Να γυρίσει σελίδα στους σιδηροδρομικούς σταθμούς Αθήνας και Θεσσαλονίκης, μετά από δεκαετίες απαξίωσης, με ολοκαίνουργια τέρμιναλ, εμπορικά καταστήματα, χώρους εστίασης και ξενοδοχεία, επιδιώκει η ΓΑΙΑΟΣΕ.
Έχοντας ήδη δρομολογήσει διαγωνισμούς για τους εμβληματικούς σταθμούς Πειραιά και Θεσσαλονίκης, με ορίζοντα ωρίμανσης ως το τέλος του 2026, η εταιρεία έχει βάλει σε προτεραιότητα την αξιοποίηση100 σιδηροδρομικών σταθμών, κυρίως διατηρητέων, παραπλεύρως του δικτύου.
Η νέα εποχή των δύο μεγαλύτερων σιδηροδρομικών σταθμών της χώρας, αν και ο σχεδιασμός βρίσκεται ακόμα σε πρώιμα στάδια, παρουσιάστηκε, εχθές, στο πλαίσιο της Prodexpo 2025. Μιλώντας για τον σιδηροδρομικό σταθμό του μέλλοντος, ο διευθύνων σύμβουλος της ΓΑΙΑΟΣΕ, Παναγιώτης Μπαλωμένος, έκανε λόγο για έναν «ζωντανό κόμβο πόλης» και όχι πια ένα σημείο άφιξης και αναχώρησης.
Σε αυτό το πλαίσιο, προανήγγειλε ότι οι προσκλήσεις μη δεσμευτικού ενδιαφέροντος για τους σιδηροδρομικούς σταθμούς Λαρίσης και Πελοποννήσου θα βγουν στον αέρα το επόμενο διάστημα.
Τα δύο ιστορικά κτήρια στην περιοχή του Κολωνού, αμφότερα διατηρητέα, παραμένουν σύμβολα της συλλογικής μνήμης, όμως αδυνατούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες μίας πόλης 5 εκατομμυρίων κατοίκων και χιλιάδων επισκεπτών.
Ειδικότερα, το κτήριο της οδού Σιδηροδρόμων, που αποτελεί ένα αρχιτεκτονικό κομψοτέχνημα με την υπογραφή του Ερνέστου Τσίλερ, έβαλε «λουκέτο» το 2005, εξαιτίας της οριστικής κατάργηση της παλιάς μετρικής γραμμής της Πελοποννήσου.
Ενώ η καθημερινή εικόνα στον σταθμό Λαρίσης παραμένει αποκαρδιωτική. Εξαιτίας της πλημμελούς συντήρησης και της απουσίας εκσυγχρονισμού, δεν προσομοιάζει σε τίποτα με τους μητροπολιτικούς σιδηροδρομικούς σταθμούς που κοσμούν τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Νέο κτήριο «γέφυρα» πάνω από τις γραμμές
Οι δύο υφιστάμενοι σταθμοί, Λαρίσης και Πελοποννήσου, θα αποτελέσουν και στον μελλοντικό σχεδιασμό σημεία αναφοράς για το νέο συγκρότημα του Σιδηροδρομικού Σταθμού Αθηνών.
Όπως εξήγησε ο αρχιτέκτονας μηχανικός της G-P Architects, Παναγιώτης Γραμματόπουλος, εκ των συμβούλων της ΓΑΙΑΟΣΕ, η ανάπλαση στοχεύει στη δημιουργία ενός πολυλειτουργικού πόλου, που θα αναβαθμίσει την ευρύτερη περιοχή και θα αποτελέσει μία «γέφυρα» στον αστικό ιστό.
Το πιο σύνθετο πρόβλημα που πρέπει να ξεπεραστεί για το ακίνητο των 110 στρεμμάτων περίπου είναι ότι αποτελεί ένα ανελαστικό πολεοδομικό φράγμα που χωρίζει την πόλη στα δύο. Για να ξεπεραστεί αυτό, αξιοποιώντας και όλες τις δυνατότητες του ακινήτου, θα δημιουργηθεί πάνω από τις γραμμές του τρένου ένα νέο κεντρικό κτήριο, στα δυτικά του σιδηροδρομικού σταθμού Αθηνών, επιφάνειας 10.000 τ.μ.
Αυτό θα είναι το σύγχρονο βιοκλιματικό τέρμιναλ της πόλης, με χώρους αναμονής, εκδοτήρια, διαδρόμους πρόσβασης στις αποβάθρες, χώρους φύλαξη αποσκευών, καταστήματα, ποικίλους χώρους εστίασης. Στον επάνω όροφο θα φιλοξενεί καταστήματα, γραφειακούς χώρους και τη διοίκηση.
Τα δύο ιστορικά κτήρια, έκτασης περί τα 1.000 τ.μ. το καθένα, θα αποκατασταθούν για να μετατραπούν σε χώρους πολιτισμού και εστίασης υψηλών προδιαγραφών. Μεταξύ των δύο παλαιών σταθμών, προτείνεται η ανέγερση ενός πολυώροφου ξενοδοχείου, τεσσάρων αστέρων, της τάξεως των 6.000 τ.μ. ως ξενοδοχείο.
Η χρήση του ενδεχομένως συνδυαστεί και με βραχυχρόνια μίσθωση. Ακόμη, κάτω από την πλατεία Λαρίσης θα δημιουργηθεί πολυώροφου πάρκινκ, που θα συνδέεται και με τον κοντινό σταθμό του μετρό.
«Είναι μια πρόταση πνοής για την πόλη. Αποτελεί μία γέφυρα με τον αστικό ιστό, περιλαμβάνοντας χώρους πρασίνου, αναψυχής και περιπάτου», είπε ο κ. Γραμματόπουλος. Σημείωσε, δε, πως η προτεινόμενη δόμηση είναι της τάξης των 18.000 τ.μ., χωρίς να εξαντλεί στην παρούσα φάση την επιτρεπόμενη των 28.000 τ.μ.
Μεταφορικός πόλος 55.000 τ.μ. στη Θεσσαλονίκη
Σε πολυδιάστατο μεταφορικό πόλο, με εμπορικές χρήσεις και χώρους φιλοξενίας που μπορούν να φιλοξενήσουν και φοιτητές, θα μετατραπεί και ο επιβατικός σταθμός της Θεσσαλονίκης. Έχοντας αφετηρία κατασκευής τα τέλη του Μεσοπολέμου, με την ολοκλήρωση να τοποθετείται το 1961, το ιστορικό κτήριο σήμερα είναι αντιμέτωπο με τη μακροχρόνια εγκατάλειψη.
Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους σιδηροδρομικούς σταθμούς των Βαλκανίων, ο οποίος αναμένεται να χαρακτηριστεί και ως διατηρητέος. Το ακίνητο, για το οποίο υπάρχει ήδη ενεργή πρόσκληση εκδήλωσης αρχικού ενδιαφέροντος ως τις 17 Δεκεμβρίου, είναι έκτασης 80.000 τ.μ.
Ο προτεινόμενος σχεδιασμός προβλέπει εκσυγχρονισμό του υφιστάμενου κτηριακού κελύφους, μαζί με τη δημιουργία νέων πολυλειτουργικών εγκαταστάσεων, που θα κάνουν το συγκρότημα πιο ελκυστικό για την αγορά. Η συνολική προτεινόμενη δόμηση ανέρχεται σε 55.000 τ.μ.
Το σημερινό κτήριο των 11.000 τ.μ. θα αποκατασταθεί και θα αναβαθμιστεί, παραμένοντας η καρδιά του σιδηροδρομικού σταθμού, με την κεντρική είσοδο, τα εκδοτήρια, τους χώρους αναμονής και εστίασης, καταστήματα, χώρους διοίκησης. Τα δύο εσωτερικά αίθρια, που σήμερα υπολειτουργούν, θα τονιστούν με ελαφρά επικάλυψη, οδηγώντας το κτήριο στη νέα του εποχή.
Παράλληλα, θα δημιουργηθεί νέο μεγάλο κτήριο της τάξεως των 32.000 τ.μ., βόρεια της υφιστάμενης υποδομής, πάνω από τις σιδηροδρομικές γραμμές, που πρόκειται να εξυπηρετεί πολλαπλές λειτουργίες, όπως εμπόριο, αναψυχή και εστίαση. Ακόμη, θα προσφέρει τη δυνατότητα ανάπτυξης σύγχρονων φωτοβολταικών συστημάτων.
Στα ανατολικά του κεντρικού σταθμού προτείνεται να κατασκευαστεί πολυώροφο ξενοδοχείο, επιφάνειας 12.000 τ.μ., επίσης τεσσάρων αστέρων, που θα μπορεί να εξυπηρετήσει ακόμα χρήσεις βραχυχρόνιας μίσθωσης ή και πιθανής φιλοξενίας φοιτητών, ελλείψει επαρκών δομών στην πόλη. Πέρα από τη σύνδεση του ακινήτου με τα μέσα μεταφοράς, δεδομένου και του νέου σταθμού του μετρό, θα δημιουργηθεί και πολυώροφος υπόγειος χώρος στάθμευσης.
Πώς προχωρά η ωρίμανση για Θεσσαλονίκη και Πειραιά
Η βολιδοσκόπηση της αγοράς μέσω της εκδήλωσης του μη δεσμευτικού ενδιαφέροντος στις προσκλήσεις της ΓΑΙΑΟΣΕ αναμένεται να δώσει σημαντικές κατευθύνσεις, καθώς ωριμάζει ο σχεδιασμός. Ο δρόμος ανοίγει με τους σιδηροδρομικούς σταθμούς Πειραιά και Θεσσαλονίκης στις 17 Δεκεμβρίου.
«Από την πρώτη μελέτη μας, έχουμε παρατηρήσει ότι η αξιοποίηση των σιδηροδρομικών σταθμών μπορεί να προσδώσει αξία στην ίδια την εταιρεία και στο εθνικό ΑΕΠ, κατά τρεις φορές πάνω από το κόστος κατασκευής τους», είπε χαρακτηριστικά ο Χρήστος Κοσμάς, partner, Strategy & Transactions, Real Estate Leader της Deloitte, που ενεργεί ως χρηματοοικονομικός σύμβουλος της ΓΑΙΑΟΣΕ.
Διέβλεψε ότι η εν εξελίξει σιδηροδρομική μεταρρύθμιση, σε συνδυασμό με την αύξηση των ξένων επενδύσεων στο realestate, τάση που διατηρείται και το 2025, δημιουργούν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για τις επικείμενες διαγωνιστικές διαδικασίες.
Μάλιστα, ο Ιωάννης Οικονόμου, τεχνικός διευθυντής της MTC – Μακεδονική Τεχνική Εταιρεία, εκ της κοινοπραξίας του τεχνικού συμβούλου με τη Salfo, έθεσε ως στόχο την έκδοση των προεδρικών διαταγμάτων για τους Σ.Σ. Θεσσαλονίκης και Πειραιά εντός του 2026. Επί του παρόντος, επικαιροποιούνται οι μελέτες, πολεοδομικές και περιβαλλοντικές (ΣΜΟΕ), οι οποίες και ολοκληρώθηκαν από το 2018 με 2019, λαμβάνοντας υπόψιν τα νέα πληθυσμιακά δεδομένα και τις προτάσεις που θα καταθέσει η αγορά.
Εν συνεχεία, οι επικαιροποιημένες μελέτες θα τεθούν σε διαβούλευση, με στόχο τον Απρίλιο – Μάιο να ληφθεί η απαραίτητη έγκριση από το κεντρικό συμβούλιο διαχείρισης και αξιοποίησης δημόσιας περιουσίας. Κατόπιν θα ξεκινήσει η συγγραφή των προεδρικών διαταγμάτων (ΠΔ) για την έγκρισή τους από το ΣτΕ. Αυτό είναι και το σημείο ορόσημο για την αξιοποίηση.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
