Τα αντανακλαστικά μερικών από τους μεγαλύτερους επιχειρηματικούς ομίλους στην χώρα ενεργοποιεί το εναρκτήριο λάκτισμα για την «μητέρα των μαχών» στην αγορά ενέργειας που δόθηκε χθες.
Η χθεσινή εκκίνηση από το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων της διαγωνιστικής διαδικασίας για την πώληση του 65% της ΔΕΠΑ Εμπορίας κινητοποιεί το ενδιαφέρον όλων των μεγάλων εγχώριων παικτών. Γύρω από την εταιρεία συνωστίζονται αρκετοί από τους πρωταγωνιστές της εγχώριας επιχειρηματικής σκηνής, δηλαδή η Mytilineos, τα ΕΛΠΕ πιθανώς από κοινού με την Ιταλική Edison, η Motor Oil, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ο όμιλος Κοπελούζου.
Όποιος αποκτήσει την ΔΕΠΑ αναβαθμίζει την θέση του όχι μόνο στον ενεργειακό, αλλά συνολικά στον επιχειρηματικό χάρτη της χώρας, αφού το timing του διαγωνισμού δεν θα μπορούσε να είναι ιδανικότερο. Η στρατηγική απόφαση για απολιγνιτοποίηση δημιουργεί ένα κενό που καλείται να το καλύψει το φυσικό αέριο, το καύσιμο που πρόκειται να πρωταγωνιστήσει στην παγκόσμια αγορά για τις επόμενες δεκαετίες.
Ο συνωστισμός των μνηστήρων επομένως δεν είναι τυχαίος. Ο νικητής του διαγωνισμού θα «πάρει κεφάλι» όχι μόνο στην αγορά φυσικού αερίου, αλλά θα αναβαθμιστεί συνολικά στα επιχειρηματικά πράγματα της χώρας.
Σε πρώτη φάση και σύμφωνα με το κείμενο του διαγωνισμού που δημοσίευσε χθες το ΤΑΙΠΕΔ, οι ενδιαφερόμενοι καλούνται καταρχήν μέχρι τις 6 Μαρτίου να υποβάλουν το μη δεσμευτικό τους ενδιαφέρον. Η κύρια ωστόσο μάχη θα δοθεί μετά το καλοκαίρι και συγκεκριμένα κάπου γύρω στον Αύγουστο ή τον Σεπτέμβριο και αφού νωρίτερα οι «μνηστήρες» θα έχουν ξεσκονίσει τα οικονομικά στοιχεία της ΔΕΠΑ, δηλαδή θα έχουν κάνει due diligence, μια διαδικασία που εκτιμάται ότι θα διαρκέσει τουλάχιστον 3-4 μήνες.
Σε πρώτη πάντα φάση, το ενδιαφέρον εντοπίζεται στις ζυμώσεις για την σύναψη των συμμαχιών και των σχημάτων που θα κατέβουν στον διαγωνισμό, καθώς επίσης στον όρο που αφορά στα ΕΛΠΕ. Τα τελευταία κατέχουν το 35% της ΔΕΠΑ και όπως αναφέρεται στο κείμενο του διαγωνισμού, εφόσον δεν αναδειχθούν νικητές, τότε θα μπορουν να πουλήσουν το μερίδιο τους στον πλειοδότη, με ποσοστό έκπτωσης. Στην λογική αυτή έχει υπογραφεί και σχετικό μνημόνιο συνεργασίας με το ΤΑΙΠΕΔ. Σε αυτό το σενάριο, ο προτιμητέος επενδυτής θα έχει το δικαίωμα να αποκτήσει και τις μετοχές που κατέχουν τα ΕΛΠΕ στη ΔΕΠΑ Εμπορίας, αποκτώντας έτσι το σύνολο (100%) των μετοχών της εταιρείας.
Γιατί είναι πολύφερνη νύφη
Είναι πολλοί οι λόγοι για τους οποίους η αγορά θεωρεί την ΔΕΠΑ Εμπορίας «πολύφερνη νύφη». Καταρχήν στόχος όλων είναι το «φιλέτο» του χαρτοφυλακίου της, δηλαδή η θυγατρική της στην αγορά λιανικής, η Φυσικό Αέριο Αττικής.
Έχοντας ένα πελατολόγιο κοντά στα 400.000 νοικοκυριά και 10.000 επιχειρήσεις, η Φυσικό Αέριο προσφέρει σε όποιον την αποκτήσει ένα ασύγκριτο πλεονέκτημα στην αγορά, καθιστώντας τον κυρίαρχο του παιχνιδιού. Ενός παιχνιδιού μάλιστα που τώρα μόλις ανοίγει, αφού το φυσικό αέριο θα είναι το μεταβατικό καύσιμο για την εποχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την πλήρη απανθρακοποίηση, η οποία τοποθετείται από τις Βρυξέλλες το 2050. Τούτο σημαίνει ότι για τουλάχιστον τριάντα ακόμη χρόνια το συγκεκριμένο καύσιμο θα πρωταγωνιστεί στα ενεργειακά πράγματα διεθνώς.
Εάν το Φυσικό Αέριο Αττικής είναι το «φιλέτο», η χονδρεμπορική παρουσία της ΔΕΠΑ είναι το δεύτερο πιο σημαντικό περιουσιακό της στοιχείο. Αν και ο οξύς ανταγωνισμός που μαίνεται τα τελευταία χρόνια στην αγορά έχει περιορίσει στο 40% το μερίδιό της, εντούτοις αυτό δεν παύει να είναι εξαιρετικά σημαντικό ποσοστό για τον αυριανό της ιδιοκτήτη. Οχι μόνο για την κυριαρχία του στην μικρή ελληνική αγορά, όσο κυρίως για την επέκταση στην “παρθένα” ακόμη αγορά των Βαλκανίων και της ΝΑ Ευρώπης, που ανοίγει με αλματώδεις ρυθμούς, βοηθούμενη και από τα έργα δυτικών συμφερόντων που διέρχονται πλέον από τις γειτονικές χώρες.
Στα τέλη του έτους ξεκινά η εμπορική λειτουργία του αγωγού ΤΑΡ που θα μεταφέρει αζερικό αέριο μέσω Ελλάδας και Αλβανίας, στην Ιταλία και από εκεί στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ένα χρόνο αργότερα, το 2020, κάνει εγκαίνια ο συγγενικός με τον πρώτο, ελληνοβουλγαρικός αγωγός, που αποτελεί μέρος του λεγόμενου «Κάθετου Διαδρόμου», δηλαδή του άξονα Βουλγαρίας-Ρουμανίας-Σερβίας- Ουγγαρίας, ο οποίος φιλοδοξεί να σπάσει την ρωσική επικυριαρχία στην Αν.Ευρώπη. Υπό αυτή την έννοια, για όποιον επιχειρηματικό όμιλο πάρει στα χέρια ένα όχημα σαν την ΔΕΠΑ, του διανοίγονται τεράστιες προοπτικές μπροστά του.
Τι θα επηρεάσει τις προσφορές
Ένα άλλο κομμάτι της «προίκας» της είναι φυσικά τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια με διεθνείς προμηθευτές, τα οποία πρόσφατα η νέα διοίκηση επαναδιαπραγματεύτηκε καθώς ήταν ακριβά και είχαν καταστεί μη ανταγωνιστικά συγκριτικά με το φθηνό υγροποιημένο αέριο που κοστίζει σήμερα έως και 50% χαμηλότερα απ’ ότι το αέριο των αγωγών.
Τα συμβόλαια αυτά είναι με την ρωσική GAZPROM, την αζέρικη SOCAR, την αλγερινή SONATRACH και την τουρκική BOTAS και συνδέονται με υποχρέωση από την ΔΕΠΑ απορρόφησης μιας μίνιμουμ ποσότητας ετησίως, διαφορετικά της επιβάλλεται ρήτρα. Τέτοια για παράδειγμα υψηλή ρήτρα (take or pay) έχει το συμβόλαιο με την GAZPROM, σύμφωνα ωστόσο με τις πληροφορίες, η ΔΕΠΑ κατάφερε να βελτιώσει τους όρους, καθιστώντας το περισσότερο ελκυστικό.
Όσο ελκυστικά όμως και να γίνουν τα συμβόλαια, και πάλι τα επίπεδα τιμών στο φυσικό αέριο των αγωγών, δύσκολα θα μπορέσουν να ανταγωνιστούν εκείνα του υγροποιημένου αερίου LNG.
Ένα άλλο θέμα που θα μπορούσε να επηρεάσει την διαμόρφωση των προσφορών και το τελικό τίμημα αφορά στην πρόσφατη εμπλοκή με την λιπασματοβιομηχανία ELFE. Προ δέκα περίπου ημερών, η διοίκηση της ΔΕΠΑ κατέθεσε εφεση κατά της πρωτόδικης απόφασης που δικαίωνε τους ισχυρισμούς της ELFE ότι ο τρόπος τιμολόγησης από τη πρώτη, με βάση τη φόρμουλα της Gazprom, είναι καταχρηστικός, και τη βλάπτει οικονομικά.
Στην έφεσή της η ΔΕΠΑ αντικρούει τους ισχυρισμούς του Πρωτοδικείου ότι θα έπρεπε να τιμολογεί την ELFE με βάση τα μοντέλα των δυτικοευρωπαικών hubs, όπως το ολλανδικό (TTF). Και εξηγεί ότι αυτό είναι πρακτικά αδύνατον, αφού η ελληνική αγορά δεν είναι διασυνδεδεμένη, προσθέτοντας ότι εκατοντάδες άλλοι πελάτες της Gazprom, βασικού προμηθευτή των χωρών της ΝΑ Ευρώπης, τιμολογούνται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο.
Στην έφεση της η ΔΕΠΑ περιλαμβάνει και συγκεκριμένα παραδείγματα τιμολόγησης, κάποιων εκ των εκατοντάδων συμβάσεων άλλων πελατών της ρωσικής εταιρείας, που παίρνουν φυσικό αέριο με την ίδια φόρμουλα, όπου δηλαδή μεγάλη βαρύτητα έχουν οι διακυμάνσεις του πετρελαίου (oil indexed).
Στο καλό σενάριο, το Εφετείο θα πειστεί και θα απορρίψει την έφεση της ΕLFE, αφαιρώντας μια σκιά από τον εν εξελίξει διαγωνισμό. Στο κακό σενάριο, που η λιπασματοβιομηχανία δικαιωθεί, τότε ανοίγει ο ασκός του αιόλου, καθώς θα μπορούσαν να ζητήσουν αποζημίωση από την ΔΕΠΑ, δηλαδή να τους επανυπολογίσει παλαιότερες χρεώσεις.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
