«Καλπάζουν» με διψήφιο ποσοστό μεταβολής για δεύτερο διαδοχικό έτος τα τραπεζικά δάνεια προς επιχειρήσεις με την πιστωτική επέκταση να διαμορφώνεται στο +16,1% στο εννεάμηνο του 2025 σε συνέχεια του επίσης εντυπωσιακού +13,8% το 2024.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος οι καθαρές ροές νέων δανείων (δηλαδή εκταμιεύσεις μείον αποπληρωμές δανείων) προς τον ιδιωτικό τομέα ανήλθαν στα 34,85 δισ. ευρώ στην περίοδο 2020 – Σεπτέμβριος 2025, ενώ, όπως εκτιμούν τραπεζικά στελέχη το σύνολο των εκταμιεύσεων νέων δανείων ξεπέρασε τα 100 δις. ευρώ στο ίδιο διάστημα.
Ο καλπασμός της πιστωτικής επέκτασης οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στις επιχειρήσεις.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΤτΕ στην 6ετία 2020 – 2025 (Σεπτέμβριος) οι καθαρές ροές νέων δανείων προς επιχειρήσεις ανήλθαν σε 39,4 δισ. ευρώ ενώ οι συνολικές εκταμιεύσεις προσέγγισαν τα 120 δισ. ευρώ.
Η μεγάλη διαφορά μεταξύ καθαρών δανείων και εκταμιεύσεων οφείλεται στο γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η πολύ καλή πορεία της οικονομίας και των επιχειρήσεων οδήγησε σε επίπεδα ρεκόρ τη ρευστότητα των επιχειρήσεων πολλές από τις οποίες προχώρησαν σε πρόωρες αποπληρωμές δανείων.
Οι καθαρές ροές νέων δανείων ανήλθαν στα 6,9 δισ. ευρώ το 2020, στα 3,3 δισ. ευρώ το 2021, στα 7,9 δισ. το 2022, στα 5 δισ. ευρώ το 2023, στα 10,7 δισ. ευρώ το 2024 ενώ στο εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου οι καθαρές ροές νέων δανείων φτάνουν τα στα 5,4 δισ. ευρώ.
(ποσά σε εκατ. ευρώ) | Σύνολο 2020-2025 |
| Σεπτ. 2025 | 2024 | 2023 | 2022 | 2021 | 2020 |
Ιδιωτικός Τομέας - Επιχειρήσεις και Νοικοκυριά | 34.850,25 |
| 5.941,33 | 10.502,02 | 4.169,66 | 6.874,58 | 1.975,56 | 5.387,10 |
Επιχειρήσεις | 39.354,57 |
| 5.540,59 | 10.691,38 | 5.001,23 | 7.925,86 | 3.262,14 | 6.933,37 |
Ασφαλιστικές επιχειρήσεις και Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης | 122,84 |
| -9,09 | 9,45 | -0,09 | -101,11 | 22,58 | 201,10 |
Μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις | 34.459,02 |
| 5.414,91 | 9.283,76 | 3.734,82 | 6.837,26 | 2.476,54 | 6.711,72 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ιδιώτες & Ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα | -4.683,44 |
| 491,48 | -220,29 | -771,17 | -1.007,22 | -1.441,97 | -1.734,27 |
Στεγαστικά | -5.716,82 |
| -7,17 | -735,67 | -1.050,10 | -1.114,64 | -1.375,64 | -1.433,61 |
Καταναλωτικά | 1.019,63 |
| 493,92 | 519,17 | 295,75 | 115,06 | -49,52 | -354,77 |
Λοιπά | 13,75 |
| 4,74 | -3,80 | -16,82 | -7,65 | -16,81 | 54,10 |
Ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες, ατομικές επιχ. | 179,12 |
| -90,74 | 30,93 | -60,40 | -44,06 | 155,39 | 188,00 |
Πηγή στοιχείων: Τράπεζα της Ελλάδος
Χαμηλή πτήση για τα στεγαστικά
Αρνητική είναι η εικόνα της πιστωτικής επέκτασης προς νοικοκυριά καθώς στην 6ετία που εξετάζουμε, η καθαρή ροή είναι αρνητική δηλαδή οι εκταμιεύσεις νέων δανείων είναι μικρότερες των αποπληρωμών παλαιών δανείων.
Το πρόβλημα εντοπίζεται στα στεγαστικά δάνεια. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που έχει επεξεργαστεί στο Business Daily οι καθαρές ροές στεγαστικών δανείων στο εξεταζόμενο διάστημα διαμορφώνονται στα -5,7 δισ. ευρώ.
Θετική εξέλιξη αποτελεί το γεγονός ότι η πτωτική πορεία των στεγαστικών έχει ανακοπεί το 2025 και οι εκροές στο εννεάμηνο είναι μόλις -7 εκατ. ευρώ (έναντι -735 εκατ. το 2024) ενώ από τον περασμένο Μάιο οι μηνιαίες ροές νέων στεγαστικών είναι θετικές που δείχνει ότι σιγά σιγά «ξυπνά» και η αγορά των στεγαστικών δανείων.
Αντίθετα με τα στεγαστικά, ισχυρή είναι η πιστωτική επέκταση στην καταναλωτική πίστη εικόνα συνεπής με το καταναλωτικό μοντέλο της οικονομίας.
Στο διάστημα 2020 – 2025 (Σεπτέμβριος) οι καθαρές ροές καταναλωτικών δανείων έχουν ανέλθει στα 1,02 δισ. ευρώ με τον κύριο όγκο των νέων καταναλωτικών να έχουν χορηγηθεί την τελευταία 3τία.
Που οφείλεται η «γκρίνια» για τα δάνεια
Παρά τον διψήφιο ρυθμό πιστωτικής επέκτασης, που είναι ένας από τους υψηλότερους ρυθμούς στην ευρωζώνη, οι εγχώριες τράπεζες δέχονται έντονη κριτική για τις χαμηλές δανειοδοτήσεις τόσο προς μικρές επιχειρήσεις όσο και νοικοκυριά.
Σε αντίθεση με τον προηγούμενο κύκλο πιστωτικής επέκτασης, της δεκαετίας του 2000, πλέον οι τράπεζες κινούνται με σαφώς αυστηρότερα πιστοδοτικά φίλτρα.
Αυτό οφείλεται κυρίως στο πιο αυστηρό εποπτικό πλαίσιο της ΕΚΤ το οποίο ισχύει για όλες τις τράπεζες στην ευρωζώνη.
Αντίθετα, στα χρόνια της δεκαετίας του 2000 η αξιολόγηση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ήταν επιφανειακή. Τα επίσημα οικονομικά στοιχεία έμπαιναν σε δεύτερη μοίρα, ενώ ήταν σύνηθες να εγκρίνονται δάνεια χωρίς να πληρούνται τα καθιερωμένα τραπεζικά κριτήρια.
Σήμερα, ένα σημαντικό κομμάτι των επιχειρήσεων — κυρίως μικρές εταιρείες — παραμένει εκτός τραπεζικού δανεισμού.
Δυο είναι οι κύριοι λόγοι για την αδυναμία πρόσβασης στο τραπεζικό σύστημα. Ο πρώτος είναι ότι πολλές μικρές επιχειρήσεις βρίσκονται καταγεγραμμένες στις λίστες της Τειρεσίας λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών είτε προς τις τράπεζες είτε προς το Δημόσιο.
Ο δεύτερος λόγος είναι τα αδύναμα οικονομικά μεγέθη καθώς ένα μεγάλο μέρος της «μικρής» επιχειρηματικότητας και των ελεύθερων επαγγελματικών δεν δηλώνουν υψηλά εισοδήματα με αποτέλεσμα να μην πληρούν τα κριτήρια για δανειοδοτήσεις.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τα στοιχεία των φετινών φορολογικών δηλώσεων, το μέσο ετήσιο δηλωθέν εισόδημα των μισών επαγγελματιών φτάνει ετησίως τα 3.665 ευρώ, που αντιστοιχεί σε μόλις 305 ευρώ τον μήνα.
(Μεταβολή %) | Σεπ-25 | Δεκ-24 | Δεκ-23 | Δεκ-22 | Δεκ-21 | Δεκ-20 |
Ιδιωτικός τομέας (Επιχειρήσεις και νοικοκυριά) | 10,7 | 8,9 | 3,6 | 6,3 | 1,4 | 3,5 |
Επιχειρήσεις | 15,6 | 14,0 | 6,9 | 12,3 | 4,5 | 9,4 |
Ασφαλιστικές επιχειρήσεις, Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης και Λοιπά Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα | 11,2 | 15,8 | 15,9 | 16,6 | 12,1 | 3,4 |
Μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις | 16,1 | 13,8 | 5,8 | 11,8 | 3,7 | 10,0 |
εκ των οποίων Δάνεια | 16,1 | 13,6 | 5,8 | 11,9 | 2,8 | 9,8 |
Έως και 1 έτος | 12,0 | 10,8 | 4,5 | 16,7 | 1,2 | -9,2 |
Άνω του 1 και έως 5 έτη | 13,8 | -2,2 | -7,8 | 4,3 | -2,0 | 40,7 |
Άνω των 5 ετών | 18,3 | 20,5 | 12,6 | 14,1 | 5,9 | 10,0 |
Ιδιώτες & Ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα | 1,4 | -0,5 | -2,0 | -2,5 | -2,4 | -2,5 |
Στεγαστικά | -0,4 | -2,6 | -3,6 | -3,7 | -3,0 | -2,7 |
Καταναλωτικά | 6,6 | 6,2 | 3,4 | 1,3 | -0,3 | -2,2 |
Λοιπά | 2,5 | -1,3 | -5,1 | -2,3 | -2,8 | 6,0 |
Ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες, ατομικές επιχ. | -0,8 | 0,7 | -1,3 | -0,9 | 2,0 | 1,8 |
Πηγή στοιχείων: Τράπεζα της Ελλάδος
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
