Από τον χρησμό του ρυθμιστή εξαρτώνται τα νέα τιμολόγια του νερού, με την ΕΥΔΑΠ να τηρεί σιγήν ιχθύος σχετικά με την πρότασή της. Χωρίς να υπάρχει «πεπατημένη», αφού το ρυθμιστικό πλαίσιο κοστολόγησης του νερού εφαρμόζεται στη χώρα μας για πρώτη φορά, ο χρονικός ορίζοντας παραμένει θολός.
Με την ανομβρία να έχει σημάνει «πορτοκαλί συναγερμό», οι αποφάσεις πάντως δεν μπορούν να καθυστερήσουν και τα νεότερα αναμένονται τους επόμενους μήνες. Το πλάνο για να μην στερέψει η Αττική τα επόμενα δύο με τέσσερα χρόνια, που έχει εκπονήσει η ΕΥΔΑΠ, πρέπει να τεθεί άμεσα σε εφαρμογή, άρα θα πρέπει να βρεθούν και οι εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης.
Εχθές, στο πλαίσιο δημοσιογραφικής ενημέρωσης, ερωτηθείς επανειλημμένως για το ζήτημα των τιμών, ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης, απέφυγε να πει οτιδήποτε για την πρόταση που έχει καταθέσει η εταιρεία στη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργεια και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ). «Εμείς περιμένουμε να δούμε τι θα πει ο ρυθμιστής, πώς θα το σκεφτεί, πότε και πώς αυτό θα εφαρμοστεί. Κανείς δεν ξέρει το πότε και το πώς», είπε χαρακτηριστικά, σημειώνοντας πως η εταιρεία έχει καταθέσει όλα τα πρωτογενή στοιχεία.
Επαναλαμβάνοντας πως στόχος είναι να προσφέρεται υψηλής ποιότητας νερό στη χαμηλότερη δυνατή τιμή, ο κ. Σαχίνης σημείωσε πως για να συγκρατηθούν οι τιμές, δεδομένου του επενδυτικού πλάνου των 2,5 δισ. ως το 2034, θα πρέπει να μεγιστοποιηθούν οι επιχορηγήσεις. Έτσι, η εταιρεία έχει κλειδώσει των 90% των πόρων για τα έργα της Ανατολικής Αττικής, κόστους 958,7 εκατ. ευρώ, από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράλληλα, προτεραιοποιεί τις επενδύσεις της ώστε με όρους βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας κάποιες να χρηματοδοτηθούν από την ΕΤΕπ.
«Για τη χρηματοδότηση των έργων στοχεύουμε σε ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, χαμηλότοκα δάνεια και ίσως ένα πράσινο ομόλογο», είπε χαρακτηριστικά, υπενθυμίζοντας ότι ναι μεν τα έργα για τη λειψυδρία αποτελούν υποχρέωση του Δημοσίου, όμως αυτό μπορεί να πάρει πόρους από την ΕΥΔΑΠ. Για παράδειγμα, πριν τρία χρόνια, κατά την υπογραφή της σύμβαση με το Δημόσιο, διατέθηκαν 157,2 εκατ. ευρώ για επενδύσεις στο εξωτερικό υδροδοτικό σύστημα.
Fast – track διαδικασίες για τη λειψυδρία
Η μεγαλύτερη πρόκληση πάντως για την ΕΥΔΑΠ είναι η θωράκιση του λεκανοπεδίου απέναντι στην απειλή της λειψυδρίας. Από τις καθησυχαστικές περσινές δηλώσεις ότι δεν θα ξεμείνει από νερό η Αττική, ο συναγερμός λόγω ανομβρίας αναβαθμίστηκε φέτος σε πορτοκαλί. Με την κατανάλωση να ανέρχεται σε 400 εκατ. κυβικά μέτρα νερού ετησίως, το 2023 έλλειψαν από τους ταμιευτήρες 157,17 εκατ. κ.μ. νερού και φέτος το έλλειμα αυξήθηκε σε 291,75 εκατ. κ.μ.
«Αν δεν κάνουμε καμία ενέργεια και συνεχιστεί η κατάσταση του τελευταίου δωδεκαμήνου, τότε μένουμε από νερό σε 2 χρόνια. Αν συνεχιστεί η κατάσταση της περασμένης χρονιάς, τότε ξεμένουμε σε 4 χρόνια», είπε ο κ. Σαχίνης. Ως πρώτα βήματα, έχουν μπει μπροστά αντλιοστάσια και γεωτρήσεις από τη Μαυροσουβάλα, ενώ εξετάζεται η άμεση ενεργοποίηση των γεωτρήσεων του μέσου ρου του Βοιωτικού Κηφισού, που έχουν το πλεονέκτημα της βαρύτητας, επισύροντας μικρό ενεργειακό κόστος.
Στο πλαίσιο του επενδυτικού της προγράμματος, η ΕΥΔΑΠ προωθεί και επενδύσεις 400 εκατ. ευρώ για τον περιορισμό των διαρροών τόσο στο δίκτυο της πόλης, όσο και στο εξωτερικό υδροδοτικό σύστημα. Ο διαγωνισμός για παράδειγμα για τα «έξυπνα» υδρόμετρα, αναμένεται τη νέα χρονιά και θα περιλαμβάνει 250.000 υδρόμετρα ανά έτος, με την επένδυση να φτάνει τα 300 εκατ. ευρώ στη δεκαετία.
Με τη στάθμη των ταμιευτήρων να χτυπά καμπανάκι, τα απαραίτητα έργα θα πρέπει να τρέξουν πολύ γρήγορα. Για αυτό και προωθείται νομοθετική ρύθμιση, ειδικά για τα έργα της ανομβρίας, ώστε αυτά να ωριμάσουν και να υλοποιηθούν με επείγουσες διαδικασίες. Η πρόβλεψη θα βασιστεί σε υφιστάμενες ρυθμίσεις για έργα στρατηγικής σημασίας.
Η λύση της πεντηκονταετίας και το μαξιλαράκι ασφαλείας
«Κλειδί» για τη θωράκιση του λεκανοπεδίου για περισσότερα από 50 χρόνια θεωρείται η λύση των Κρεμαστών, για τη σύνδεση με δύο ποτάμια (Κρικελιώτη και Καρπενησιώτη), ώστε να ενισχύσει άμεσα το υδραγωγείο του Ευήνου. Πρόκειται για μία επένδυση σε δύο φάσης, ύψους 535 εκατ. ευρώ, «που θα εξασφαλίσει νερό στην Αθήνα για τα επόμενα 50+ χρόνια», υπογράμμισε ο επικεφαλής της ΕΥΔΑΠ.
Πρόκειται για λύση φθηνότερη από τις άλλες εναλλακτικές, με το κόστος να προσδιορίζεται σε 0,15 ευρώ το κ.μ. νερού (αν αξιοποιηθεί για να καλυφθεί ο έλλειμα της διετίας), με χαμηλότερο λειτουργικό κόστος και μικρή περιβαλλοντική επιβάρυνση. Η πρόκληση είναι η γρήγορη ωρίμανση, καθώς το έργο εκτιμάται ότι μπορεί να γίνει σε δύο χρόνια. Υπάρχει ήδη προκαταρκτική μελέτη και στόχος είναι να υπάρξει ανάδοχος εντός του 2025.
Παράλληλα, όμως, εξετάζονται και οι αφαλατώσεις, ξεκινώντας από την Ιτέα (περιοχή Κύρα), που έχει υφάλμυρο νερό, γεγονός που μειώνει κατά 30% το κόστος. Όταν το κόστος για μία τυπική αφαλάτωση κυμαίνεται σε 0,85-1,15 ευρώ ανά κ.μ. στο υφάλμυρο νερό πέφτει σε 0,30-0,35 ευρώ ανά κ.μ. Επί αυτής της λύσης διενεργείται ήδη μελέτη, ενώ στο τραπέζι βρίσκονται ακόμα περιοχές στην Αττική, τα Άσπρα Σπίτια και η Θίσβη (Βοιωτία), όπου υπάρχουν βιομηχανικές εγκαταστάσεις.
Σύμφωνα με τον κ. Σαχίνη, σε αυτόν τον σχεδιασμό λαμβάνονται υπόψη δύο σενάρια: Πρώτον να παράγοντα 100 χιλιάδες κ.μ. τη μέρα, άρα 35 εκατ. κ.μ. ετησίως, ώστε να καλύψει σχεδόν το 10% των αναγκών της ΕΥΔΑΠ ή αντίστοιχα 200 χιλιάδες κ.μ. ημερησίως, φτάνοντας δηλαδή στα 70 εκατ. τον χρόνο.
Υπάρχει όμως και plan B, στην περίπτωση που όλα τα παραπάνω καθυστερήσουν. Κι αυτό περιλαμβάνει η μεταφορά νερού με μεγάλα τάνκερ από τις εκβολές του Αχελώου, το οποίο και θα προωθηθεί στο κανάλι μέσω των βιομηχανικών εγκαταστάσεων σε Άσπρα Σπίτια και Θίσβη. Πρόκειται για μία λύση περιορισμένης χρονικής διάρκειας, που αποτελεί ένα μαξιλάρι ασφαλείας.
Ως προς το κόστος, θεωρείται μία λύση ανταγωνιστική της αφαλάτωσης, αφού το κόστος θα ανέλθει σε 0,60-0,80 ευρώ το κ.μ. Ειδικότερα, αφορά τάνκερ των 100 χιλιάδων τόνων, που μπορούν να περάσουν από τη γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου. Για τη μεταφορά του 10% των αναγκών της Αττικής, ήτοι 35 εκατ. κ.μ., θα χρειαστούν τρία τάνκερ για τρεις ημέρες έκαστο, με το κόστος ανά κ.μ. περίπου στις 20.000 ευρώ την ημέρα. Διενεργείται ήδη μελέτη σχετικά με την εφαρμογή και αυτού του σεναρίου.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
