεσμά μας σχέδια μεσοπρόθεσμα», σύμφωνα με τον επικεφαλής της εταιρείας.
Αυτό σημαίνει ότι μπαίνουν στο σύστημα οι πηγές της Μαυροσουβάλας, που βρίσκονται κάτω από την Πάρνηθα -είναι επί της ουσίας οι πηγές του μέσου ρου του Βοιωτικού Κηφισού, που βρίσκεται κοντά στην Υλίκη. Αυτές οι εναλλακτικές, όμως, έχουν αυξημένο ενεργειακό κόστος, καθώς το νερό πρέπει να αντληθεί από το υπέδαφος, εν αντιθέσει με τον Μόρνο και τον Εύηνο από όπου έρχεται με βαρύτητα.
«Τα μοντέλα μας λένε ότι πλέον πρέπει να μπουν κι αυτές, για να βοηθήσουν να έχουμε νερό για τα επόμενα 4-5 χρόνια», ανέφερε ο κ. Σαχίνης. Στον μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, όπως είχε περιγράψει προ διμήνου κατά την ενημέρωση των αναλυτών, θα αυξηθεί η άντληση από τον κλάδο της Υλίκης και θα ενεργοποιηθούν οι γεωτρήσεις του Μέσου Ρου Βοιωτικού Κηφισού, οι οποίες μέσω του Ενωτικού Υδραγωγείου Διστόμου, τροφοδοτούν το Υδραγωγείο Μόρνου.
Ορόσημο αποτελεί η ερχόμενη υδρολογική περίοδος με δύο ενδιάμεσους σταθμούς. Αρχικά το διάστημα Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου για τις βροχές που θα πέσουν κι εν συνεχεία το διάστημα Δεκεμβρίου – Μαρτίου για τις χιονοπτώσεις. Από αυτές τις δύο περιόδους θα εξαρτηθεί εάν ο σημερινός «κίτρινος» συναγερμός αναβαθμιστεί ή όχι σε «πορτοκαλί», που σημαίνει ότι τα πλάνα θα πρέπει να τρέξουν πιο γρήγορα.
Επενδύσεις 750 εκατ. για την ανάσχεση της λειψυδρίας
Στο τραπέζι βρίσκονται εδώ και έναν χρόνο μια σειρά εναλλακτικές λύσεις για τη συνέχεια, με τον κ. Σαχίνη να επισημαίνει ότι «ευτυχώς, στην Αττική έχουμε εναλλακτικές και, απλά, πρέπει να βρούμε ποια είναι η καλύτερη για την επόμενη μέρα», θέτοντας σε κάθε σχεδιασμό την παράμετρο του κόστους σε συνάρτηση με το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.
Ξεκινώντας από την Ψυττάλεια, εξετάζεται η επαναχρησιμοποίηση του νερού για βιομηχανική χρήση, ίσως και αρδευτική, καθώς το 75% του νερού που καταναλώνουμε και επεξεργάζεται εκεί καταλήγει στη θάλασσα. Αντίστοιχη, λύση εξετάζεται και για το Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) του Θριασίου. Μόνο από το ένα διυλιστήριο της περιοχής να αξιοποιηθεί αυτό το ανακυκλωμένο νερό θα περισωθεί το 1% της σημερινής κατανάλωσης της Αττικής.
Σημειώνεται ότι ήδη στο Ελληνικό, όπου βρίσκεται σε εξέλιξη η μεγαλύτερη αστική ανάπλαση της Ευρώπης, το ΚΕΛ που θα φτιαχτεί θα επεξεργάζεται τα λύματα της ευρύτερης περιοχής, που σήμερα πάνε στην Ψυττάλεια, προκειμένου να ποτίζεται τόσο το Μητροπολιτικό Πάρκο, όσο και το Γκολφ κι άλλες διπλανές εγκαταστάσεις. Υπό εξέταση, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής, είναι και η δημιουργία αντίστοιχης εγκατάστασης για το πάρκο Τρίτση.
Στο πλαίσιο του μεγάλου επενδυτικού πλάνου, ύψους 1 δισ. ευρώ, με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση κατά 90%, που έχει σε εξέλιξη η ΕΥΔΑΠ στην Ανατολική Αττική, τα πέντε νέα ΚΕΛ που χτίζονται, θα έχουν επίσης στόχο την άρδευση. Ακόμη, προχωρά η ολοκληρωμένη χωρική επένδυση για το Αδριάνειο Υδραγωγείο, με στόχο το νερό να αξιοποιηθεί για να ποτίσει πάρκα από την Πάρνηθα ως το Κολωνάκι, ενώ παρόμοιο δίκτυο φτιάχνεται πιλοτικά για ιδιώτες-πελάτες με κήπους στο Χαλάνδρι, ώστε να μην ποτίζου με το πόσιμο νερό.
Επίσης, εξετάζεται και η δυνατότητα επέκτασης, όπως έχει ήδη γίνει από τον Μόρνο, με σήραγγα 30 χιλιομέτρων, στον Εύηνο, δεδομένου ότι 10 χλμ. πιο πέρα υπάρχει ένας παραπόταμος που πηγαίνει στη Λίμνη των Κρεμαστών κι άλλα 10 χλμ. μετά ένας ακόμα παραπόταμος. «Ενδιαφέρον είναι ότι από αυτούς τους παραποτάμους το νερό μπορεί να έρθει στον Εύηνο με βαρύτητα, περιορίζοντας το ενεργειακό κόστος», επισήμανε. Ειδικότερα, δε, για τα Κρεμαστά η χωρητικότητα είναι στα 5 δισεκατομμύρια κ.μ. νερού, όταν όλοι οι ταμιευτήρες της ΕΥΔΑΠ μαζί έχουν χωρητικότητα 1 δισ. κ.μ.
Λύσεις από το εξωτερικό
Μία άλλη λύση υπό εξέταση έρχεται από το εξωτερικό, κυρίως την Καλιφόρνια, και αφορά στον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα με αυτό το επαναχρησιμοποιημένο νερό, ώστε να γίνεται και πάλι πόσιμο, αφού υποστεί φυσικά την κατάλληλη επεξεργασία. «Αυτή τη στιγμή, κοιτάζουμε όλες αυτές τις εναλλακτικές. Να δούμε αρχικά αν υπάρχει υδροφόρος ορίζοντας που δεν είναι μολυσμένος στην περιοχή της Αττικής για να βάλουμε αυτό το νερό και ποιο είναι το κόστος για να το αντλήσεις, να το φέρεις και να το επεξεργαστείς περαιτέρω», εξήγησε ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ.
Με καθοριστικό παράγοντα το κατά πόσο θα βρέχει στην Αττική στο μέλλον, στο τραπέζι βρίσκεται και η ιδέα της συγκέντρωσης του βρόχινου νερού από υποδομές όμβριων, πχ. σε πολυκατοικίες ή γήπεδα για πότισμα, όπως ήδη γίνεται σε άλλες χώρες. Βεβαίως, αναλύεται και η εναλλακτική της αφαλάτωσης. «Εάν όλα τα άλλα αποτύχουν, είμαστε τυχεροί στην Αττική, γιατί έχουμε νερό γύρω μας», σχολίασε ο κ. Σαχίνης, δίνοντας το επιτυχημένο παράδειγμα του Ισραήλ, όπου ένα εργοστάσιο καλύπτει σε αναλογία το 1/3 των αναγκών της Αθήνας. Στα μειονεκτήματα αυτής της μεθόδου είναι το υψηλό ενεργειακό κόστος, το οποίο θα πρέπει να εκτιμηθεί μάλιστα σε ορίζοντα δεκαετιών.
Μία αρχική εκτίμηση, προσδιορίζει το κόστος των έργων που θα χρειαστούν για την ανάσχεση της λειψυδρίας σε πάνω από 750 εκατ. ευρώ, όταν η ΕΥΔΑΠ έχει ήδη σε εξέλιξη τα έργα του 1 δισ. στην Ανατολική Αττική. Παράλληλα, προχωρά το πρότζεκτ των έξυπνων μετρητών, προκειμένου να μειώσει τις απώλειες νερού που σήμερα ανέρχονται στο 23%, αλλά και τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης. Μια επένδυση άνω των 700 εκατ. ευρώ. Σε συνδυασμό, δε, με έργα συντήρησης και επέκτασης δικτύων, η ΕΥΔΑΠ από εκεί που έκανε 15 εκατ. ευρώ επενδύσεις ετησίως θα πρέπει σε μία δεκαετία να προχωρήσει σε έργα 3 δισ. ευρώ.
«Εμείς έχουμε κάνει μελέτες να δούμε τι άλλο μπορεί να χρηματοδοτηθεί, πάμε και κατευθείαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν θέλουμε να αφήσουμε “ούτε δεκάρα” πάνω στο τραπέζι», επισήμανε ο κ. Σαχίνης, τονίζοντας ότι η προσφυγή στον καταναλωτή είναι η έσχατη λύση. Μάλιστα, θα ανακοινωθεί αύριο μία συνεργασία με την ΕΤΕπ για χαμηλότοκα δάνεια προς την εταιρεία.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
