Συμφωνία για τον τρόπο πληρωμής του ρωσικού φυσικού αερίου χωρίς να παραβιάζονται οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας θα αναζητήσουν οι Ευρωπαίοι υπουργοί Ενέργειας στην έκτακτη συνεδρίασή τους που αρχίζει στις 15.00 στις Βρυξέλλες. Καθώς, όμως, όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοικτά, ακόμη και της διακοπής τροφοδοσίας από την Gazprom, στο επίκεντρο της συνεδρίασης θα βρεθούν και τα πιθανά μέτρα διασφάλισης της ενεργειακής επάρκειας.
Ο Έλληνας υπουργός Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας έχει βασικό στόχο σε αυτή τη συνεδρίαση να ξεκαθαρίσει ο τρόπος πληρωμής από τις τρεις ελληνικές εταιρείες εμπορίας αερίου, που έχουν προγραμματισμένες πληρωμές στις 25 του μήνα, ενώ θα αναφερθεί στην ενίσχυση της αποθηκευτικής δυναμικότητας της Ρεβυθούσας με νέα πλωτή δεξαμενή, η οποία θα τεθεί σε λειτουργία τον Ιούλιο για να ενισχυθεί ο εφοδιασμός με πρόσθετα φορτία LNG.
Ο κ. Σκρέκας έχει τονίσει ότι η Ελλάδα, που έχει μακροχρόνιο συμβόλαιο έως το 2026 μέσω της ΔΕΠΑ με την Gazprom, θα πληρώσει το φυσικό αέριο με τρόπο που θα διασφαλίζει ότι δεν παραβιάζεται το ευρωπαϊκό πλαίσιο κυρώσεων, αλλά και χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο ο εφοδιασμός της χώρας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει κρίνει ότι το άνοιγμα λογαριασμού σε ρούβλια στην Gazprombank θα παραβίαζε τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στην κεντρική τράπεζα της Ρωσίας, επειδή θα ελάμβανε συνάλλαγμα για να το μετατρέψει σε ρούβλια.
Στο έγγραφο, που θα αποτελέσει τη βάση συζήτησης των υπουργών, τονίζεται ότι «οι πρόσφατες αποφάσεις της Gazprom να αναστείλει πλήρως την παροχή φυσικού αερίου στο πλαίσιο των συμβάσεων της με ορισμένα κράτη μέλη δείχνουν και πάλι τον επείγοντα χαρακτήρα και τη σημασία μιας ανταλλαγής απόψεων σχετικά με την κατάσταση».
Στο έγγραφο τονίζεται ότι από τα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί στη Σύνοδο Κορυφής στις 25 Μαρτίου υπάρχει ήδη πρόοδος σε σχέση με τις κοινές προμήθειες φυσικού αερίου, LNG και υδρογόνου, καθώς η κοινή πλατφόρμα αγορών έχει δημιουργηθεί. Η ομάδα συντονισμού για το φυσικό αέριο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διενήργησαν μια πρώτη ανάλυση των κινδύνων και της ετοιμότητας σε επίπεδο κρατών μελών και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να διασφαλιστεί εναλλακτικός εφοδιασμός ή να μειωθεί η ζήτηση φυσικού αερίου. Στις 18 Μαΐου, η Επιτροπή σχεδιάζει να παρουσιάσει το σχέδιο REPowerEU για τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της ΕΕ από τη Ρωσία.
Καθώς εξετάζονται όλα τα ενδεχόμενα, μεταξύ των οποίων και αντίδραση σε ενδεχόμενη διακοπή της τροφοδοσίας από τη Ρωσία, οι υπουργοί θα κληθούν να εκφράσουν τις απόψεις τους σχετικά με το πώς μπορεί να ενισχυθεί η ετοιμότητα της ΕΕ για μια κρίση εφοδιασμού. Και να εξηγήσουν ποια μέτρα και μέσα αλληλεγγύης εντός της ΕΕ προτείνουν να προωθηθούν. Όσον αφορά την πιθανότητα διακοπής του εφοδιασμού, σημειώνεται στο έγγραφο, οι υπουργοί θα κληθούν να ανταλλάξουν αναλύσεις σχετικά με την ετοιμότητα, τα μέτρα αλληλεγγύης και τα πιθανά μέτρα έκτακτης ανάγκης για την ενίσχυση και τον καλύτερο συντονισμό της ανταλλαγής πληροφοριών, μεταξύ των οποίων και όσον αφορά την κατανάλωση.
Προς επιβολή εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο
Στο περιθώριο των συζητήσεων των υπουργών θα εξεταστεί και η πρόοδος στην κατεύθυνση επιβολής εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, το οποίο σχεδιάζεται να επιβληθεί σταδιακά ως το τέλος του έτους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενδέχεται να εξαιρέσει την Ουγγαρία και τη Σλοβακία από το εμπάργκο αγοράς ρωσικού πετρελαίου, καθώς οι δύο χώρες είναι υπερβολικά εξαρτημένες από το ρωσικό αργό πετρέλαιο.
Η Κομισιόν αναμένεται να ολοκληρώσει αύριο Τρίτη τις εργασίες της για ένα έκτο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας, το οποίο θα περιλαμβάνει απαγόρευση αγοράς ρωσικού πετρελαίου, οι εξαγωγές του οποίου αποτελούν τη μεγαλύτερη πηγή εσόδων της Μόσχας, καθώς είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερη η αξία τους από την αξία των εξαγωγών αερίου.
Η Ουγγαρία, η κυβέρνηση της οποίας έχει σταθερά καλή σχέση με τη Μόσχα, έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν θα συνυπογράψει κυρώσεις που θα αφορούν τον τομέα της ενέργειας. Η Σλοβακία είναι επίσης μία από τις χώρες της ΕΕ που εξαρτάται περισσότερο από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.
Για να διατηρήσει ενωμένο το ευρωπαϊκό μπλοκ των 27, αποτρέποντας ένα βέτο από την Ουγγαρία ή τη Σλοβακία, η Επιτροπή ενδέχεται να προσφέρει στη Σλοβακία και την Ουγγαρία «εξαίρεση ή μια μακρά μεταβατική περίοδο», δήλωσε αξιωματούχος στις Βρυξέλλες.
Η Ευρώπη είναι ο προορισμός για σχεδόν τις μισές εξαγωγές αργού και πετρελαϊκών προϊόντων της Ρωσίας - παρέχοντας στη Μόσχα μια τεράστια πηγή εσόδων, που χώρες όπως η Λετονία και η Πολωνία λένε ότι πρέπει να περικοπεί, για να σταματήσει η Μόσχα να χρηματοδοτεί τη στρατιωτική εισβολή της στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με το Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα, τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν πληρώσει στη Ρωσία σχεδόν 20 δισεκατομμύρια ευρώ από τις 24 Φεβρουαρίου, όταν ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν διέταξε τη ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία. Συνολικά, η ΕΕ εξαρτάται από τη Ρωσία για το 26% των εισαγωγών πετρελαίου της, αλλά αυτή η εξάρτηση ποικίλλει μεταξύ των κρατών μελών.
Η Σλοβακία και η Ουγγαρία, και οι δύο στη νότια διαδρομή του αγωγού Ντρουζμπά που μεταφέρει ρωσικό πετρέλαιο στην Ευρώπη, εξαρτώνται ιδιαίτερα, καθώς έλαβαν αντίστοιχα το 96% και το 58% των εισαγωγών αργού πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου από τη Ρωσία πέρυσι, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας.
Η Γερμανία, ο μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικού πετρελαίου στην ΕΕ, ανέφερε τις τελευταίες ημέρες ότι θα μπορούσε να διαχειριστεί ένα εμπάργκο πετρελαίου, έχοντας αρχικά αντισταθεί υπό τον φόβο του οικονομικού κόστους. Με 555.000 βαρέλια την ημέρα, η Γερμανία εισήγαγε το 35% του αργού πετρελαίου της από τη Ρωσία το 2021, αλλά τις τελευταίες εβδομάδες το μείωσε στο 12%, ανέφερε το γερμανικό υπουργείο Οικονομίας.
Η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Αναλένα Μπέρμποκ διαβεβαίωσε χθες ότι το Βερολίνο τάσσεται υπέρ της επιβολής εμπάργκο από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πετρέλαιο το οποίο εξάγει η Ρωσία. Η Γερμανία, δήλωσε η Μπέρμποκ στο δημόσιο γερμανικό τηλεοπτικό δίκτυο ARD, είναι πλέον «έτοιμη» να αντεπεξέλθει χωρίς να αγοράζει αργό από τη Ρωσία για αρκετά χρόνια.
Το πακέτο κυρώσεων της ΕΕ πρόκειται να παρουσιαστεί στους πρεσβευτές των κυβερνήσεων της ΕΕ την Τετάρτη.