Ο ΘΕΣγάλα ήταν από τους ελάχιστους συνεταιρισμούς αγροτικών παραγωγών που κατάφερε να ξεχωρίσει σχεδόν από την αρχή της ίδρυσής του. Κόντρα στα στερεότυπα που συνόδευαν τέτοια εγχειρήματα για κακοδιαχείριση και υπέρογκα χρέη, ο συνεταιρισμός που ιδρύθηκε το 2011 κατάφερε μέχρι το 2016 να ακολουθήσει μια έντονα ανοδική πορεία λανσάροντας μάλιστα και τα καινοτόμα ATM γάλακτος που προσέφεραν στους καταναλωτές φρέσκο γάλα όλο το 24ωρο σε ανταγωνιστικές τιμές.
Η σύναψη βραχυπρόθεσμου δανεισμού σε συνδυασμό με τη δραστική μείωση κατανάλωσης του γάλακτος οδήγησε, όμως, τον συνεταιρισμό σε οικονομική ασφυξία την τριετία 2017-2019 με αποτέλεσμα να αιτηθεί και να πετύχει την ένταξή του στον πτωχευτικό κώδικα και με την έγκριση του σχεδίου εξυγίανσης από το 75% των πιστωτών να πάρει μια σημαντική ανάσα.
Ο συνεταιρισμός όμως δεν κατάφερε να υπηρετήσει αυτό το σχέδιο εξυγίανσης και πρόσφατα κατέθεσε αίτημα προστασίας από τους πιστωτές με τις τράπεζες να ψάχνουν στρατηγικό επενδυτή που θα βάλει λεφτά και θα σώσει τον συνεταιρισμό με τον οποίο σήμερα συνεργάζονται περίπου 30 φάρμες. Είναι μια δεύτερη ευκαιρία για τον συνεταιρισμό που όμως δεν «λάμπει» όσο παλιά.
Υποψήφιος επενδυτής είναι η τυροκομική μονάδα Όμηρος από τα Τρίκαλα που ενδιαφέρεται για το εργοστάσιο του συνεταιρισμού και τη συνεργασία με τους κτηνοτρόφους ώστε να παίρνει από αυτούς γάλα. Αν κλείσει το deal, ο συνεταιρισμός θα υποβάλε νέα αίτηση εξυγίανσης με τη συμμετοχή τού στρατηγικού επενδυτή.
Ο νέος υποψήφιος επενδυτής δεν ενδιαφέρεται να επαναφέρει τα ATM γάλακτος τα οποία έκλεισαν πρόσφατα αλλά ούτε και να διατηρήσει το σύστημα των συνεταιριστικών γωνιών με την επωνυμία ΘΕΣγάλα συν. Πρόκειται για τα καταστήματα με τοπικά προϊόντα, που είχαν λειτουργήσει δίπλα από πολλούς αυτόματους πωλητές σε μια προσπάθεια του συνεταιρισμού να πουλήσει περισσότερα προϊόντα και να ενισχύσει τη ρευστότητά του. Σήμερα τα προϊόντα του ΘΕΣγάλα βρίσκονται μόνο στο ράφι των σούπερ μάρκετ.
Η άμεση ανάγκη χρηματοδότησης και η προσφορά της Όμηρος
Ο συνεταιρισμός έχει αρνητικά ίδια κεφάλαια, ζημιογόνα δραστηριότητα, δραστική μείωση πωλήσεων στα 10 εκατ. ευρώ από 27 εκατ. ευρώ τις καλές ημέρες και υποχρεώσεις που ξεπερνούν τις πωλήσεις του. Χρειάζεται δε άμεσα 2 εκατ. ευρώ χρηματοδότηση για να συνεχίσει να λειτουργεί.
Η τυροκομική εταιρεία Όμηρος έχει κάνει μια προσφορά στις τράπεζες οι οποίες δεν ενθουσιάστηκαν. Το επόμενο διάστημα θα δούμε αν θα υπάρξει η δεύτερη ευκαιρία που αναζητεί ο συνεταιρισμός ή θα ακολουθήσει και αυτός τη μοίρα της πλειοψηφίας τέτοιων αγροτικών συνασπισμών που χρεοκόπησαν.
Η μονάδα Όμηρος παράγει φέτα και άλλα τυροκομικά προϊόντα και ξεχωρίζει για την εξαγωγική της δραστηριότητα. Πριν από λίγους μήνες μια παρτίδα φέτας που είχε σταλεί στη Γερμανία απεδείχθη πως δεν είχε κατσικίσιο και πρόβειο γάλα όπως απαιτείται, αλλά αγελαδινό. Η εξήγηση της εταιρείας ήταν πως τα ρομπότ στη γραμμή παραγωγής μπερδεύτηκαν και έβαλαν το αγελαδινό τυρί στη συσκευασία της φέτας και τη φέτα στη συσκευασία του αγελαδινού. «Έχουμε μια πορεία 35 χρόνων συνεργασίας με τους πελάτες μας που θα ήταν ανόητο από πλευρά μας να την ακυρώσουμε» είχαν δηλώσει τότε τα στελέχη της.
Ο γιατρός που αγαπούσε την πρωτογενή παραγωγή
Ο συνεταιρισμός ΘΕΣγάλα ιδρύθηκε το 2011. Δεν ήταν ιδέα κάποιου κτηνοτρόφου, αλλά ενός …γιατρού. Ο Θανάσης Βακάλης γιος κτηνοτρόφου από τη Λάρισα σπούδασε γιατρός αλλά αποφάσισε να ασχοληθεί με την πρωτογενή παραγωγή και να μοιραστεί το όραμά του στην αρχή με 15 κτηνοτρόφους της περιοχής οι οποίοι σύντομα έγιναν 100.
Στόχος ήταν ο συνασπισμός αυτός να πετύχει οικονομίες κλίμακος με μαζικές αγορές πρώτων υλών και με τη δύναμη της παραγόμενης ποσότητας –κάποια στιγμή ήλεγχαν το 10% της εγχώριας παραγωγής γάλακτος- να πετύχουν καλύτερες τιμές σε σχέση με αυτές που εισέπρατταν όταν ήταν μόνοι τους. Η προσπάθεια πήγε καλά και το 2013 οι παραγωγοί αποφάσισαν να γίνουν και λιανέμποροι ανταγωνιζόμενοι τους μέχρι τότε πελάτες τους. Με «όπλο» το πολύ καλό προϊόν, αποφάσισαν να δημιουργήσουν αυτόματους πωλητές γάλακτος που τους τροφοδοτούσαν οι ίδιοι με φρέσκο γάλα όλο το 24ωρο σε χαμηλές τιμές.
Οι πολίτες της Λάρισας – τα πρώτα ATM εγκαταστάθηκαν εκεί – υποδέχθηκαν με θέρμη τους αυτόματους πωλητές φρέσκου γάλακτος με τις ανταγωνιστικές τιμές. Ο Θανάσης Βακάλης ζούσε το όνειρό του: Ένας συνεταιρισμός με κέρδη αλλά και με χαμηλές τιμές για τους καταναλωτές.
Οι τζίροι ανέβηκαν, το προϊόν έγινε γνωστό και εντάχθηκε στην καθημερινότητα των πολιτών, με αποτέλεσμα οι συνεταιριστές να πάρουν την απόφαση να στήσουν δική τους παραγωγική μονάδα όπου θα γινόταν η πρώτη παστερίωση με στόχο να βγουν έξω από τα όρια του Νομού Λάρισας διπλασιάζοντας ή ακόμα και τριπλασιάζοντας το δίκτυο. Η απόφαση ελήφθη το 2014. Μέσα σε τρία χρόνια και εν μέσω capital controls η εταιρεία προχώρησε σε επενδύσεις 10 εκατ. ευρώ συνάπτοντας βραχυπρόθεσμο δανεισμό.
Το δίκτυο όντως επεκτάθηκε σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, οι τζίροι έφθασαν έως και τα 27 εκατ. ευρώ, αλλά στην πορεία προέκυψε ένας απρόβλεπτος παράγοντας: Η κατανάλωση γάλακτος λόγω της οικονομικής κρίσης στο σύνολο της αγοράς υποχώρησε σημαντικά και οι ταμειακές ροές του ΘΕΣγάλα συρρικνώθηκαν. Τα διάστημα 2016- 2019 ο συνεταιρισμός εμφανίζει ζημιές και σε συνδυασμό με τη λήψη βραχυπρόθεσμου δανεισμού, που διατηρεί υψηλά τα χρηματοοικονομικά κόστη, επήλθε οικονομική ασφυξία.
Το πρώτο σχέδιο εξυγίανσης
Στα τέλη του 2019 καταρτίστηκε το πρώτο σχέδιο εξυγίανσης με το οποίο η εταιρεία θα μπορούσε να ικανοποιήσει τις υποχρεώσεις της προς τρίτους αλλά και να εξασφαλίσει τη συνέχεια της λειτουργίας της. Το σχέδιο με τη σύμφωνη γνώμη του 75% των πιστωτών (τράπεζες, προμηθευτές, Δημόσιο, εργαζόμενοι) κατατέθηκε το Δεκέμβριο του 2019 στο Πρωτοδικείο Λάρισας το οποίο και το ενέκρινε.
Μεταξύ άλλων, το σχέδιο προέβλεπε: την αποπληρωμή δανειακών υποχρεώσεων ύψους 9,3 εκατ. ευρώ στις τράπεζες Eurobank, Πειραιώς, Συνεταιριστική Τράπεζα Θεσσαλίας και Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας εντός 15 ετών με επιτόκιο 3% χωρίς κούρεμα, την πλήρη καταβολή δεδουλευμένων στο προσωπικό, ύψους 231.000 ευρώ, εντός δύο ετών και την αποπληρωμή του συνόλου των υποχρεώσεων σε Δημόσιο (250.000 ευρώ) και Ταμεία (600.000 ευρώ) σε 180 δόσεις. Ως προς τους προμηθευτές προβλεπόταν κούρεμα σε κάποιες κατηγορίες και αποπληρωμή υποχρεώσεων σε βάθος 15ετίας ύψους περίπου 5 εκατ. ευρώ.
Ο στρατηγικός επενδυτής που άργησε
Σημειώνεται πως με την ένταξη στο άρθρο 106β του πτωχευτικού κώδικα «άνοιξε» και ο δρόμος για την είσοδο στρατηγικού επενδυτή, καθώς μέχρι τότε απαγορευόταν να αποκτήσει ιδιώτης μετοχές του συνεταιρισμού.
Είτε επειδή δεν υπήρχαν προτάσεις, είτε επειδή διοίκηση του ΘΕΣγάλα δεν ήθελε να πορευτεί μαζί με κάποιον άλλο, αποφασίστηκε το σχέδιο εξυγίανσης να εκτελεστεί από το υφιστάμενο μάνατζμεντ χωρίς τη συμμετοχή στρατηγικού επενδυτή.
«Είμαστε ανοιχτοί σε προτάσεις που ήδη μας έχουν γίνει, αλλά προς το παρόν δεν είναι προτεραιότητά μας. Εξασφαλίζουμε την επιβίωση του συνεταιρισμού και απερίσπαστοι θα ασχοληθούμε με την ανάπτυξή του», είχε δηλώσει τότε ο κ. Βακάλης
Τελικά, όπως αποδείχθηκε, το σχέδιο δεν πέτυχε και ενδεχομένως αν τότε είχε εισέλθει κάποιος ιδιώτης να βάλει λεφτά και να επανεκκινήσει η προσπάθεια να μην έφτανε ο ΘΕΣγάλα αντιμέτωπος με τη χρεοκοπία. Η πραγματικότητα είναι πως ο συνεταιρισμός σήμερα είναι σε δυσμενέστερη θέση από ποτέ και περιμένει με αγωνία τις διαπραγματεύσεις των τραπεζών με την ΟΜΗΡΟΣ.
Ο ΘΕΣγάλα αποτελεί ομπρέλα προστασίας για 30 παραγωγούς από τη Θεσσαλία και μια θετική έκβαση που θα εξασφαλίζει την επόμενη μέρα του συνεταιρισμού θα ήταν προς όφελος της τοπικής κοινωνίας.