Δύσκολο προδιαγράφεται το 2020 για την τουρκική οικονομία, που βρίσκεται υπό τη δαμόκλειο σπάθη της επιβολής αμερικανικών κυρώσεων, με το σχετικό νομοσχέδιο να έχει ήδη πάρει την υπογραφή του προέδρου Τραμπ, γεγονός που προκάλεσε πίεση στην ισοτιμία της λίρας και έφερε πάλι στον ορίζοντα την απειλή μιας συναλλαγματικής κρίση.
Προς το παρόν, ο μόνος που εμποδίζει την επιβολή των νομοθετημένων κυρώσεων είναι ο πρόεδρος Τραμπ και δεν είναι σαφές πόσο ακόμη θα τηρεί αυτή τη στάση, δεδομένου ότι το Κογκρέσο κινείται με σαφήνεια στην κατεύθυνση της επιβολής κυρώσεων. Εξάλλου, όπως αναφέρει το Bloomberg, οι αναλυτές της αγοράς σημειώνουν πως οι αμερικανικές εκλογές μπορούν να ανατρέψουν το κλίμα για την Τουρκία που έχει προστατευτεί μέχρι στιγμής από την επιβολή κυρώσεων εξαιτίας της ιδιαίτερης σχέσης που έχουν αναπτύξει Τραμπ και Ερντογάν.
Παράλληλα, την ανησυχία των επενδυτών τροφοδοτεί η εκτίμηση ότι η τουρκική κυβέρνηση θα ενισχύσει την ανάπτυξη εις βάρος της λίρας, πιέζοντας την κεντρική τράπεζα να μειώσει ακόμη περισσότερο τα επιτόκια.
Όπως φαίνεται στο γράφημα, η λίρα δοκιμάσθηκε αρκετά έντονα το 2019 στην αγορά συναλλάγματος, υποχωρώντας στις αρχές Μαΐου σχεδόν στις 6,20 λίρες ανά δολάριο, ενώ στη συνέχεια κέρδισε έδαφος, για να βρεθεί και πάλι από τον Αύγουστο σε διολίσθηση, με την ισοτιμία να ξεπερνά τις 5,93 λίρες στις 25 Δεκεμβρίου.
Η δοκιμασία της λίρας
Ο Γκιγιόμ Τρέσκα της Credit Agricole δήλωσε πως οι αγορές είναι «πολύ ικανοποιημένες» απο τις επιδόσεις του 2019, όμως τονίζει πως τα τουρκικά assets δεν θα αποδώσουν κέρδη το 2020. Ο δείκτης Borsa Istanbul 100 κατέγραψε άλμα 22% φέτος ενώ η λίρα υποτιμήθηκε κατά 10% έναντι του δολαρίου και η απόδοση των 10ετών τουρκικών ομολόγων βρέθηκε 398 πόντους βάσης χαμηλότερα.
Όπως αναφέρει ο αναλυτής της Credit Agricole, για την κεντρική τράπεζα της Τουρκίας το δεύτερο μισό του 2020 μπορεί να αποδειχθεί πως θα έχει περισσότερες προκλήσεις καθώς οι κινήσεις της τουρκικής κυβέρνησης για να ενισχυθεί η ρευστότητα θα εκτροχιάσει τις μακροοικονομικές ισορροπίες, ενώ η κεντρική τράπεζα της χώρας δεν φημίζεται για την ταχύτητα των αντιδράσεων της.
Οι αμερικανικές εκλογές και οι πιθανές κυρώσεις
Η Τουρκία με την αγορά των ρωσικών S-400 έχει προκαλέσει την αντίδραση του Κογκρέσου που ενέκρινε ήδη τις κυρώσεις και ζητεί από τον πρόεδρο Τραμπ να τις ενεργοποιήσει. Η προσωπική φιλία που έχει αναπτύξει ο Τούρκος πρόεδρος με τον Ντόναλντ Τραμπ μέχρι στιγμής προστατεύει την Τουρκία από την επιβολή των κυρώσεων, όμως μια νίκη των Δημοκρατικών στις επερχόμενες εκλογές θα μπορούσε να αλλάξει την προσέγγιση του Λευκού Οίκου προς την Τουρκία όπως σημειώνει ο Βίκτορ Ζάμπο, στέλεχος της Aberdeen Asset Management.
Εν όψει των αμερικανικών εκλογών, πληθαίνουν οι φωνές που ζητούν να ληφθούν ισχυρά μέτρα κατά της Τουρκίας που ανεβάζουν την ένταση και κρατούν τους επενδυτές μακριά. Όπως αναφέρει ο στρατηγικός αναλυτής της Societe Generale Φοίνιξ Καλεν (Phoenix Kalen) η πίεση στον πρόεδρο Τραμπ να εφαρμόσει τις κυρώσεις στην Τουρκία μπορεί να δημιουργήσει ρίσκο για τα τουρκικά assets. Παράλληλα, ανέφερε πως θα εξεταστεί ο τρόπος που θα τοποθετηθούν οι υποψήφιοι των επερχόμενων αμερικανικών εκλογών για το θέμα της Τουρκίας και κατέληξε πως δεν θεωρεί πιθανό το ενδεχόμενο η Τουρκία να αντιμετωπίσει σοβαρές κυρώσεις.
Το πρόβλημα με τα επιτόκια
«Η υπερβολική πτώση των επιτοκίων είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος» από την τουρκική κεντρική τράπεζα για τα τουρκικά assets το 2020 σύμφωνα με τον Βικτόρ Ζαμπό. Μετά την κίνηση του νέου διοικητή της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας να μειώσει τα επιτόκια κατά 1.200 μονάδες βάσης (12%), οι επενδυτές θα επικεντρωθούν στο πόσο γρήγορα θα έρθουν τα μονοψήφια ποσοστά που έχει υποσχεθεί ο πρόεδρος Ερντογάν.
«Ο διοικητής Ουισάλ θα πρέπει να επιβραδύνει το γρήγορο ρυθμό της νομισματικής χαλάρωσης» δήλωσε ο Πιοτρ Ματις, αναλυτής στη Rabobank. «Στο τέλος θα βρεθεί σε δύσκολη θέση, ανάμεσα στην αγορά, που πιέζει ενάντια στις μεγαλύτερες μειώσεις των επιτοκίων και στον πρόεδρο Ερντογάν, που περιμένει μονοψήφιο επιτόκιο».
Ο πληθωρισμός
Μπορεί τα μέχρι στιγμής δεδομένα να δείχνουν ότι ο πληθωρισμός εξελίσσεται καλύτερα από τις προβλέψεις, όμως οι ανησυχίες για αύξησή του παραμένουν. Όπως σημειώνει ο Νάιτζελ Ρέντλ, αναλυτής της Medley Global Advisors, «καθώς η τοπική οικονομία ανεβαίνει το 2020 με ώθηση από την ανανεωμένη τραπεζική χρηματοδότηση, οποιαδήποτε ανησυχία για τον πληθωρισμό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ξεπούλημα των ομολόγων και της λίρας, ειδικά αν αυτό λάβει χώρα με φόντο περαιτέρω μειώσεις στα επιτόκια αναχρηματοδότησης της κεντρικής τράπεζας».
Με τις Αρχές να ενισχύουν την αύξηση του δανεισμού με στόχο την ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης, υπάρχει ο κίνδυνος πως θα ξεκινήσει ακόμα ένας κύκλος μιας οικονομικής φούσκας, σύμφωνα με τον αναλυτή της Medley Global. Παράλληλα υπάρχει και η ανησυχία πως «οποιαδήποτε πίεση για ταχεία ανάπτυξη δημιουργεί τον κίνδυνο να υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις στον πληθωρισμό, που θα φέρουν μεγάλη πίεση στη λίρα».
Γεωπολιτικοί κίνδυνοι
Η γεωπολιτική κατάσταση στην Τουρκία παραμένει ακόμα εκρηκτική καθώς οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία και η ναυτική συμφωνία με την Λιβύη την έχουν θέσει αντιμέτωπη με τους Αμερικανούς Γερουσιαστές και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπενθυμίζουμε πως οι επιχειρήσεις της Τουρκίας στη Συρία και η απειλή κυρώσεων από Ευρώπη και ΗΠΑ προκάλεσαν το ξεπούλημα πολλών assets τον Οκτώβριο. «Αν ο Ερντογάν αποφασίσει να στείλει σημαντική στρατιωτική δύναμη στην Λιβύη, αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει επιπλέον μεγάλους κινδύνους για την Τουρκία» σημειώνει η Αναστασία Λαβάσοβα της Blackfriars Asset Management.
Όπως σημειώνουν οι αναλυτές, μια επιδείνωση στην γεωπολιτική κατάσταση, σε συνδυασμό με την εφαρμογή των επαπειλούμενων αμερικανικών κυρώσεων είναι οι μεγαλύτερες απειλές που αναμένονται και θα μπορούσαν να προκαλέσουν ακόμη εντονότερο προβληματισμό στους επενδυτές.
Νέα πολιτικά κόμματα
Η δημιουργία νέων κομμάτων από τον πρώην πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούντογλου και τον Αλί Μπαμπακάν ίσως καταφέρουν να αποδυναμώσουν την εκλογική δύναμη του AKP του προέδρου Ερντογάν, αν και χωρίς να υπάρχει μια εκλογική αναμέτρηση στο άμεσο μέλλον της χώρας η όποια επιρροή που μπορεί να καταφέρουν θα είναι πιθανότατα περιορισμένη.
Ο Ερντογάν πρόσφατα κατηγόρησε τον Νταβούτογλου και τον Μπαμπακάν πως καταχράστηκαν χρήματα δημόσιας τράπεζας. Ο πρώην πρωθυπουργός που ήταν κάποτε προσωπική επιλογή του Ερντογάν για την θέση, αρνήθηκε όλες τις κατηγορίες.
«Οι εντάσεις στην πολιτική ζωή της Τουρκίας μπορεί να αυξηθούν, αν οι Μπαμπακάν και Νταβούτογλου αρχίσουν και ασκούν ακόμη πιο έντονη κριτική στο κόμμα του Ερντογάν και προσπαθήσουν να προσελκύσουν τους ψηφοφόρους του. Ο Ερντογάν μπορεί να θελήσει να τους αιφνιδιάσει και να προκαλέσει ξαφνικές εκλογές, αν και αυτή θα είναι η πιο επικίνδυνη κίνηση που θα έχει κάνει ποτέ στην πολιτική του καριέρα», σημειώνει ο Πιοτρ Μάτις της Rabobank.
Ο προϋπολογισμός
Η κυβέρνηση σκοπεύει να επαναφέρει την ανάπτυξη, κάτι που απαιτεί υποστήριξη από τη δημοσιονομική πολιτική, εξαιτίας της αδυναμίας του τραπεζικού τομέα (αποτέλεσμα της χαμηλής ποιότητας των δανείων) δήλωσε ο Περ Χαμμαρλουντ, στρατηγικός αναλυτής των αναδυόμενων αγορών της σουηδικής SEB AB.
Ενώ η Τουρκία είχε πλεόνασμα για δύο μήνες στον προϋπολογισμό της, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, έχοντας μεταφέρει μέρος των αποθεματικών της κεντρικής τράπεζας στο εθνικό θησαυροφυλάκιο, παρουσίασε έλλειμμα με βάση τα στοιχεία 11μήνου.
«Το δημοσιονομικό κενό θα είχε υπερβεί το 4% του ΑΕΠ το 2019» σημειώνει ο Μεχμέτ Γκέρζ, υπεύθυνος επενδύσεων της Ata Portfoy στην Κωνσταντινούπολη. «Δεδομένου του σκοπού να μειωθεί ο πληθωρισμός και τα επιτόκια, οι δαπάνες της κυβέρνησης το 2020 θα πρέπει να είναι πολύ περιορισμένες».
Αν υπάρχει ακόμα ένα βραχυπρόθεσμο μέτρο, όπως το Credit Guarantee Fund, το οποίο θα προσφέρει κρατικές εγγυήσεις σε τραπεζικά δάνεια, δημιουργώντας νέους κινδύνους για τον προϋπολογισμό, οι επενδυτές μπορεί να χάσουν την πίστη τους στην προσπάθεια μείωσης του πληθωρισμού και μπορεί να υπάρξει μαζική έξοδος κεφαλαίων, σύμφωνα με τον Γκερζ.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
