Την αξία της αγοράς εταιρικών ομολόγων του ΧΑ ως ενός σημαντικού εργαλείου χρηματοδότησης των επιχειρήσεων επιβεβαίωσε η επιτυχία της έκδοσης 7ετούς ομολόγου από τον ΟΠΑΠ με το χαμηλότερο επιτόκιο στα χρονικά, αλλά, την ίδια ώρα, η αγορά παραμένει σοβαρά «τραυματισμένη» από την περιπέτεια της MLS Πληροφορική, αρχικά με την αναστολή διαπραγμάτευσης των δύο ομολόγων της και, πρόσφατα, με το πρώτο default σε ομόλογο που διαπραγματεύεται στο ΧΑ.
Από τον Ιούνιο του 2016, όταν άρχισε να αναπτύσσεται η αγορά εταιρικών ομολόγων του Χρηματιστηρίου, έχει προσφέρει μια σημαντική χρηματοδοτική διέξοδο στις μεγάλες επιχειρήσεις και μια επίσης σημαντική νέα δυνατότητα τοποθέτησης κεφαλαίων σε επενδυτές σταθερού εισοδήματος, που είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν μεγαλύτερο κίνδυνο για να ξεφύγουν από τις χαμηλές αποδόσεις των τραπεζικών καταθετικών προϊόντων.
Στη διάρκεια της κρίσης του κορονοϊού, η αξία της νέας αγοράς άρχισε να τίθεται σε αμφισβήτηση. Η πολιτική που ακολουθεί η ΕΚΤ για να στηρίξει την ευρωζώνη στη νέα κρίση, με μηδενικά ή αρνητικά επιτόκια και μαζικές αγορές ομολόγων, δημιούργησε ένα νέο περιβάλλον, που επέτρεψε σε ομίλους με ισχυρούς ισολογισμούς να αντλήσουν ρευστότητα από την ευρωπαϊκή αγορά με πολύ χαμηλό κόστος, αποπληρώνοντας πρόωρα τα εταιρικά ομόλογα που είχαν εκδόσει μέσω ΧΑ με υψηλότερα επιτόκια. Mytilineos, Sunlight και ΟΠΑΠ αποπλήρωσαν πρόωρα δάνεια ύψους 550 εκατ. ευρώ, ενώ το ίδιο έκανε η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, που όμως επανήλθε με την έκδοση νέου ομολόγου, με χαμηλότερο επιτόκιο και χωρίς δικαίωμα πρόωρης αποπληρωμής.
Στην αγορά επανήλθε και ο ΟΠΑΠ, με τη νέα έκδοση που ολοκληρώθηκε χθες με μεγάλη επιτυχία, αντλώντας 200 εκατ. ευρώ. Αξιοσημείωτη η μεγάλη υπερκάλυψη της έκδοσης, περισσότερες από τρεις φορές, που αντανακλά το έντονο ενδιαφέρον του κοινού για ποιοτικά εταιρικά ομόλογα. Το έντονο ενδιαφέρον έριξε την απόδοση στο χαμηλότερο σημείο του εύρους που είχε ανακοινωθεί, δηλαδή στο 2,1%. Πρόκειται, όπως σημειώνουν όσοι παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στην αγορά των εταιρικών ομολόγων, για το χαμηλότερο επιτόκιο που έχει καταγραφεί ως τώρα και μάλιστα με σημαντική διαφορά (0,5%). Δεν παύει, πάντως, να είναι ένα ιδιαίτερα ικανοποιητικό επιτόκιο για επενδυτές σταθερού εισοδήματος, αν συγκριθεί με την απόδοση των κρατικών ομολόγων που έχει πέσει κάτω από 0,90% για τα δεκαετή, ή τις σχεδόν μηδενικές αποδόσεις των προθεσμιακών καταθέσεων.
Αναλυτές επισημαίνουν, όμως, ότι το κύρος της αγοράς έχει τραυματισθεί από τις τραγελαφικές εξελίξεις σε ό,τι αφορά τα ομόλογα της MLS Πληροφορική, τα πρώτα που πέρασαν σε αναστολή διαπραγμάτευσης μετά την αποκάλυψη από την ΕΛΤΕ σοβαρών ζητημάτων στις οικονομικές καταστάσεις 2018 της εισηγμένης (υπερτίμηση των άυλων στοιχείων ενεργητικού, που, σύμφωνα με πόρισμα της Deloitte ξεπέρασε τα 8 εκατ. ευρώ). Στην αναστολή διαπραγμάτευσης ήλθε να προστεθεί η αδυναμία της εταιρείας να πληρώσει κουπόνι 53.000 ευρώ για το πρώτο της ομόλογο (ΜΛΣ01), που ήταν και η πρώτη περίπτωση default στα χρονικά της αγοράς εταιρικών ομολόγων.
Ακόμη χειρότερα, η εταιρεία έκανε δύο αλλεπάλληλες, αποτυχημένες (λόγω έλλειψης απαρτίας) προσπάθειες να εκμαιεύσει τη συναίνεση των ομολογιούχων στην αλλαγή των όρων του ομολόγου (πληρωμή κουπονιών ανά εξάμηνο αντί τριμήνου), χωρίς να έχει να παρουσιάσει καν τις αναμορφωμένες καταστάσεις του 2018, επειδή, όπως ισχυρίσθηκε ο διευθύνων σύμβουλος, Νάρκισσος Γεωργιάδης, δεν μπορούσε να πληρώσει οφειλή 80.000 ευρώ στην Deloitte για να παραλάβει την έκθεσή της.
Με αρκετή καθυστέρηση, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς παρενέβη και η εταιρεία υποχρεώθηκε να πληρώσει για να παραλάβει την έκθεση και να κινηθούν οι διαδικασίες αναμόρφωσης οικονομικών καταστάσεων 2018 και κατάρτισης των οικονομικών καταστάσεων 2019 και α' εξαμήνου 2020, ώστε να ακολουθήθουν και πιο ορθόδοξες διαδικασίες για τη ζητούμενη αλλαγή των όρων του ομολόγου ΜΛΣ01.
Ο χειρισμός αυτής της υπόθεσης από τις χρηματιστηριακές αρχές έχει ιδιαίτερη σημασία για την αποκατάσταση του τρωθέντος κύρους της αγοράς ομολόγων του ΧΑ, επισημαίνουν αναλυτές. Αν στόχος είναι να διατηρηθεί το ενδιαφέρον συντηρητικών επενδυτών και αποταμιευτών για τα εταιρικά ομόλογα, σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να δοθεί η εντύπωση ότι πρόκειται για μια αγορά υψηλού κινδύνου, όπου όχι μόνο υπάρχει ανά πάσα στιγμή κίνδυνος να χάσουν οι επενδυτές τα κεφάλαιά τους, αλλά και να βρεθούν μπροστά σε εντελώς ανορθόδοξες μεθοδεύσεις εις βάρος τους, με την ανοχή των αρχών.