Τα τελευταία καινούργια λεωφορεία εντάχθηκαν στον στόλο των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας το 2013, με την παλιότερη φουρνιά να χρονολογείται από το 1999! Μετά από περισσότερα από δώδεκα χρόνια απαξίωσης, λόγω της οικονομικής κρίσης, η νέα σελίδα για τις οδικές συγκοινωνίες είναι έτοιμη να γυρίσει μετά το Πάσχα, καθώς τα 140 καινούργια ηλεκτρικά λεωφορεία θα μπουν στα καθημερινά δρομολόγια.
Μπορεί να μην μιλάμε ακόμα για μια ολική αναμόρφωση, όμως είναι η αρχή μιας μακράς προσπάθειας να αρθούν τα οδικά μέσα μαζικής μεταφοράς της Αθήνας στα επίπεδα μιας ευρωπαϊκής πρωτεύουσας. Μία επένδυση που θα ανέλθει ως το 2027 στα επίπεδα του 1 δισ. ευρώ, με στόχο η ανανέωση του στόλου να φτάσει στο 100%. Ο επόμενος mega-διαγωνισμός που προετοιμάζεται για να βγει στον αέρα το καλοκαίρι, θα περιλαμβάνει 375 λεωφορεία και 175 τρόλεϊ για την Αθήνα, με ένα κόστος που εκτιμάται σε 200-250 εκατ. ευρώ.
«Θέλουμε να γίνουν οι αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας η πρώτη επιλογή μετακίνησης για τους πολίτες», είπε κατά την πρόσφατη δημοσιογραφική ενημέρωση του Υπερταμείου, ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΑΣΑ, Γιώργος Σπηλιόπουλος. Υπόθεση όχι εύκολη, εάν αναλογιστούμε ότι, αφού πέρασε από σαράντα κύματα, ο πρώτος διαγωνισμός για νέα οχήματα, που ξεκίνησε στα τέλη του 2021, χρειάστηκε δυόμισι χρόνια για να ολοκληρωθεί. Με απώλειες μάλιστα, αφού ξεκίνησε με 750 οχήματα και κατέληξε σε 550 για Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Τα πρώτα νέα λεωφορεία, που είναι και τα πρώτα 140 ηλεκτροκίνητα που θα ενταχθούν στον στόλο της Αθήνας, θα κάνουν το ντεμπούτο τους στα δρομολόγια περί τα μέσα Μαΐου. Οι δοκιμές που έγιναν το προηγούμενο διάστημα, καθώς πρέπει για να ανοίξουν τις πόρτες στο κοινό να έχουν συμπληρώσει 5.000 χλμ., εξελίχθηκαν καλύτερα από το αναμενόμενο. Η αυτονομία τους στις δοκιμές έφτασε στα 300 χλμ., πολύ ψηλότερα από το προαπαιτούμενο.
Με leasing και παραχώρηση 951 νέα λεωφορεία ως το 2025
Η είσοδος των 140 ηλεκτρικών οχημάτων της κινεζικής Yutong θα φέρει την απόσυρση ισάριθμων οχημάτων EURO II της παλιάς φουρνιάς, που φτάνουν σε ηλικία τα 25 έτη. Αυτή τη λογική θα ακολουθήσει και η σταδιακή άφιξη ακόμη 300 λεωφορείων CNG, τεχνολογίας EURO VI, εκ των οποίων 200 δωδεκάμετρα της Industria Italiana Autobus και ακόμη 100 δεκαοκτάμετρα της Iveco.
Όπως ενημέρωσε ο διευθύνων σύμβουλος της ΟΣΥ, Στέφανος Αγιάσογλου, τα 300 οχήματα θα ξεκινήσουν να έρχονται τους επόμενους δύο μήνες, ώστε η προμήθεια να ολοκληρωθεί το 2025. Πρόκειται για μια συνολική αξία επένδυσης για την Αθήνα που έφτασε τα 165 εκατ. ευρώ και θα οδηγήσει στην ανανέωση του στόλου κοντά στο 50%.
Το παζλ θα συμπληρωθεί με τη συμβολή του ιδιωτικού τομέα. Η ΟΣΥ έβγαλε στον αέρα τις προηγούμενες ημέρες τον νέο διαγωνισμό για leasing 300 νέων οχημάτων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, σε αντίθεση με το προηγούμενο leasing που αφορούσε λεωφορεία δεκαετίας. Ο προϋπολογισμός της σύμβασης, διάρκειας 10 ετών, ανέρχεται σε 201,6 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), με δυνατότητα επέκτασης για ένα έτος ακόμη με αντίστοιχη αύξηση του τιμήματος.
Αποτελείται από τρία τμήματα που περιλαμβάνουν 100 καινούργια πετρελαιοκίνητα αρθρωτά, 18 μέτρων, κατηγορίας EURO VI, 100 πετρελαιοκίνητα καινούργια κανονικά λεωφορεία, 12 μέτρων, κατηγορίας EURO VI και 100 καινούργια ηλεκτρικά οχήματα, μήκους 8,5 μέτρων, ελάχιστης αυτονομίας 180 χλμ. μετά των παρελκομένων τους.
Βάσει των όρων του διαγωνισμού, το προσφερόμενο μηνιαίο μίσθωμα ανά αρθρωτό πετρελαιοκίνητο λεωφορείο δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από 6.000 ευρώ/μήνα, για κανονικό πετρελαιοκίνητο 5.300 ευρώ/μήνα και για το ηλεκτρικό 5.500 ευρώ/μήνα. Ο ανάδοχος αναλαμβάνει τη μίσθωση και συντήρηση των οχημάτων, όμως μέρος της συντήρησης θα γίνεται από τεχνικούς της ΟΣΥ στις δικές της εγκαταστάσεις, υπό την εποπτεία και ευθύνη του αναδόχου. Η ημερομηνία κατάθεσης των προσφορών είναι η 29η Μαΐου.
«Πάθαμε και μάθαμε στην Ανατολική Αττική»
Το μεγάλο στοίχημα θα η νέα σύμβαση ανάθεσης συγκοινωνιακού έργου, καθώς η μέχρι σήμερα εμπειρία της παραχώρησης δρομολογίων στα ΚΤΕΛ, ιδίως στην Ανατολική Αττική είναι αποθαρρυντική. Οι «καταδρομικές» αναθέσεις που έγιναν μέσα στην πανδημία είχαν ως αποτέλεσμα να βγαίνουν στους δρόμους οχήματα βρώμικα και υπό κατάρρευση, με χαλασμένες πόρτες, κουδούνια εκτός λειτουργίας, συχνές βλάβες.
Το παραδέχθηκαν και οι επικεφαλής των αρμόδιων φορέων, στη συνέντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε τη Μεγάλη Δευτέρα. Χαρακτηριστική ήταν η φράση του διευθύνοντος συμβούλου του Υπερταμείου, που έχει στο χαρτοφυλάκιό του τις συγκοινωνίες της Αθήνας, Γρηγόρη Δημητριάδη, ότι «πάθαμε και μάθαμε στην Ανατολική Αττική». Από την πλευρά του, ο κ. Σπηλιόπουλος σημείωσε πως η ποιότητα των υπηρεσιών δεν ήταν η επιθυμητή, καθώς η σύμβαση έγινε με βιαστικό τρόπο το 2020. Ως αποτέλεσμα, έχουν αποσυρθεί 70 από τα αρχικά 215 οχήματα.
Αυτή την περίοδο, η νέα σύμβαση ανάθεσης, για διάστημα 8 ετών, με προϋπολογισμό 400,33 εκατ. ευρώ, βρίσκεται στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Εκτιμάται ότι θα υπογραφεί περί τα μέσα Ιουνίου. Μάλιστα, δεδομένου ότι μεγάλος αριθμός οχημάτων βρίσκονται ήδη στην Ελλάδα, αυτά θα ενταχθούν αμέσως στο δίκτυο.
Πρόκειται για συνολικά 211 νέα οχήματα, που θα πάρουν τη θέση των σημερινών ΚΤΕΛ, σε 63 γραμμές της Ανατολικής και της Ανατολικής Αττικής. Ο ΟΑΣΑ έχει προεκτιμήσει την αμοιβή για κάθε τμήμα με βάση το μέγιστο μοναδιαίο κόστος εκτέλεσης συγκοινωνιακού έργου σε 2,340 ευρώ/οχημα το χιλιόμετρο.
Ανάταξη και προσβασιμότητα στο προσκήνιο
Σήμερα, ο ιδιόκτητος στόλος των οδικών συγκοινωνιών, αθροίζει 1.600 οχήματα, μεταξύ των οποίων και 250 τρόλεϊ. Από αυτά, βγαίνουν στους δρόμους καθημερινά 1.000 με το μέγιστο να είναι στα 1.150. Πέρα από την παλαιότητα του στόλου, σημαντικό πρόβλημα αποτελεί και η αδυναμία πρόσβασης σε άτομα με αναπηρία στο υψηλό 39% των οχημάτων.
Όπως σημείωσε ο κ. Σπηλιόπουλος, μέσα στον επόμενο χρόνο θα έχει εξαλειφθεί πλήρως το ποσοστό των οχημάτων που δεν είχαν ράμπες εκ κατασκευής. Έχει ήδη ξεκινήσει η εγκατάσταση ραμπών για ΑμεΑ στα τρόλεϊ, που εκ κατασκευής δεν διέθεταν. Παράλληλα, προχωρά η προσπάθεια ανάταξης όλων των τρόλεϊ, καθώς από τα 250 σήμερα ενεργά είναι τα 200 και στους δρόμους βγαίνουν 160, ώστε να είναι διαθέσιμα στο σύνολό τους.