«Κόκκινα» δάνεια: Τα πέντε κρίσιμα προαπαιτούμενα για οριστική λύση

Νέα δεδομένα δημιουργεί η μαζική μεταβίβαση μη εξυπηρετούμενων δανείων από τις τράπεζες σε εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων, πιο γνωστές ως funds ή servicers.

Ήδη περισσότερα από 30 δισ. ευρώ προβληματικών δανείων έχουν περάσει στον έλεγχο των servicers, ποσό που θα ξεπεράσει τα 70 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους, βάζοντας σε νέες βάσεις την προσπάθεια αντιμετώπισης του μεγάλου προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων μετά από πολλά χρόνια καθυστερήσεων και αδράνειας.

Σημειώνεται ότι η μεταβίβαση των «κόκκινων» δανείων από τις τράπεζες στις εταιρίες διαχείρισης δεν λύνει αυτόματα το πρόβλημα αντίθετα ακολουθεί το δύσκολο έργο της ανάκτησης των απαιτήσεων που στην ελληνική περίπτωση είναι ακόμα πιο δύσκολο δεδομένου ότι τα προηγούμενα χρόνια το 50% των δανείων βρέθηκαν στο «κόκκινο».

Από τη μια υπάρχουν προσδοκίες ότι οι servicers θα μπορέσουν να κινηθούν με μεγαλύτερη ευελιξία προσφέροντας πολύ ευνοϊκότερες ρυθμίσεις, μέσω κουρέματος μέρους της οφειλής, από την άλλη υπάρχει ανησυχία για τον κίνδυνο μαζικών πλειστηριασμών, κυρίως στα ενυπόθηκα δάνεια.

Τις τελευταίες εβδομάδες, η κυβέρνηση φαίνεται να έχει κινητοποιηθεί, καθώς ο πολύ χαμηλός αριθμός δανειοληπτών που έχουν ενταχθεί στη ρύθμισης στεγαστικών, καταναλωτικών και επιχειρηματικών δανείων που έχουν ως υποθήκη κύρια κατοικία, σε συνδυασμό με την επικείμενη πλήρη απελευθέρωση των πλειστηριασμών δημιουργεί ανησυχία για ένα κύμα πλειστηριασμών που μπορεί να προκαλέσει ισχυρές κοινωνικές αντιδράσεις.

Τραπεζικές πηγές σημειώνουν στο Business Daily ότι δεν υπάρχει πρόθεση ή, πολύ περισσότερο, σχέδιο για μαζικούς πλειστηριασμούς επισημαίνοντας ότι πρόκειται για διαδικασία χρονοβόρα και υψηλού κόστους. Ωστόσο να για υπάρξει ουσιαστική λύση στο πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων προς όφελος των δανειοληπτών, των τραπεζών, των εταιριών διαχείρισης και ευρύτερα της οικονομίας οικονομίας απαιτείται μια καλά συντονισμένη προσπάθεια στην οποία θα συμμετάσχουν ουσιαστικά όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές.

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς η οριστική επίλυση του προβλήματος των «κόκκινων» δανείων που θα οδηγήσει σε φυγή προς τα εμπρός του τραπεζικού συστήματος και της οικονομίας περιλαμβάνει πέντε κρίσιμα προαπαιτούμενα:

Εταιρείες διαχείρισης Απαιτήσεων. Οι εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων που αγοράζουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των τραπεζών πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η ελληνική αγορά προβληματικών δανείων αποτελεί μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές αγορές. Τα προβληματικά δάνεια ανήλθαν στο 50% των δανείων των τραπεζών, κάτι που δεν έχει προηγούμενο στην Ευρώπη ούτε μπορεί να συγκριθεί με καμία άλλη ευρωπαϊκή αγορά. Ο τεράστιος όγκος προβληματικών δανείων απαιτεί την διαμόρφωση ειδικών στρατηγικών διαχείρισης, με ειδικά χρονοδιαγράμματα, προκειμένου να λυθεί υπεύθυνα το πρόβλημα. Πλάνα με υπερβολικά μεγάλο αριθμό πλειστηριασμών δεν θα μπορέσουν να εφαρμοστούν και θα προκαλέσουν δυσεπίλυτα προβλήματα.

Τράπεζες. Οι τράπεζες πρέπει να κατανοήσουν ότι με την πώληση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στις εταιρίες διαχείρισης το πρόβλημα ούτε λύνεται αυτόματα, ούτε παύει να τις αφορά. Πρέπει να παραμείνουν βασικός συντελεστής στην προσπάθεια αντιμετώπισης της κληρονομιάς της κρίσης υποστηρίζοντας χρηματοδοτικά τις ρυθμίσεις και αναχρηματοδοτήσεις που θα προσφέρουν οι servicers. Ακριβώς για να αποφευχθεί ο κίνδυνος μαζικών πλειστηριασμών οι τράπεζες θα πρέπει να εξετάσουν με τραπεζικά κριτήρια τις ρυθμίσεις και εφόσον κριθούν ως βιώσιμες να παρέχουν την απαραίτητη χρηματοδότηση με ευελιξία και ρεαλισμό. Δεδομένου ότι το 50% των δανειοληπτών βρέθηκε στο «κόκκινο» τα τελευταία χρόνια, η ταχεία επανένταξή τους στην χρηματοδοτική κανονικότητα, σύμφωνα με τις οικονομικές τους δυνατότητες, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την πραγματική επίλυση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Οι τράπεζες θα πρέπει να χρηματοδοτήσουν τις ρυθμίσεις δανείων προκειμένου να μην ενεργοποιηθούν άλλες λύσεις, οι οποίες θα έχουν πολλαπλασιαστικές σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία.

Δανειολήπτες με μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Οι πιστούχοι θα πρέπει επίσης να κατανοήσουν ότι το παιχνίδι των καθυστερήσεων δεν συμφέρει πρωτίστως τους ίδιους καθώς μένουν δέσμιοι μιας εξαιρετικά προβληματικής κατάστασης, που τους κρατά εκτός τραπεζικού συστήματος και από την οποία δεν υπάρχει ανώδυνη διαφυγή. Έτσι, θα πρέπει να σταματήσουν να κρύβονται πίσω από ρυθμίσεις τύπου νόμου Κατσέλη ή να τρέφουν ανεδαφικές προσδοκίες ότι θα αποφύγουν τις συνέπειες. Οι δανειολήπτες πρέπει να προσέλθουν με ειλικρίνεια στους servicers και να αναζητήσουν βιώσιμες λύσεις με βάση την πραγματική οικονομική τους κατάσταση, τερματίζοντας μια μη βιώσιμη για τους ίδιους κατάσταση και η οποία στο τέλος μπορεί να έχει βαρύτερες επιπτώσεις.

Πολιτεία – επιχορηγήσεις. Η πολιτεία θα πρέπει να κινηθεί με ευελιξία και αποτελεσματικότητα ενισχύοντας τα νοικοκυριά που έχουν πραγματική ανάγκη και όχι δημιουργώντας γενικά εμπόδια και καθυστερήσεις που ενθαρρύνουν τους στρατηγικούς κακοπληρωτές και δηλητηριάζουν την κουλτούρα πληρωμών. Η Πολιτεία θα πρέπει να δώσει επιχορήγηση σε όσους οφειλέτες έχουν πραγματικό οικονομικό πρόβλημα, επιθυμούν να ρυθμίσουν τις υποχρεώσεις τους αλλά δεν μπορούν να καλύψουν το ύψος της απαιτούμενης δόσης.

Πολιτεία - θεσμικό πλαίσιο. Για να μπορέσουν οι ρυθμίσεις να προχωρήσουν αποτελεσματικά και την αναγκαία ταχύτητα θα πρέπει να επανεξετάσει το πλαίσιο των συναινετικών παραδόσεων και εθελοντικών πωλήσεων ακινήτων ώστε να μειωθεί το ποσοστό αναγκαστικής εκτέλεσης.