Το επόμενο «στοίχημα» των τραπεζών: Αύξηση της οργανικής κερδοφορίας

Η επάνοδος των τραπεζών σε «κανονική» κερδοφορία, με την ενίσχυση των επαναλαμβανόμενων εσόδων από τραπεζικές εργασίες και άλλες υπηρεσίες, αποτελεί το «στοίχημα» των διοικήσεων μετά την μεγάλη πρόοδο που σημειώθηκε την προηγούμενη 2ετία στην εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών.

Μόνο με ισχυρή οργανική κερδοφορία οι τράπεζες θα μπορέσουν να επιτύχουν τους φιλόδοξους στόχους που έχουν θέσει στα business plan και να εκπληρώσουν τη μεγάλη υπόσχεση που έχουν δώσει στους μετόχους τους: τη διανομή μερίσματος μετά από περίπου 10 χρόνια πλήρους ανομβρίας.

Πρόκληση αποτελεί η αντικατάσταση των «κόκκινων» δανείων που βρέθηκαν εκτός ισολογισμών, μέσω τιτλοποιήσεων και πωλήσεων, με νέα υγιεί δάνεια, που θα φέρνουν «υγιή» έσοδα. Σημειώνεται ότι για τα NPEs που είχαν οι τράπεζες στους ισολογισμούς τους λογιστικοποιούσαν κανονικά έσοδα τόκων και υπερημερίας, έσοδα όμως που ήταν θεωρητικά και όχι πραγματικά.

Σημειώνεται ότι στο τέλος Δεκεμβρίου 2021, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών είχε διαμορφωθεί στα 18,4 δισ. ευρώ μειωμένο κατά 28,8 δισ. ευρώ σε σχέση με το τέλος Δεκεμβρίου 2020 και κατά 90,3 δισ. ευρώ έναντι του Μαρτίου 2016, όταν τα NPEs είχαν ανέλθει σε ιστορικά υψηλό σημείο. Με λίγα λόγια δάνεια ύψους σχεδόν 100 δισ. ευρώ βγήκαν από τον ισολογισμό των τραπεζών.

Άλμα εσόδων από προμήθειες

Τα αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου αποτυπώνουν την εντατικοποίηση των προσπαθειών των τραπεζών για την ενίσχυση των εσόδων με αιχμή την εντυπωσιακή ενίσχυση των εσόδων από προμήθειες. Τα έσοδα από προμήθειες εκτός των εσόδων από διάφορες συναλλαγές, περιλαμβάνουν και έσοδα από νέες εκταμιεύσεις αλλά και από άλλες υπηρεσίες των τραπεζών στον τομέα των ασφαλιστικών και επενδυτικών προϊόντων.

Έσοδα από προμήθειες στο α' τρίμηνο 2022

Τα έσοδα από προμήθειες καταγράφουν σημαντική άνοδο στο διάστημα Ιανουαρίου – Μαρτίου με την Τράπεζα Πειραιώς να σημειώνει τη μεγαλύτερη άνοδο με +37,3% και ακολουθεί με +29,7% η Alpha Bank, με +25% η Εθνική Τράπεζα και με +24,2% η Eurobank. Σημειώνεται ότι με εξαίρεση την Εθνική Τράπεζα, όλες οι συστημικές τράπεζες καταγράφουν στο πρώτο τρίμηνο έσοδα από προμήθειες άνω των 100 εκατ. ευρώ με την Eurobank να βρίσκεται στην πρώτη θέση με 123 εκατ. ευρώ.

Επιτοκιακά έσοδα στο α' τρίμηνο 2022

Σημειώνεται ότι ένα σημαντικό μέρος τόσο των επιτοκιακών εσόδων όσο και των εσόδων από προμήθειες της Eurobank προέρχεται από δραστηριότητες εξωτερικού, καθώς η τράπεζα διατηρεί ισχυρή παρουσία σε Κύπρο και Βουλγαρία. Σημαντική παρουσία, αλλά συγκρητικά μικρότερη, διατηρεί και η Alpha Bank σε Κύπρο και Ρουμανία ενώ Τράπεζα Πειραιώς και Εθνική Τράπεζας έχουν σχεδόν μηδενίσει τη διεθνή παρουσία τους.

Η αύξηση στις χορηγήσεις δανείων αναμένεται να ενισχύσει τα επιτοκιακά έσοδα, που αποτελούν βασική πηγή εσόδων των τραπεζών, και τα οποία τα τελευταία χρόνια έχουν συρρικνωθεί λόγω των τιτλοποιήσεων – πωλήσεων NPEs.

Πάντως η θετική εικόνα των αποτελεσμάτων του πρώτου τριμήνου οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε έκτακτα κέρδη, από χρηματοοικονομικά αποτελέσματα, και οι τράπεζες θα πρέπει να εντατικοποιήσουν τις προσπάθειές τους για να διευρύνουν τόσο τα επιτοκιακά έσοδα όσο και τα έσοδα προμηθειών.

Έσοδα α' τριμήνου από χρηματοοικονομικά αποτελέσματα

Τι θα δώσει ώθηση στην κερδοφορία

Πέραν της αναμενόμενης πιστωτικής επέκτασης, με το Ταμείο Ανάκαμψης να λειτουργεί ως επιταχυντής στην κατεύθυνση αυτή, η κερδοφορία των τραπεζών θα επηρεαστεί θετικά από δυο ακόμα παράγοντες.

Ο πρώτος είναι η επικείμενη αύξηση των επιτοκίων καθώς η ΕΚΤ έχει ήδη προαναγγείλει την αύξηση του βασικού επιτοκίου γεγονός που θα ενισχύσει σημαντικά τα επιτοκιακά έσοδα.

Ο δεύτερος παράγοντας είναι έμμεσος και αφορά τα περαιτέρω περιθώρια μείωσης λειτουργικών δαπανών αυξάνοντας το τελικό αποτέλεσμα. Όλες οι τράπεζες συνεχίζουν την πολιτική περιορισμού δικτύου και προσωπικού, προσαρμόζοντας το λειτουργικό μοντέλο τους στα νέα δεδομένα που διαμορφώνει η ψηφιακή επανάσταση με την Τράπεζα Πειραιώς να εμφανίζει τα μεγαλύτερα περιθώριο μείωσης λειτουργικών δαπανών σε σχέση με τις υπόλοιπες τράπεζες.