Για τον κίνδυνο επιβάρυνσης των ξένων επενδυτών που έχουν πραγματοποιήσει μεγάλες επενδύσεις σε εγχώρια μη εξυπηρετούμενα δάνεια με μεγάλες ζημιές, την πυροδότηση αρνητικής δημοσιότητας λόγω της μη επίτευξης των στόχων των επιχειρηματικών σχεδίων των τιτλοποιήσεων, τον εκτροχιασμό της προσπάθειας εξυγίανσης των τραπεζικών ισολογισμών καθώς και τον κίνδυνο κατάπτωσης των κρατικών εγγυήσεων του σχεδίου «Ηρακλής» επιφέροντας σημαντικό κόστος στο Δημόσιο, προειδοποιούν την κυβέρνηση οι εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων και οι τράπεζες.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Business Daily, η Ένωση Εταιριών Διαχείρισης Απαιτήσεων και η Ελληνική Ένωση Τραπεζών απέστειλαν επιστολές στο υπουργείο Οικονομικών με τις οποίες θέτουν ξανά το ζήτημα της παράτασης της μεταβατικής περιόδου για την επίτευξη των στόχων ανακτήσεων από 24 μήνες σήμερα, σε 36, καθώς η παρατεταμένη αναστολή των πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης (πλειστηριασμοί) για περισσότερο από ένα χρόνο καθιστά αδύνατη την επίτευξη των στόχων των επιχειρηματικών σχεδίων.
Και νέες καθυστερήσεις
Δεδομένου ότι η κυβέρνηση είχε επιβάλει οριζόντια αναστολή κάθε πλειστηριασμού για διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους, λόγω των έκτακτων μέτρων για την ανάσχεση της πανδημίας, τράπεζες και servicers ζητούν την αντίστοιχη παράταση της μεταβατικής περιόδου. Υπογραμμίζουν ότι είναι αδύνατη η εκπλήρωση των business plan για τις τιτλοποιήσεις, που έχουν ολοκληρώσει ή πρόκειται να ολοκληρωθούν το επόμενο διάστημα, χωρίς τη δυνατότητα αξιοποίησης μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης, δηλαδή πλειστηριασμών. Πέραν όμως της αναστολής των αναγκαστικών εκτελέσεων για ένα χρόνο, αναμένεται να χαθεί και άλλος χρόνος λόγω της καθυστέρησης στην έναρξη του κρατικού φορέα απόκτησης ακινήτων ευάλωτων δανειοληπτών, που θα επιτελεί κομβικό ρόλο με βάση τον νέο πτωχευτικό κώδικα.
Ο νέος φορέας δεν έχει τεθεί ακόμα σε λειτουργία, περίπου 7 μήνες μετά την ψήφιση του νέου πτωχευτικού, και αναμένεται να λειτουργήσει μετά το πρώτο εξάμηνο του 2022, με την κυβέρνηση να ζητά από τις τράπεζες το «πάγωμα», μέχρι τη λειτουργία του φορέα, κάθε πλειστηριασμού που αφορά ευάλωτα νοικοκυριά.
Αυτό σημαίνει, υπογραμμίζουν τραπεζικές πηγές, ότι περίπου το 30% των πλειστηριασμών δεν θα μπορέσουν να πραγματοποιηθούν, καθώς αφορούν την κατηγορία αυτή, περιορίζοντας για πολλούς μήνες ακόμα την ικανότητα των servicers να επιτύχουν τους στόχους ανακτήσεων. Επιπλέον, σημειώνουν, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι από τους οφειλέτες που νομικά αντιμετωπίζονται ως ευάλωτοι δανειολήπτες ένα τμήμα τους αφορά οφειλέτες που αποκρύπτουν εισοδήματα ή δεν πληρώνουν τις οφειλές τους ενώ έχουν την οικονομική δυνατότητα (στρατηγικοί κακοπληρωτές).
Όπως σημειώνουν στελέχη τραπεζών, οι επιπτώσεις στους servicers στην περίπτωση μη επίτευξης των στόχων είναι βαρύτατες οδηγώντας στην μη πληρωμή των αμοιβών τους αλλά και σε πολλές ακόμη, πολύ ευρύτερες συνέπειες:
- κίνδυνος κατάπτωσης των κρατικών εγγυήσεων (ύψους 12 δισ. ευρώ για το σχέδιο «Ηρακλής Ι» και άλλων 12 δισ. για τη δεύτερη φάση του σχεδίου),
- επιβάρυνση με σημαντικές ζημιές των ξένων επενδυτών που απέκτησαν «κόκκινα» δάνεια και επένδυσαν στην ελληνική δευτερογενή αγορά μη εξυπηρετούμενων δανείων,
- ανάσχεση του σχεδιασμού των τραπεζών για την εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών και
- πυροδότηση αρνητικής δημοσιότητας με αμφισβήτηση της προσπάθειας εξυγίανσης των ελληνικών τραπεζών και της ικανότητάς τους να φέρουν εις πέρας τα business plan, ανατρέποντας το θετικό διεθνές momentum που έχει διαμορφωθεί για τη χώρα και τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.
- Πίεση στις τιμές μελλοντικών τιτλοποιήσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Για το ακανθώδες αυτό ζήτημα έχουν πραγματοποιηθεί πολλές συσκέψεις τόσο με το υπουργείο Οικονομικών την προηγούμενη εβδομάδα όσο και με την Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία ανησυχεί για τις επιπτώσεις στους τραπεζικούς ισολογισμούς στην περίπτωση μη επίτευξης των στόχων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση αναγνωρίζει τις δυσκολίες που έχει δημιουργήσει στους servisers και τις τράπεζες η αναστολή των πλειστηριασμών και βλέπει θετικά την προοπτική παράτασης της μεταβατικής περιόδου σε 36 μήνες από 24. Πηγές κοντά στην κυβέρνηση αναγνωρίζουν ότι υπάρχει κίνδυνος ενεργοποίησης των ποινών που προβλέπονται για τους servicers (μη πληρωμή αμοιβών) ωστόσο σημειώνουν ότι δεν υπάρχει ζήτημα κατάπτωσης των εγγυήσεων του «Ηρακλή».
Παράλληλα οι τράπεζες έχουν διαβεβαιώσει την ΤτΕ ότι η παράταση της μεταβατικής περιόδου δεν θα έχει καμία επίπτωση στα senior ομόλογα των τιτλοποιήσεων τα οποία βρίσκονται στους τραπεζικούς ισολογισμούς.
Μερίδα αναλυτών πάντως θεωρούν ότι δεδομένης της περιορισμένης αποτελεσματικότητας του νομικού συστήματος στην Ελλάδα, των συστηματικών καθυστερήσεων και των πολιτικών σκοπιμοτήτων, η επίτευξη των στόχων των business plan (που είναι φιλόδοξοι) είναι εξαιρετικά δύσκολη και οι αβεβαιότητες είναι μεγάλες ακόμα και αν όλα, θεωρητικά, λειτουργήσουν κανονικά. Στο πλαίσιο αυτό εκτιμούν ότι ακόμα και αν δοθεί η παράταση στους 36 μήνες δεν θα λύσει το πρόβλημα απλά θα μεταθέσει για αργότερα ένα ακανθώδες θέμα που πιθανότητα θα απαιτήσει νέες παρεμβάσεις.
Το εμπόδιο της Κομισιόν και η «τρίπλα» των τραπεζών
Το Υπουργείο Οικονομικών και ο αρμόδιος υφυπουργός Γιώργος Ζαββός, εξετάζουν το ζήτημα αναζητώντας τις εναλλακτικές λύσεις ώστε να δοθεί παράταση και να μην υπάρξουν επιπτώσεις στους servicers. Ωστόσο κατά πληροφορίες θα πρέπει να βρεθεί μια νομική φόρμουλα που να γίνει δεκτή από την Κομισιόν κάτι που πιθανά να είναι αρκετά δύσκολο καθώς δεν έχει δοθεί σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα τόσο μεγάλη παράταση. Υπάρχει ανησυχία ότι οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών μπορεί να απορρίψουν το αίτημα καθώς δεν υπάρχει αντίστοιχο προηγούμενο θεωρώντας ότι η οριζόντια αναστολή των πλειστηριασμών, που επίσης δεν υπήρξε σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, ήταν μια επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης, απόφαση η οποία προφανώς θα είχε επιπτώσεις στην προσπάθεια εξυγίανσης των τραπεζικών ισολογισμών.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Business Daily, στα επιτελεία των τραπεζών υπάρχουν νομικές εισηγήσεις που υποστηρίζουν ότι το ζήτημα την παράτασης δεν πρέπει να περάσει μέσω της Κομισιόν αλλά τράπεζες και servicers να επικαλεστούν συνθήκες ανωτέρας βίας λόγω της μη λειτουργίας των δικαστηρίων για τη μη επίτευξη των στόχων και να μην προσμετρηθούν στο διάστημα της μεταβατικής περιόδου οι μήνες που τα δικαστήρια δεν λειτούργησαν. Εν πολλοίς δηλαδή το τελευταίο 12μηνο να θεωρηθεί σαν «νεκρός χρόνος».