Ακολουθώντας το παράδειγμα προηγμένων διεθνών αγορών, ο πρόεδρος του ελληνικού χρηματιστηρίου Σωκράτης Λαζαρίδης θα ανακοινώσει αύριο Τρίτη την ίδρυση του πρώτου ελληνικού χρηματιστηριακού δείκτη ESG, δηλαδή ενός δείκτη που θα καταρτιστεί με βάση κριτήρια Περιβαλλοντικά (Enviromental), Kοινωνικά (Social) και Εταιρικής Διακυβέρνησης (Governance).
Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα εξέλιξη, που αναμένεται να αναβαθμίσει το κύρος του ελληνικού χρηματιστηρίου, σε μια συγκυρία που καταγράφεται φρενίτιδα για επενδύσεις με κριτήρια βιωσιμότητας. Σύμφωνα με πληροφορίες του Business Daily, στο δείκτη που θα παρουσιάσει ο πρόεδρος του Χ.Α. θα συμμετέχουν κοντά στις 30 εταιρείες, τόσο από τον FTSE 25 όσο και από το δείκτη του μεσαίου χώρου, τον Mid Cap. Απώτερος στόχος της διοίκησης του Χ.Α. είναι, όταν ωριμάσουν οι συνθήκες, ο Δείκτης ESG να αποτελείται από όσες εταιρείες αποτελείται και ο Γενικός Δείκτης, δηλαδή από 60!
Μεταξύ των κορυφαίων στην κατάταξη εταιρειών σ’ αυτόν τον δείκτη θα είναι μετοχές όπως Mytilineos, που την τελευταία διετία έχει κάνει «επανάσταση» στο θέμα αυτό, Τιτάν, η οποία είναι μια από τις πρώτες εταιρείες του κλάδου τσιμέντου διεθνώς της οποίας οι στόχοι μείωσης εκπομπών CO2 είναι στο υψηλότατο επίπεδο παγκόσμια, η ΔΕΗ που έχει μπει σε ρότα «πράσινης» στροφής με αλλεπάλληλες εκδόσεις ομολόγων με ρήτρα αειφορίας και σημαντικές δεσμεύεις μείωσης ρύπων έως το 2024.
Επίσης θα συμμετέχει ο όμιλος Ελληνικά Πετρέλαια που επίσης έχει μπει σε διαδικασία πράσινου μετασχηματισμού, η Motor Oil, ο ΑΔΜΗΕ, η Aegean Airlines, ο ΟΤΕ που είναι η πρώτη εισηγμένη στην Ελλάδα που εγκολπώθηκε κριτήρια ESG εδώ και πλέον των 15 ετών, καθώς επίσης και οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Τέρνα Ενεργειακή.
Φυσικά στο δείκτη θα συμμετέχουν και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες (Eurobank, Alpha Bank, Εθνική και Πειραιώς), καθώς έχουν πολλαπλά προγράμματα που άπτονται της εταιρικής διακυβέρνησης και της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης εδώ και πολλά χρόνια.
Από το μεσαίο χώρο και τον Mid Cap, στον Δείκτη Βιωσιμότητας αναμένεται να συμμετέχουν εταιρείες όπως Πλαστικά Θράκης, Κρι Κρι, Παπουτσάνης κ.α. Σημειώνεται ότι η στάθμιση των μετοχών στο Δείκτη ESG δεν θα είναι ίδια για όλες τις μετοχές, ενώ θα αναθεωρείται μια φορά το χρόνο.
Στόχος από την πλευρά της διοίκησης του Χ.Α. δεν είναι αυτός ο δείκτης να λειτουργήσει «αυστηρά» και να επιβάλλει τους όρους του ESG, αλλά να ενθαρρύνει και να επιβραβεύσει τις εταιρείες που κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση.
Η ανακοίνωση αυτού του νέου δείκτη έρχεται μία ημέρα μετά την πλήρη εφαρμογή των κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης, που από σήμερα τίθενται σε αυστηρή ισχύ για όλες τις εισηγμένες, όπως ανακοίνωσε την περασμένη Παρασκευή η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (δείτε εδώ τον Ελληνικό Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης).
Η συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών
Η επιλογή των εταιρειών που θα απαρτίζουν τον πρώτο Δείκτη ESG έγινε με τη βοήθεια του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Τον Σεπτέμβριο του 2020, η διοίκηση του Χ.Α. και η Ένωση Θεσμικών Επενδυτών σύναψαν μνημόνιο συνεργασίας με το ΕΚΠΑ, με στόχο τη βοήθεια του πανεπιστημίου στην προσπάθεια των ελληνικών επιχειρήσεων, εισηγμένων και μη, στην πορεία μετάβασης σε πιο βιώσιμη λειτουργία.
Το ΕΚΠΑ έκανε ειδική μελέτη, μέσα από την οποία προέκυψαν και οι εταιρείες που πληρούν τα κριτήρια για το συγκεκριμένο δείκτη. Η μελέτη έγινε με τη συνδρομή του Χ.Α. και της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών, μέσω σύνταξης ερωτηματολογίου (ESG Diligence Questionaire) με χρήση δεικτών που καταγράφουν επιδόσεις σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης, όπου αποτύπωσε την ικανότητα των εταιρειών να δημιουργούν αξία και να διαμορφώνουν αποτελεσματικές στρατηγικές με μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Βασική επιδίωξη της συνεργασίας αυτής είναι η διοχέτευση επενδυτικών κεφαλαίων προς αειφόρες δραστηριότητες μέσα από βιώσιμα επενδυτικά προϊόντα που διευκολύνουν την ενσωμάτωση κριτηρίων ESG από επενδυτές, όπως, χρηματιστηριακούς δείκτες βιωσιμότητας και πιστοποιημένα πράσινα ομόλογα.
ESG: Τεράστια μεταστροφή κεφαλαίων διεθνώς
Σημειώνεται ότι διεθνώς υπάρχει μια φρενίτιδα μεταστροφής επενδυτικών κεφαλαίων προς την «ομπρέλα» του ESG. Δεν πρόκειται για μια θεωρητικού τύπου διαφημιστική ή ακαδημαϊκή διαχείριση της εταιρικής εικόνας, αλλά για μια ολιστική μεταστροφή της επιχειρηματικής κουλτούρας, που διαπερνά κάθετα και οριζόντια από το ανώτερο επίπεδο διοίκησης μιας εταιρείας έως τις γραμμές παραγωγής και όλους τους κρίκους της επιχειρησιακής αλυσίδας.
Κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης, βιώσιμες πρακτικές περιβαλλοντικής ανάπτυξης, υπεύθυνες δράσεις για την κοινωνία, είναι έννοιες και δράσεις που «παντρεύονται» ολοένα και περισσότερο, αποτελώντας ουσιαστικές επιχειρηματικές πρακτικές. Συνάμα, αυτό που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια συνδυαστικά με την κλιματική αλλαγή και την ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον, είναι η αλλαγή κουλτούρας και νοοτροπίας και στους κατόχους κεφαλαίων, που πλέον δεν εστιάζουν άκριτα στην κερδοφορία, αλλά και στον τρόπο που αυτή επιτυγχάνεται.
Οι επενδυτές ολοένα και περισσότερο στρέφονται προς τις κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνες εταιρείες και μετοχές, καθώς γνωρίζουν ότι οι εταιρείες με υψηλά στάνταρ σ’ αυτούς τους τομείς, έχουν – συνήθως – και εξαιρετικά ποιοτικά στάνταρ σ’ όλη τη διάρθρωση και λειτουργία τους, ενώ θεωρούνται και ιδιαίτερα ανθεκτικές μετοχές.
Την τελευταία τριετία, οι επενδύσεις με γνώμονα τις πρακτικές περιβαλλοντικής ανάπτυξης, κοινωνικής ευημερίας και εταιρικής διακυβέρνησης έχουν σημειώσει κατακόρυφη αύξηση.
Εταιρείες – κολοσσοί, έχουν αρχίσει και αλλάζουν όλη την κουλτούρα τους, αντιλαμβανόμενες ότι οι ροές κεφαλαίων προς τις βιώσιμες επενδύσεις (sustainable funds) έχουν λαμπρό μέλλον. Ευρωπαϊκά funds που διαχειρίζονται κεφάλαια 2 τρισ. δολ. πιέζουν μεγάλους παίκτες διαφόρων ενεργοβόρων κλάδων να περιορίσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, ώστε να μη θέσουν σε κίνδυνο το επιχειρηματικό τους μοντέλο.
Η πανδημία ενίσχυσε τη στροφή σε «πράσινες» και βιώσιμες επενδύσεις, ενώ τα κεφάλαια που επενδύονται σε εταιρείες που πληρούν τα ESG έχουν υπερδεκαπλασιαστεί από το 2015. Οργανισμοί όπως η Moody’s, η Fitch, o MSCI και το Bloomberg, στοχεύουν στη θέσπιση προτύπων (και δεικτών) αξιολόγησης για τα κριτήρια ESG. Το 2020, υπολογίζεται ότι τα κεφάλαια των ESG funds έφτασαν παγκοσμίως στο ποσό – ρεκόρ των 1,7 τρισ. δολαρίων, παρουσιάζοντας αύξηση 50% έναντι του 2019!
Με βάση διεθνή δημοσιεύματα, η Ευρώπη το 2020 είχε 184 δισ. ευρώ εισροές κεφαλαίων προς επενδύσεις ESG και οι ΗΠΑ 50 δισ. δολάρια, αντίστοιχα. Στην Ευρώπη τα κεφάλαια ESG αντιπροσωπεύουν περίπου το 10% των συνολικών επενδεδυμένων κεφαλαίων με ταχύτατο ρυθμό αύξησης, ενώ προ 5ετίας ήταν μόλις στο 2%.
Η Ελλάδα υστερεί
Η Ελλάδα είναι ακόμη χαμηλά σ’ ό,τι αφορά την εναρμόνιση της επιχειρηματικότητας σύμφωνα με τους περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς δείκτες καθώς και με τους δείκτες εταιρικής διακυβέρνησης, ενώ λίγες εισηγμένες έχουν εντάξει ολιστικά τέτοια πρότυπα στη φιλοσοφία τους και ακόμη λιγότερες έχουν βαθμολογία. Μόλις 11 εταιρείες από τον FTSE-25 έχουν στην πλατφόρμα του Bloomberg ανακοινωμένη βαθμολογία, όταν το σύνολο των εταιρειών προσεγγίζει τις 10.000 από 60 χώρες.
Στον FTSE4Good συμμετέχουν εννέα ελληνικές εταιρείες, ενώ για τον MSCI υπάρχει βαθμολογία μόνο για τις εταιρείες που εντάσσονται στους βασικούς δείκτες παγκόσμιου ενδιαφέροντος.
Σύμφωνα με έρευνα του Παρατηρητηρίου του Κέντρου Αειφορίας (Center for Sustainability and Excellence) υπάρχουν 60 περίπου ελληνικές εταιρείες που αξιολογούνται από ESG ratings και αφορούν κάποιες από τις εισηγμένες αλλά και πολλές μη εισηγμένες μεγάλες επιχειρήσεις της χώρας, κυρίως τράπεζες, ασφαλιστικές και εταιρείες ενέργειας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
